20 มี.ค. 2022 เวลา 08:33 • ประวัติศาสตร์
ยืนตรงเคารพฯ ในโรงหนัง ในไทยเริ่มต้นเมื่อไหร่
3
มีข่าวออกมาบ่อยๆ ช่วงหลังนี้ กับกรณี "ยืนตรงเคารพฯ ในโรงหนัง" เรื่องที่หวิดจะเปลี่ยนโรงหนังเป็นเวทีมวยมาหลายครั้ง
ตั้งแต่กรณีที่ใครไม่ยืนก็โดนปาป๊อปคอร์นใส่ มาจนถึงยุคที่นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบัน เรียกร้องให้คนต้องกล้ายืนในโรงหนัง
อีกทั้งคำพูดที่นายกรัฐมนตรีกระตุ้นให้นักศึกษา วปอ.กล้าหาญ ที่จะยืนในโรงภาพยนตร์ ไม่ชัดเจนว่า มีมูลเหตุมาจากอะไร แต่ถ้าเข้าโรงภาพยนตร์ในช่วงเวลานี้คงจะสัมผัสได้ถึงความเปลี่ยนแปลง
-ธรรมเนียมปฏิบัตินี้เรารับมาจากอังกฤษ?
เพลงสรรเสริญพระบารมีในฐานะเพลงชาตินั้น เริ่มปรากฏในสมัยรัชกาลที่ 4 โดยใช้เพลง "God Save the King" โดยใช้เพลง "God Save the King" (เวอร์ชั่นของอังกฤษจะมีทั้ง God Save The King และ God Save The Queen เพราะอังกฤษมีทั้ง King และ Queen ขึ้นครองราชย์ และยังใช้เป็นเพลงชาติมาจนถึงปัจจุบัน )
ซึ่งเป็นเพลงสรรเสริญพระบารมี และใช้เพลงชาติของอังกฤษบรรเลงเป็นเพลงถวายความเคารพแด่องค์พระมหากษัตริย์ ตามแบบอย่างการฝึกทหารของอังกฤษ
1
จนกระทั่งถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีการยืนเคารพเพลงสรรเสริญพระบารมีในโรงหนัง โดยเป็นการบรรเลงหลังหนังจบ และเป็นแค่ธรรมเนียมปฏิบัติเท่านั้น
ซึ่งเป็นวัฒนธรรมที่เรารับมาจากต่างประเทศอีกที ก็เหมือนกับที่ฝรั่งเขายืนก่อนการแสดงในโรง Opera
คณะละครบูสรา มหิน
ในภาพ คณะละครบูสรา มหิน คณะละครสยามซึ่งแสดงและบันทึกเพลงสรรเสริญพระบารมีแสนเสินพระบารมีในกรุงเบอร์ลิน ประเทศเยอรมนี เมื่อ พ.ศ. 2443และข้อมูลพบว่า นอกจากนี้ ในการมหรสพต่าง ๆ ในประเทศไทย
เช่น การแข่งขันกีฬา การฉายภาพยนตร์หรือการแสดงดนตรี ก็นิยมมีการบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมีก่อนทำการแสดงเสมอ สำหรับการกระจายเสียงของสถานีวิทยุและการแพร่ภาพของสถานีโทรทัศน์
เพลงสรรเสริญพระบารมีก็ได้ถูกในเป็นเพลงสำหรับแจ้งการยุติการกระจายเสียงประจำวันของสถานีวิทยุกระจายเสียงในประเทศไทย และใช้เป็นเพลงยุติการแพร่ภาพออกอากาศประจำวัน หรือในกรณีที่มีการออกอากาศตลอดทั้งวัน จะใช้เมื่อเปลี่ยนเวลาเข้าสู่วันใหม่ ของสถานีวิทยุโทรทัศน์ในประเทศไทย
ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 เพลงสรรเสริญพระบารมีไม่ได้ใช้ในฐานะเพลงชาติอีกต่อไป แต่ยังคงใช้ในฐานะของเพลงถวายความเคารพแด่องค์พระมหากษัตริย์
ซึ่งเป็นมรดกที่ตกทอดมาจากคณะราษฎร โดยจอมพล ป. เป็นผู้ประกาศบังคับใช้เป็นกฎหมายให้ทุกคนต้องยืนเคารพก่อนหนังฉาย ซึ่งครั้งหนึ่งก็เคยเป็นการยืนเคารพเพลงสดุดีและรูปของจอมพล ป. เองอีกด้วย
จอมพล ป พิบูลสงคราม
โดยในพระราชกฤษฎีกาวัฒนธรรมแห่งชาติ พ.ศ. 2485 มาตรา 6 วรรค 3 ว่าไว้ดังนี้
“ บุคคลทุกคนจักต้องเคารพตามระเบียบเครื่องแบบหรือตามประเพณี คือ เคารพเพลงชาติ เพลงสรรเสริญพระบารมีและเพลงเคารพอื่นๆ ซึ่งบรรเลงในงานตามทางราชการ ในงานสังคม หรือในโรงมหรสพ
ผู้ใดฝ่าฝืนพระราชกฤษฎีกาซึ่งออกตามความในมาตรา6 (ตามพระราชบัญญัติวัฒนธรรมแห่งชาติพ.ศ.2485) มีความผิด ต้องระวางโทษปรับไม่เกินหนึ่งร้อยบาท (ในสมัยนั้น) หรือจำคุกไม่เกินหนึ่งเดือน หรือทั้งปรับทั้งจำ”
แต่ในปัจจุบันกฎหมายนี้ได้ถูกยกเลิกไปแล้ว

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา