Cargo Cult Science ลัทธิบูชาค่าของผล มากกว่าคนของงาน
บางทีเราถูกยึดติดกับคำพูดที่ว่า “ค่าของคน มาจากผลงาน” แต่ในทางวิทยาศาสตร์แล้วมันมีอีกแนวความคิดหนึ่ง ที่อาจเรียกได้ว่า “ลัทธิบูชาผล มากกว่าคนของงาน” ซึ่งลัทธิที่ว่าคือทฤษฎี Cargo Cult Science
แล้ว Cargo Cult Science คืออะไร ?
มันคือแนวความคิดที่ถูกทำให้โด่งดัง โดยนักฟิสิกกส์แห่งสถาบันเทคโนโลยีแคลิฟอร์เนีย ที่มีชื่อว่า ‘ริชาร์ด ไฟน์แมน’
เรื่องของเรื่อง เกิดขึ้นในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 กองทัพสหรัฐไปตั้งฐานบินบนหมู่เกาะทางตอนใต้ของมหาสมุทรแปซิฟิค เพื่อสนับสนุนปฎิบัติการทางทหาร
เวลาเครื่องบินลงจอดมันจะมาพร้อมกับยุทโธปกรณ์ทันสมัย และของฝากให้กับชนพื้นเมืองอยู่เสมอ ซึ่งมันสร้างความพึงพอใจให้กับชาวเกาะเป็นอย่างมาก เพราะพวกเขาไม่เคยได้เห็นสิ่งเหล่านี้ จะรู้จักก็เพียงแต่หาดทราย ต้นมะพร้าว และสัตว์น้ำจากท้องทะเลที่กว้างใหญ่เท่านั้น
เมื่อสงครามจบลง ก็ไม่มีการส่งเสบียงสนับสนุน และไม่มีเครื่องบินมาลงจอดที่เกาะแห่งนี้อีก มันเหลือเพียงความว่างเปล่า ถึงอย่างนั้นชนพื้นเมืองก็ยังหวังว่าจะมีสิ่งของทันสมัย อาหารจากคนเมืองมาฝากพวกเขา
ชนพื้นเมืองพยายามลอกเลียนท่าทางพฤติกรรมต่างๆ ของเหล่าทหารภาคพื้นดินด้วยการจุดไฟตลอดรันเวย์ ให้คนขึ้นไปประจำการบนหอคอยไม้ และมีการส่งสัญญาณธงเหมือนอย่างที่ทหารอเมริกันเคยทำ เพื่อหวังว่าเครื่องบินจะมาลงจอดอีกครั้ง
แต่ว่าการกระทำดังกล่าวมันไม่ได้สำเร็จเลย เพราะว่าวิธีการรับเครื่องบินทางภาคพื้นของเหล่าทหารไม่ได้สร้างเครื่องบินให้ปรากฏขึ้นบนอากาศ แต่มันเป็นเพียงแค่วิธีวิธีหนึ่งที่รองรับการสนับสนุนทางภาคพื้นให้เครื่องบินลงจอดในสนามบินได้
สิ่งนี้คือตัวอย่างของลัทธิบูชาผล หรือที่เรียกว่า Cargo Cult Science ซึ่งริชาร์ด ไฟน์แมน ใช้เป็นคำกล่าวสุนทรพจน์ในพิธีเปิดสถาบันแห่งเทคโนโลยีแห่งแคลิฟอร์เนีย ปี 1974
และเขายังบอกกับนักวิจัยคนอื่นๆ อีกว่า อย่าหลอกตัวเองจากชื่อเสียงการเป็นนักวิทยาศาสตร์ที่ประสบความสำเร็จ แต่ให้ตั้งคำถามถึงข้อสงสัยในทฤษฎีอยู่ตลอด และทุกสิ่งอย่างต้องตั้งอยู่บนความซื่อสัตย์
กล่าวคือ ถ้าหากนักวิจัยทั้งหลายทุ่มเทให้กับชื่อเสียงของตน เพื่อหวังซึ่งเงินตรามาเป็นทุน แล้วผลลัพธ์ที่ได้มันไม่มีประโยชน์อะไรต่อมวลมนุษย์ หรือต่อตัวเขาเอง
แล้ว Cargo Cult Science บอกอะไรกับเรา ?
