[Bnomics] Moscow - Washington Hotline : จุดกำเนิดสายตรงฉุกเฉินของสุดยอดผู้นำรัสเซีย - สหรัฐ บทสรุปที่ยังไม่แน่ชัด จากการต่อสายตรงของประธานาธิบดีโจ ไบเดนแห่งสหรัฐ กับผู้นำรัสเซีย “วลาดิเมียน์ ปูติน” เป็นข่าวใหญ่

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

14 ก.พ. 2022 เวลา 12:19 • การเมือง

Moscow - Washington Hotline : จุดกำเนิดสายตรงฉุกเฉินของสุดยอดผู้นำรัสเซีย - สหรัฐ

บทสรุปที่ยังไม่แน่ชัด จากการต่อสายตรงของประธานาธิบดีโจ ไบเดนแห่งสหรัฐ กับผู้นำรัสเซีย “วลาดิเมียน์ ปูติน” เป็นข่าวใหญ่ที่สร้างความกังวลให้กับทั่วโลกในขณะนี้ไม่น้อย

แต่ในขณะที่ทุกคนสนใจแต่เนื้อหาของการหารือ มีอีกหนึ่งประเด็นที่น่าสนใจแต่ไม่ค่อยถูกพูดถึงเท่าไร คือ วิธีการสื่อสารที่ครั้งนี้ทำ “ผ่านการโทรศัพท์ระหว่างผู้นำโดยตรง” ซึ่งต้องบอกว่าเป็นเรื่องที่ไม่เกิดขึ้นบ่อยนัก

อันที่จริงแล้ว การสื่อสารระหว่างผู้นำของสหรัฐและรัสเซียในอดีตนั้น เคยต้องใช้เวลาส่งและแปลความแต่ละข้อความมากกว่า 10 ชั่วโมงด้วยซ้ำ ซึ่งความล่าช้าตอนนั้น เกือบจะนำทั้งสองประเทศเข้าสู่ภาวะสงครามแล้ว

ในบทความนี้ Bnomics จึงจะพาทุกท่าน ไปดูต้นกำเนิดและพัฒนาการของช่องทางสื่อสารระหว่างผู้นำของทั้งสองชาติกัน

📌 “วิกฤติขีปนาวุธคิวบา” ที่มาของสายด่วนระหว่างประเทศ

ย้อนกลับไปในสมัย วิกฤติขีปนาวุธคิวบา (Cuban Missile Crisis) การสื่อสารระหว่างผู้นำของสหรัฐและรัสเซีย(ในตอนนั้นยังเป็นโซเวียด) เป็นเรื่องที่ทำได้อย่างยากเย็น เนื่องจากที่ปรึกษาทางการทหารทั้งสองฝ่ายยังไม่เห็นด้วยที่จะให้ผู้นำสื่อสารกันโดยตรง

ภายใต้ความตึงเครียดของสถานการณ์ ประธานาธิบดีสหรัฐในยุคนั้น นายจอห์น เอฟ. เคนเนดี (John F. Kennedy) ถูกบีบให้ตัดสินใจว่า จะตอบโต้กับการตั้งฐานขีปนาวุธของรัสเซียอย่างไรดี โดยมีสองทางเลือกหลัก 1) เปิดสงคราม และ 2) เจรจาทางการทูต

ในตอนนั้น เคนเนดีเลือกที่จะใช้วิธีการทางการทูต แต่เรื่องมันก็ไม่ได้จบลงอย่างง่ายดาย เพราะปัญหาการสื่อสารระหว่างทั้งสองประเทศที่เชื่องช้า โดยข้อเรียกร้องจากทางโซเวียดที่ส่งมาถึงสหรัฐในยุคนั้น ต้องใช้เวลาในการส่งและการแปลความ “นานถึงประมาณ 12 ชั่วโมง” เลยทีเดียว

“เวลาไม่ค่อยท่า” คงเป็นประโยคที่เหมาะสมกับสถานการณ์ในตอนนั้น เพราะเช้าต่อมา ในวันที่ 27 ตุลาคม 1962 ตอนที่ทางสหรัฐยังร่างจดหมายตอบกลับไม่เสร็จสิ้นด้วยซ้ำ ทางโซเวียดก็ได้ส่งจดหมายอีกฉบับมาเพิ่มแล้ว โดยมีเนื้อหาที่เกรี้ยวกราดและรุนแรงกว่าเดิม

เคนเนดีได้ตัดสินใจครั้งสำคัญ โดยการทำเหมือนไม่เคยได้รับจดหมายฉบับที่สอง และก็ร่างจดหมายสำหรับตอบกลับจดหมายฉบับแรกของโซเวียด ซึ่งเป็นฉบับที่เปิดกว้างทางการเจรจามากกว่า ทำให้ทั้งสองฝ่ายสามารถบรรลุข้อตกลงถอยคนละก้าว และคลี่คลายปัญหาไปได้

