Blockdit Originals บทความพิเศษ
#ย้อนรอยระทึก_20_ปีคุกกวนตานาโม
#ด้านมืดของสหรัฐที่ต้องขอซุกไว้นอกบ้าน
ช่วงนี้สำนักข่าวต่างประเทศหลายค่าย พร้อมใจกันออกบทความเกี่ยวกับวันครบรอบ 20 ปีคุกในค่ายทหารสหรัฐ ที่อ่าวกวนตานาโมในคิวบากันเยอะมาก คงเป็นเพราะสหรัฐได้ประกาศจบศึกถอนทหารออกจากอาฟกานิสถานไปแล้ว ส่วนคดี 9/11 รัฐบาลโจ ไบเดน ก็มีคำสั่งให้ปล่อยเอกสารลับของทาง FBI เพื่อให้จบคดีก่อวินาศกรรมตึกเวิร์ดเทรด เซ็นเตอร์ ให้ญาติๆผู้เสียชีวิตที่เรียกร้องมานานนับสิบปีเสียที
แต่กับคุกที่กวนตานาโม คุกพิเศษในค่ายทหารนอกดินแดนสหรัฐที่เปิดมานานถึง 20 ปี เพื่อสอบสวนคดี 9/11 โดยเฉพาะจะยังคงอยู่ต่อไปหรือไม่ เป็นคำถามที่หลายคนยังสงสัย แม้ว่า โจ ไบเดน จะเคยบอกว่า จะสั่งให้ปิดคุกกวนตานาโมแต่กลับมีข่าวว่า เพิ่งเซ็นอนุมัติงบสร้างห้องสอบสวนพิเศษเพิ่มอีก 4 ล้านดอลลาร์ จนชาวอเมริกันเริ่มสับสนว่าตกลงรัฐบาลสหรัฐเต็มใจที่จะปิดคุกกวนตานาโมจริงหรือเปล่า?
ว่าแต่ทำไมสหรัฐถึงไปสร้างคุกทหารในประเทศอื่นได้?
และทำไมคดีความของผู้ต้องขังในกวนตานาโมถึงเป็นความลับสุดยอดที่รัฐบาลสหรัฐหวงนัก หวงหนา และนำไปสู่ข้อกล่าวหาที่ว่า คุกกวนตานาโม เป็นสัญลักษณ์แห่งความอัปยศที่ซุกไว้นอกบ้านของสหรัฐมานานถึง 20 ปี วันนี้เราจะมาย้อนรอยกันดีกว่า
ก่อนที่จะกล่าวถึงที่มาของคุกกวนตานาโม เราจะมาพูดถึงสาเหตุที่อยู่ดีๆ สหรัฐไปเอาพื้นที่อ่าวกวนตานาโม ของประเทศคิวบา มาตั้งค่ายทหารถาวร และนำนักโทษการเมืองที่สหรัฐไม่อยากจะขังไว้ในบ้านมาจองจำไว้ที่นี่ได้นานหลายสิบปีได้อย่างไร?
ก็ต้องย้อนไปในสงครามปลดแอกคิวบาตอนปี 1895 -1898 ที่ชาวคิวบาลุกฮือขึ้นต่อสู้เพื่ออิสรภาพจากการยึดครองของสเปน
และในช่วงระหว่างนั้น สหรัฐอเมริกาก็สบโอกาสเข้าแทรกแซงในสงครามปลดปล่อยคิวบา โดยยกทัพเรือเข้ามาช่วยรบ จนกลายเป็นสงครามสเปน-อเมริกา แล้วสุดท้ายสหรัฐก็เอาชนะกองทัพสเปนไปได้ในที่สุด
แต่ๆๆ สงครามก็รบชนะผ่านไป 2-3 ปีแล้ว ทำไมสหรัฐยังไม่ยอมยกทัพกลับบ้านไปสักที แม้คิวบาจะประกาศเอกราชจากสเปนไปแล้วก็ตาม จนผู้นำคิวบาคนแรก โตมัส เอสตราดา พัลมา ถึงขั้นเอ่ยปากถามว่าทำไมพวกยูว์ไม่กลับประเทศ??
