มีคนเคยวิเคราะห์ว่า เหตุที่ชาวโอกินาวาแห่งญี่ปุ่นมีอายุยืนยาวเพราะมีทัศนคติที่ดีในการมองชีวิต
พวกเขามองว่าทุกวันเป็นวันดี
พวกเขารอคอยวันรุ่งขึ้นเหมือนเด็กน้อยในคืนคริสต์มาส อีฟ หรือคืนก่อนตรุษจีน รอคอยวันสำคัญที่กำลังมาถึงพร้อมของขวัญคริสต์มาสและแต๊ะเอียด้วยหัวใจที่ตื่นเต้น
พวกเขามีเหตุผลที่ตื่นขึ้นมาในตอนเช้า เพราะวันใหม่เป็นวันดี
ไม่ว่าการวิเคราะห์นี้จะจริงหรือไม่ หรือว่ามีปัจจัยอื่น ๆ ที่ทำให้คนในพื้นที่หนึ่งมีอายุยืนกว่าคนในพื้นที่อื่น เช่น พันธุกรรม อาหาร ภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ฯลฯ เราก็เห็นพ้องต้องกันว่า ทัศนคติที่ดีช่วยให้จิตใจดี จิตใจดีทำให้ร่างกายดี
ชาวญี่ปุ่นเรียกชื่อเหตุผลที่ตื่นขึ้นมาตอนเช้าอย่างนี้ว่า อิคิงะอิ (生き甲斐 - Ikigai) ซึ่งเป็นปรัชญาการมองชีวิตอย่างหนึ่ง (อาจารย์ญี่ปุ่นบอกว่า Ikigai อ่านว่า อิคิงะอิ ไม่ใช่อิคิไก)
อิคิงะอิ มาจากคำว่า อิคิ (生き) แปลว่าชีวิตหรือมีชีวิต กับคำว่า งะอิ (甲斐) แปลว่า คุณค่า
อิคิงะอิคือคุณค่าของการมีชีวิต
คือสิ่งที่มีค่าพอให้เราอยากมีชีวิตอยู่ต่อไป
คือเหตุผลที่เรายังลืมตาในตอนเช้าและหายใจต่อไป
คือเหตุผลที่เราทำงานทุกวันโดยไม่บ่น
คือเหตุผลที่เรายังยิ้มได้แม้ในวันที่มีอุปสรรคขวางหน้า
อิคิงะอิอาจจะเป็นจุดหมายหรือเป้าหมายในชีวิตซึ่งผลักดันเราเช่น ความปรารถนาจะเรียนจบคณะใดคณะหนึ่ง หรือประสบความสำเร็จในชีวิต แต่ความจริงแล้วมันครอบคลุมกว้างกว่าแค่จุดหมายเพราะจุดหมายนั้นสิ้นสุดได้ แต่ชีวิตมีมากกว่านั้น
อิคิงะอิไม่เกี่ยวกับเรื่องฐานะเงินทอง สถานะสังคม ไม่ต้องมีชีวิตที่สมบูรณ์แบบ จึงจะอยากตื่นขึ้นมาในตอนเช้า คนร่ำรวยจำนวนมากก็ตื่นเช้ามาทำงาน
ชาวญี่ปุ่นเชื่อว่าเราทุกคนมีอิคิงะอิ ทุกคนมีเหตุผลที่อยากมีชีวิตต่อไป
แน่ละ ในชีวิตจริงหลายคนอาจไม่มีเหตุผลอะไรที่จะอยู่ต่อไป บางคนไม่เคยคิดอยากอยู่ในโลก ไม่อยากเจอวันพรุ่งนี้ ที่ตื่นทุกเช้าก็เพราะความจำเป็น ต้องเลี้ยงเมียหนึ่ง ลูกสอง กับหมาสามตัว และชดใช้หนี้คงค้างอีกยี่สิบปี ไม่ค่อยมีอารมณ์ตื่นขึ้นมาดูฟ้าวันใหม่เลย
แต่ในเมื่อเราเกิดมาแล้ว เราจะเลือกใช้ชีวิตแต่ละวันอย่างไร ทุกข์หรือสุข?