หลังจากวิกฤติครั้งนี้ ทั้งสองประเทศมหาอำนาจก็รู้ได้ทันทีว่า จำเป็นต้องสร้างช่องทางในการสื่อสารระหว่างรัฐที่มีประสิทธิภาพขึ้น เพื่อให้สามารถสื่อสารความต้องการของทั้งสองฝ่ายได้อย่างทันท่วงที และหลีกเลี่ยงโอกาสในการเกิดสงครามขีปนาวุธ

จึงได้ลงนามในข้อตกลงที่กรุงเจนีวา ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ ในปี 1963 เป็นการเริ่มต้นของปฏิบัติการณ์ที่รู้จักกันในชื่อ “Direct Communication Link (DCL)”

มีผู้คนจำนวนมากที่เข้าใจผิด คิดว่า การสื่อสารระหว่างผู้นำของทั้งสองประเทศมหาอำนาจนี้ จะทำได้โดยตรงผ่านโทรศัพท์ส่วนตัวอย่างง่ายดาย ซึ่งเป็นเรื่องที่ไม่จริงเลย ส่วนหนึ่งที่เป็นแบบนี้ เพราะ มีหนังจำนวนมากที่บอกว่าเป็นเช่นนั้น โดยมักจะแสดงออกมาผ่าน “โทรศัพท์สีแดง (Red Phone)” ที่แค่ยกหูก็ต่อสายตรงถึงผู้นำอีกคนเลย

ในความเป็นจริง ในช่วงยุคแรกของการสื่อสารระหว่างทั้งสองรัฐบาลทำผ่านแค่ตัวอักษรเท่านั้น เพราะทั้งสองฝ่ายยังกังวลอยู่ว่า หากมีการเจรจากันผ่านทางคำพูดโดยตรงเลย อาจจะทำให้เกิดความเข้าใจผิด จนนำไปสู่การตัดสินใจที่ไม่พึงประสงค์ได้

โดยในช่วงเริ่มแรก หลังจากที่มีการลงนามในข้อตกลงปี 1963 ได้มีการพัฒนาสายเคเบิลที่ผ่านทั้ง วอชิงตัน - ลอนดอน – โคเปนฮาเกน – สตอกโฮล์ม - เฮลซิงกิ – มอสโก และทำการส่งข้อความกันผ่านโทรเลขที่เข้ารหัสเป็นภาษาของตัวเอง (สหรัฐใช้ภาษาอังกฤษ และรัสเซียใช้ภาษารัสเซีย) เพื่อให้สื่อสารได้อย่างไม่ตกหล่น

แล้วส่งไปให้ฝ่ายตรงข้ามถอดรหัสและแปลด้วยตนเอง โดยเครื่องถอดรหัสในยุคแรกที่มีการใช้กัน ก็เป็นเครื่องที่ผลิตจากประเทศที่เป็นกลางอย่างนอร์เวย์ เพื่อไม่เปิดเผยความลับเทคนิคการเข้ารหัสของทั้งสองประเทศ โดยเจ้าเครื่องนี้ มีชื่อว่า “Electronic Teleprinter Cryptographic Regenerative Repeater Mixer หรือชื่อย่อว่า ETCRRM”

📌 เครื่องถอดรหัสเครื่องแรก

เครื่องถอดรหัสนี้ ใช้เทคนิคการเข้ารหัสแบบใช้ครั้งเดียว (One-Time Pad: OTP) ผ่านตัวเลขที่ทำการสุ่มโดยสมบูรณ์ ทำให้ไม่สามารถโดยแฮกได้อย่างแน่นอน

โดยข้อความแรกที่ทำการทดสอบผ่านระบบจากสหรัฐไปถึงรัสเซีย ประกอบไปด้วยตัวอักษรทุกตัวในภาษาอังกฤษ และตัวเลขทุกตัวด้วย เป็นข้อความว่า “THE QUICK BROWN FOX JUMPED OVER THE LAZY DOG’S BACK 1234567890”

ซึ่งแม้กระบวนการจะยังดูมีความยุ่งยากอยู่ระดับหนึ่ง แต่ก็ช่วยย่นระยะเวลาจากสมัยวิกฤติคิวบาได้มากโข

📌 การพัฒนาต่อยอดจากระบบสายตรงฉุกเฉิน

มีการพัฒนาต่อยอดเจ้าตัว “Hotline” ในการส่งข้อมูลระหว่างผู้นำทั้งสองประเทศเรื่อยมา ทั้งการใช้ดาวเทียมเป็นตัวกลาง การใช้แฟกซ์ การใช้อีเมลเข้ารหัส ทั้งหมดนี้ก็เพื่อร่นระยะเวลาในการส่งข้อมูล และก็เพิ่มประสิทธิภาพให้ส่งข้อมูลเป็นไฟล์อย่างอื่นได้นอกจากตัวอักษรอย่างเดียว