ซึ่งสหรัฐอเมริกาอ้างว่าต้องการที่จะรับประกันเอกราชของคิวบา แต่ถ้าต้องการให้สหรัฐยกทัพกลับ ต้องเซ็นข้อตกลง 7 ข้อที่ชื่อว่า Platt Amendment ในปี 1901 ที่จะยินยอมให้สหรัฐสามารถแทรกแซงการเมืองคิวบาเมื่อไหร่ก็ได้ และต้องยอมให้สหรัฐเช่าพื้นที่อ่าวกวนตานาโมเป็นการถาวรเพื่อเป็นฐานทัพของสหรัฐ
นับเป็นข้อตกลงที่คิวบาเสียเปรียบทุกประตู แต่ก็ต้องยอมเซ็นเพราะไม่งั้นคิวบาจะกลายเป็นเมืองขึ้นของสหรัฐไปแบบ 100% ไม่ต่างจากหนีเสือสเปน ปะจรเข้มะกัน และทำให้คิวบาได้รู้ว่าสหรัฐไม่เคยช่วยใครฟรีๆ
และจากข้อตกลงนั้น ทำให้สหรัฐยึดหัวหาดพื้นที่ในเขตอ่าวกวนตานาโม มาใช้อยู่จนถึงทุกวันนี้ ที่ระบุการเช่าแบบ "ถาวร" ที่ต้องยินยอมพร้อมใจยกเลิกสัญญาทั้งสองฝ่ายเท่านั้น โดยสหรัฐจ่ายค่าเช่าให้รัฐบาลคิวบาเป็นเหรียญทองมูลค่า 2,000 เหรียญ (เทียบปี 1901) ที่ยังไม่มีการปรับขึ้นค่าเช่าเลย
และปัจจุบันพื้นที่อ่าวกวนตานาโมก็ยังเป็นข้อพิพาทระหว่างคิวบา-สหรัฐ ที่รัฐบาลคิวบาทั้งด่า ทั้งไล่ มาตั้งแต่ยุคผู้นำฟีเดล คาสโต จนถึงวันนี้ค่ายทหารสหรัฐก็ยังอยู่ แถมยังเอามาสร้างคุกพิเศษเพื่อสอบสวนผู้ต้องสงสัยคดีก่อการร้ายแห่งนี้อีกต่างหาก
ซึ่งคุกอ่าวกวนตานาโม เปิดตัวอย่างเป็นทางการเมื่อเดือนมกราคม 2002 - 5 เดือนหลังเหตุการณ์ 9/11 ซึ่งค่ายกักกันผู้ต้องสงสัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของนโยบายสงครามการก่อการร้ายในสมัย ประธานาธิบดี จอร์จ บุช (คนลูก) ที่ต้องการล้างแค้นในเหตุการณ์ 9/11
โดยจอร์จ บุช ได้ออกกฏหมายพิเศษให้สำหรับคุกกวนตานาโมโดยเฉพาะ ให้สหรัฐมีสิทธิ์กักขัง สอบสวน ผู้ต้องสงสัยต่างชาติที่เกี่ยวข้องกับกลุ่มก่อการร้ายได้ไม่จำกัด แม้จะยังไม่มีการตั้งข้อหา หรือไม่มีหลักฐานชัดเจนใดๆก็ตาม
และข้อดีของคุกกวนตานาโมคืออยู่นอกประเทศสหรัฐ ดังนั้นกระทรวงยุติธรรมของสหรัฐจะไม่ก้าวก่าย หรือมาตั้งข้อหาเอาผิดใครได้เลย หากเกิดกรณีจับแพะ หรือผู้ต้องหาเสียชีวิตอย่างผิดธรรมชาติภายในคุกที่กวนตานาโม
ก็เลยทำให้คุกกวนตานาโม ถูกใช้เป็นห้องสอบสวนที่ใช้เทคนิคพิเศษที่ไม่สามารถทำได้บนแผ่นดินสหรัฐ และมีรายงานข่าวเกี่ยวกับการทารุณกรรม ทำร้ายร่างกายและจิตใจอย่างรุนแรงในคุกแห่งนี้ เพื่อรีดเค้นให้ได้ข้อมูล และคำสารภาพในคดี 9/11 นี่เอง
และตลอด 20 ปีที่ผ่านมา มีผู้ต้องสงสัยถูกพามากักขังในคุกแห่งนี้ไม่น้อยกว่า 780 คนจาก 48 ประเทศ ส่วนใหญ่เป็นชาวอาฟกานิสถาน ซาอุดิอารเบีย และปากีสถาน มีผู้เสียชีวิตไปแล้วถึง 9 ราย และที่น่าตกใจยิ่งกว่านั้นคือ ในจำนวนนักโทษทั้งหมด มีผู้ที่โดนตั้งข้อหาอาชญากรรมเพราะมีหลักฐานว่าทำผิดจริงเพียง 16 คนเท่านั้น
ซึ่งตรงกับข้อมูลที่ Wikileak เคยแฉเอกสารลับทางทหารของสหรัฐในปี 2011 ว่า มีผู้บริสุทธิ์ที่ไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องใดๆในคดีก่อการร้าย แต่ถูกจับไปขังไว้ทีกวนตานาโมนานหลายปีไม่ต่ำกว่า 150 คน