สมมุติว่าเราต้องย้ายบ้านไปอยู่ ณ สถานที่ไม่คุ้นเคย ยกตัวอย่าง เช่น คุก เราจำเป็นต้องปรับตัวให้อยู่ในสถานที่นั้น เราจะต้องเลือกว่าจะอยู่ในนั้นอย่างทุกข์ไปตลอด หรือว่าสุขเท่าที่เป็นไปได้ ขึ้นกับว่าเรามองโลกอย่างไร
อิคิงะอิจึงเป็นวิธีมองชีวิตมากกว่ารูปแบบ
อิคิงะอิมีนัยของความรู้สึกพึงใจที่ได้อยู่ในโลก รู้สึกเต็มตื้น รู้สึกว่าชีวิตมีค่า รู้สึกว่าได้ทำงานที่ถนัดและเป็นประโยชน์ต่อคนอื่น สิ่งนี้ทำให้เรารู้สึกมีคุณค่าที่ทำให้เราอยากอยู่ต่อ ยิ้มได้เมื่อตื่นขึ้นมาในตอนเช้า รู้ว่ามีสิ่งที่น่าสนใจรอเราทำ
จะมองอย่างนี้ได้ต้องมีโลกทัศน์ที่กว้างและความรักเต็มหัวใจ
ขำขันเรื่องหนึ่งเปรียบคนมองโลกแง่ดีกับไม่ดี หรือหากพูดในบริบทนี้ ก็คือคนที่มีอิคิงะอิกับคนไม่มี
คนที่อยากตื่นขึ้นมาใช้ชีวิตในวันใหม่ เมื่อตื่นขึ้นมาแล้วจะทักทายพระเจ้าว่า “Good morning, God.” (อรุณสวัสดิ์ พระเจ้า)
ส่วนคนที่ไม่อยากตื่นมาพบวันใหม่ ตื่นขึ้นมาร้องว่า “Good God! Morning!” (เวรกรรม! เช้าอีกแล้วเรอะ!)
มนุษย์ส่วนใหญ่มีชีวิตอยู่ในโลกด้วยสัญชาตญาณ เกิด เรียน ทำงาน แต่งงาน สร้างครอบครัว ทำในสิ่งที่สังคมขีดเส้นให้ เดินชีวิตตามระเบียบสังคม มาตรวัดของเราคือความสุขกับความสำเร็จ แต่บางครั้งเราควรถามตัวเองในเชิงจิตวิญญาณว่า เรามาทำอะไรอยู่ในโลกนี้ เราชอบชีวิตที่เรากำลังใช้อยู่หรือไม่ เราอยากตื่นเช้าวันพรุ่งนี้มาเดินหน้าต่อไปไหม ถ้าไม่ - ทำอย่างไรเราจึงอยากพบวันใหม่ด้วยหัวใจเบิกบาน
เพื่ออะไร? ก็เพื่อให้เราสามารถพอใจในการมีชีวิตอยู่
อิคิงะอิชี้ว่าเราควรหาเหตุผลหรือเข้าใจเหตุผลที่จะมีชีวิตอยู่หายใจต่อไป เพื่อชีวิตที่ดีมีความหมายขึ้น
การพบอิคิงะอิจำเป็นต้องเข้าใจชีวิต ค้นหาตัวเอง มองลึกในจิตวิญญาณตนเอง แต่ก็ต้องเข้าใจชีวิตในมุมกว้าง ทั้งชีวิตของตนเองและชีวิตทั้งปวง
เพียงแค่คิดว่าการเกิดมาในสภาวะชีวิตแบบมนุษย์เป็นความอัศจรรย์ ก็น่าจะเป็นอิคิงะอิที่จะอยู่ต่อให้ครบเทอม และรู้ว่าเรามาทำอะไรอยู่ในมุมนี้ของจักรวาล
หลายคนมีภาพว่า คนมีความสุขคือคนที่สามารถนอนตื่นสาย การทำงานคือภาระและความทุกข์ แต่คนที่มีอิคิงะอิมองอีกด้านหนึ่ง พวกเขาอยากตื่นขึ้นมาในตอนเช้า เพราะมีความสนุกของชีวิตที่รออยู่ การได้ทำงานใหม่ ๆ สร้างสรรค์ของเล่นใหม่ ความสนุกของการทำงาน ปราศจากงานก็รู้สึกว่าชีวิตเป็นจอกแหนที่ลอยตามยถากรรม
สตีเฟน ฮอว์กิง นักวิทยาศาสตร์เรืองนามผู้ใช้ชีวิตบนรถเข็นมาหลายสิบปี ยังคงทำงานต่อเนื่องทั้งที่ร่างกายเป็นอัมพาต เขาเขียนว่า“การทำงานให้คุณมีความหมายและจุดประสงค์ และหากปราศจากงาน ชีวิตนั้นก็ว่างเปล่า”
อิคิงะอิทำให้เขาผ่านชีวิตมาได้จนวันนี้
อิคิงะอิไม่ใช่ของเล่นที่รอเราอยู่ในวันพรุ่งนี้ แต่คือความสามารถที่จะสร้างของเล่นชิ้นใหม่ในวันพรุ่งนี้
ความสนุกมาจากการสร้าง มิได้มาเพราะโชค
เราอยากตื่นขึ้นมาในตอนเช้าเพราะเรามีความหวังและความเชื่อว่าเราสามารถทำให้พรุ่งนี้เป็นวันดีได้
และเพราะเรามีคุณค่าพอรับวันดี ๆ อีกหลาย ๆ วัน
“อรุณสวัสดิ์ ชีวิต!”
และนี่คือ 'เหตุผลที่ตื่นขึ้นมาในตอนเช้า' หนังสือใหม่เอี่ยมชุดกำลังใจ มีจำหน่ายแล้ว พร้อมชุด ยุทธจักรวาลกิมย้ง ที่เคยลงบางส่วนใน Blockdit สนใจซื้อตรงจากนักเขียนที่ http://www.winbookclub.com/shopping.php
- 40
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