หากซาโตชิ(นามสมมติ) บอกว่า ลงทุนในตลาดหุ้นจนประสบความสำเร็จ มีสินทรัพย์นับพันล้าน แล้วมีสื่อมาสัมภาษณ์ว่าทำได้อย่างไร
ซาโตชิตอบกลับไปว่า ผมดูกราฟหุ้น และวิเคราะห์ทางเทคนิคจากรูปทรงของหุ้นในแบบต่างๆ พอมีคนรู้จักซาโตชิเยอะขึ้น เขาก็เปิดสอนให้คนมาเรียนวิเคราะห์กราฟเทคนิค พร้อมกับคำพูดกระตุ้นอะดรีนะลีนว่า “ถ้าอยากรวย ก็มาเรียนกับผมสิ”
ใครกันล่ะที่ไม่อยากมีเงินพันล้านเหมือนซาโตชิ แต่แท้ที่จริงแล้ว การวิเคราะห์กราฟเทรดหุ้นด้วยรูปทรงต่างๆ จนประสบความสำเร็จ มันไม่ได้มีตัวบ่งชี้เลยว่าจะสำเร็จจริง เพราะรูปทรงต่างๆ เกิดจากการจินตนาการ
และกราฟมันก็คือราคาที่วิ่งขึ้นลงตามอุปสงค์อุปทานของตลาด ไม่ได้วิ่งตามความเชื่อที่สอนกันมาแบบผิดๆ แต่อย่างใด
นอกจากนี้ ซาโตชิยังหลอกตัวเองและลูกศิษย์ว่าเขาใช้องค์ประกอบเดียวจนประสบความสำเร็จ ทั้งที่มันมีอีกหลายองค์ประกอบที่เขาไม่ได้เล่า
เรื่องที่ยาก คือลูกศิษย์ของซาโตชิไม่สามารถประสบความสำเร็จในตลาดได้ เพราะซาโตชิไม่ได้บอกถึงการจัดการกับความเสี่ยงมากมายในตลาด มีแต่ฝังความคิดว่า คุณต้องทำแบบนี้นะแล้วมันจะสำเร็จ
อีกหนึ่งตัวอย่างของลัทธิบูชาผล
คุณแวน(นามสมมติ) ประสบความสำเร็จจากการขายออนไลน์ มีบ้านหลังโต มีรถสปอร์ตหรูขับ เขามักจะอัพวิดีโอบนอินสตราแกรมกับ Tiktok ด้วยชีวิตที่หรูหรา และคุณแวนพยายามป่าวประกาศว่า เขาขายโดยใช้เทคนิควิธีแบบนั้นแบบนี้จนประสบความสำเร็จ
ผู้คนให้ความสนใจกับคุณแวนมาก จึงมีคนติดตามในโซเชียลส่วนตัวเขานับแสน สิ่งที่คุณแวนพูดเทคแคร์แฟนคลับคือ “เอาสินค้าของผมไปขายสิ แล้วจะมีรถหรูขับเหมือนผม”
ซึ่งสินค้าที่คุณแวนขายมีต้นทุนเพียง 100 บาท แต่ส่งต่อให้กับตัวแทนที่เป็นแฟนคลับคือ 300 บาท แล้วตั้งราคากลางให้ตัวแทนขายเท่ากับ 350 บาท
เท่ากับว่า คุณแวนมีกำไรต่อชิ้น 200 บาท ขณะที่ตัวแทนมีกำไรต่อชิ้น 50 บาท
ถ้าในเดือนๆ หนึ่ง สินค้าชิ้นดังกล่าวขายได้ 1 ล้านชิ้น หมายความว่าคุณแวนมีกำไร 200 ล้านบาท ในขณะที่ตัวแทนมีกำไร 50 ล้านบาท
ทว่าตัวแทนไม่ได้มีคนเดียว แต่มีถึง 10,000 คน นั่นจึงหมายถึง กำไรเฉลี่ยต่อคนเท่ากับ 5,000 บาท
ที่สำคัญคือยอดขาย 1 ล้านชิ้น นับจากบัญชีที่ออกจากบริษัท ไม่ได้นับจากตัวแทน
มาถึงตรงนี้ คงรู้แล้วว่าคนที่รวยไม่ใช่ตัวแทน แต่เป็นเจ้าของสินค้า
ผู้คนที่เข้ามาเรียนกับซาโตชิและเป็นแฟนตัวยงของคุณแวนไม่ได้หลงผิด แต่พวกเขากำลังติดกับดักลัทธิ Cargo Cult Science หรือในที่นี้ผู้เขียนขอนิยามว่า “ลัทธิบูชาค่าของผล มากกว่าคนของงาน”
ซึ่งคนของงาน อาจไม่ใช่เพียงแค่คน แต่อาจจะเป็นวิธีการ ประสบการณ์ และต้นทุนที่มีประสิทธิภาพสูงสุด นั่นคือ.. “ความรู้”
“ติดตามเทคฮีโรไว้สิ แล้วคุณจะมีความรู้”
ไม่พลาดทุกคอนเทนท์ของเทคฮีไร
Line Official: https://lin.ee/cB2Muk0
ติดตามเทคฮีโร เพิ่มเติมได้ที่..
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