ซึ่งช่องทางนี้ ก็ถูกนำมาใช้ประโยชน์จริงๆ หลายครั้ง ในกรณีที่ทั้งสองประเทศคิดว่า เข้าข่ายสุ่มเสี่ยงที่จะทำให้เกิดสงครามระหว่างประเทศได้ โดยการใช้อย่างเป็นทางการครั้งแรก เกิดขึ้นหลังจากที่ประธานาธิบดี จอห์น เอฟ เคนเนดี้ ถูกลอบสังหารในปี 1963 นั่นเอง

แต่การพัฒนาต่อยอดการสื่อสารของทั้งสองประเทศ ไม่ได้จบอยู่แค่ระบบสายตรงฉุกเฉิน ที่เป็นการส่งข้อความระหว่างผู้นำเท่านั้นครับ แต่ยังมีระบบการส่งข้อความอื่นที่พัฒนาคู่ขนานกันมาด้วย

ทั้งระบบ Nuclear Risk Reduction Center (NRRC) ที่พัฒนาตั้งแต่ปี 1987 ทำหน้าที่ในการแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารฐานนิวเคลียร์ระหว่างเจ้าหน้าที่ของทั้งสองประเทศ

ระบบ Cybersecurity Link ที่ออกมาใช้ตอนปี 2013 เพื่อวัตถุประสงค์ทางด้านความมั่นคงไซเบอร์ หลังจากเหตุการณ์การรั่วไหลของข้อมูลโดยอดีตเจ้าหน้าที่ CIA “Edward Snowden” กลายเป็นข่าวใหญ่โต

โดยระบบนี้มีการรวมการโทรผ่านโทรศัพท์ (Phone Call) ไว้ด้วย ซึ่งมีการบอกว่า ถูกใช้ครั้งแรกในสมัยประธานาธิบดี บารัค โอบามา ในการเตือนรัสเซียไม่ให้มายุ่งเกี่ยวกับการเลือกตั้งของสหรัฐ

และ ระบบ Direct Voice Link (DVL) ที่เป็นระบบที่เปิดโอกาส ให้มีการคุยกันบทสนทนาเสียงโดยตรงระหว่างทั้งสองฝ่าย แม้ระบบนี้จะใช้เครือข่ายดาวเทียมเดียวกับส่วน Hotline ที่ช่องทางสำหรับเรื่องฉุกเฉินที่อาจจะนำไปสู่สงคราม แต่ DVL ก็ไม่ได้จัดอยู่ในการสื่อสาร Hotline

เพราะโดยปกติแล้วสายนี้ จะใช้สำหรับการทูตและการจัดการเดินทางระหว่างผู้นำทั่วไปมากกว่า ต้องเป็นกรณีวิกฤติจริงๆ เท่านั้น ที่อาจจะมีการนำมาใช้ในกรณีพิเศษอื่นๆ

เพราะอย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่า การสื่อสารผ่านโทรศัพท์ระหว่างผู้นำโดยตรงแต่ละครั้ง ต้องผ่านการเตรียมตัว เตรียมข้อมูลจากเจ้าหน้าที่ระดับสูงจำนวนมาก และระหว่างการพูดคุยก็ต้องมีผู้ช่วยและล่ามแปลภาษา คอยนั่งฟังและให้คำปรึกษาอยู่ตลอดเวลาด้วย

ทำให้การคุยกันระหว่างไบเดนและปูติน กว่าหนึ่งชั่วโมงผ่านโทรศัพท์ เป็นเหตุการณ์ที่น่าสนใจ และไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยๆ ในการทูตระหว่างสองประเทศนี้ ยิ่งทำให้เราต้องจับตามองอย่างใกล้ชิดว่า สถานการณ์ที่เรากำลังเจออยู่ตอนนี้ อาจจะเป็นสถานการณ์ที่พิเศษอย่างยิ่ง และใกล้เคียงกับเหตุฉุกเฉินมากกว่าที่หลายคนคิด

ผู้เขียน : ณัฐนันท์ รำเพย Economist, Bnomics

ภาพประกอบ : จินดาวรรณ อรรถมานะ Graphic Designer, Bnomics

▶️ ติดตามช่องทางของ Bnomics ได้ที่

Website : https://www.bnomics.co

Facebook : https://www.facebook.com/Bnomics.co

Blockdit : https://www.blockdit.com/bnomics

Line OA : @Bnomics https://bit.ly/3eYkTJC

Youtube : https://www.youtube.com/bnomics

Twitter : https://twitter.com/bnomics_co

Bnomics - Bangkok Bank Economics

'Be an Economist for Everyone'

วิเคราะห์ เจาะทุกประเด็นเศรษฐกิจ ให้เป็นเรื่องง่ายสำหรับคุณ