ข้อสงสัยในเรื่องการละเมิดสิทธิมนุษยชนภายในคุกกวนตานาโม มีการพูดถึงมานานแล้ว แม้แต่องค์การสหประชาชาติเคยออกจดหมายถึงรัฐบาลสหรัฐอย่างเป็นทางการตั้งแต่ปี 2006 ให้สหรัฐปิดคุกที่กวนตานาโมเสีย แล้วเปิดเผยรายชื่อผู้ต้องขังออกมาเพื่อความโปร่งใส และสุดท้ายจดหมายจาก UN ก็เป็นเพียงเสือกระดาษ
ประธานาธิบดี จอร์จ บุช ต้นไอเดียเปิดคอร์สสอบสวนที่กวนตานาโม เคยกล่าวไว้ว่า คุกแห่งนี้เปิดง่าย แต่ปิดยากนะจะบอกให้ ใครอยากมารับเผือกร้อนต่อที่กวนตานาโม ก็คิดดูดีๆแล้วกัน
ซึ่งต่อมา บารัค โอบาม่า ก็เคยมีท่าทีขึงขังว่าจะปิดคุกกวนตานาโมให้ได้ในสมัยของเขา และได้เซ็นคำสั่งประธานาธิบดีให้ปิดคุกไปแล้วด้วย แต่พอมาถึงยุคของ โดนัลด์ ทรัมพ์ แกก็มาเซ็นถอนคำสั่งของโอบาม่า แล้วให้ใช้คุกกวนตานาโมได้เหมือนเดิม
พอมาถึงยุคของโจ ไบเดน ก็กลับมาพูดถึงการปิดคุกที่กวนตานาโมใหม่ แต่กลับเพิ่งอนุมัติงบขยายห้องสอบสวนผู้ต้องหาเพิ่มให้อีก 4 ล้านเหรียญเมื่อช่วงปลายปี 2021 ที่ผ่านมา ก็แสดงว่ายังปิดไม่ได้สินะ🙃
จนถึงวันนี้ ยังคงมีผู้ต้องหาถูกขังอยู่ที่กวนตานาโมราวๆ 39 คน ที่ยังไม่มีใครรู้ว่าพวกเขาจะต้องถูกขังอีกนานแค่ไหน
หนึ่งในผู้ต้องหาที่เคยถูกขังที่กวนตานาโม คือ นาย โอมาร์ คิอาเดอร์ เด็กหนุ่มชาวอาฟกานิสถาน ที่ถูกนำตัวมาสอบสวนเข้มที่คุกแห่งนี้ตอนเขาอายุเพียง 15 ปี นับเป็นผู้ต้องหาที่อายุน้อยที่สุดในค่ายนี้
โอมาร์ถูกจับตอนปาระเบิดมือเข้าไปในค่ายทหารสหรัฐที่อาฟกานิสถาน จนทำให้เจ้าหน้าที่สหรัฐเสียชีวิต 1 นาย และเขาก็ถูกพามาขังไว้ที่กวนตานาโมนานถึง 13 ปี ก่อนทำเรื่องย้ายไปจำคุกต่อในแคนาดาในปี 2015
ความพีคของเคสนี้อยู่ตรงที่ หลังจากที่ติดคุกที่แคนาดา 2 ปี เขาได้รับการปล่อยตัว และยังได้รับเงินชดเชยจากรัฐบาลแคนาดาถึง 8 ล้านเหรียญพร้อมหนังสือขอโทษของแคนาดาในกรณีที่เขาถูกทารุณกรรมในค่ายทหารมานานเป็น 10 ปี??
ส่วนอีกเคสเป็นของนาย โมฮัมมาดู โอ ซาลาฮี ชายชาวมอริเทเนีย ที่มาถูกกักขังที่คุกกวนตานาโมนานถึง 14 ปี แต่ถูกปล่อยตัวภายหลังโดยไม่มีการตั้งข้อหาใดๆเลย เท่ากับว่าเขาถูกขโมยเวลาชีวิตไปนานเป็นสิบปีอย่างงงๆ และระหว่าที่เขายังอยู่ในคุกกวนตานาโม ได้เขียนบันทึกเล่าประสบการณ์ชีวิตในค่ายทหารชื่อว่า Guantánamo Diary ซึ่งก็ถูกทางค่ายทหารยึดต้นฉบับงานเขียนไปเซ็นเซอร์ยับถึง 2 ปี ก่อนจะส่งคืนให้เขาไปตีพิมพ์ขายได้
ซึ่งเรื่องราวในหนังสือ Guantánamo Diary ก็ถูกนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์ชื่อว่า มอริทาเนียน: พลิกคดี จองจำอำมหิต เข้าฉายเมื่อปี 2021 นี่เอง
และนี่ก็คือเรื่องราวอันยาวนานของกวนตานาโม คุกในค่ายทหารที่มีชื่อเสีย(ง)อันลือชาของสหรัฐ ที่มาวันนี้ครบรอบ 20 ปีแล้ว แต่ตำนานของคุกกวนตานาโม ดูท่าจะไปจบง่ายๆอย่างที่คิดเสียแล้ว
****************
ติดตามบทความของ "หรรสาระ" เพิ่มเติมได้ที่
Facebook - หรรสาระ By Jeans Aroonrat
และ Blockdit - หรรสาระ By Jeans Aroonrat
แพลทฟอร์มคุณภาพ ไม่ปิดกั้นการมองเห็นเนื้อหา
****************
แหล่งข้อมูล
- 38
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
