"การเมืองเรื่องปลาทู: วิวาทะระหว่างคนแม่กลอง-มหาชัย บ้านใกล้เรือนเคียง"
เอาปลาทูที่สดตัวโต ๆ มาตัดหัว เอาเกลือเคล้าให้เค็มจัดหน่อยแล้วหมักไว้ในอ่างคืนหนึ่ง รุ่งขึ้นเคล้าเอาขึ้นตากแดด เมื่อตากแดดวันหนึ่งแล้ว เอาหินฤๅครกที่หนักทับบนปลาจนตัวแขงดี เช้าขึ้นเอาเข้าหมากที่ได้ที่หวานดีแล้ว เคล้าปลาทูอัดลงไหกดให้แน่น ผนึกให้ดีอย่าให้ลมเข้าได้ เอาไว้หลายเดือน เมื่อหมดน่าปลาทูแล้ว จึงเอามาเปิดนึ่งรับประทานดี...
เปลี่ยน ภาสกรวงศ์, แม่ครัวหัวป่าก์
หลักฐานปรากฏใน "แม่ครัวหัวป่าก์" ของ ท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงศ์ ว่า คนในรั้วในวังนำปลาทูมาปรุงอาหารอย่างน้อยตั้งแต่เมื่อสมัยรัชกาลที่ 5 ราวปี พ.ศ. 2451-2452 แล้ว แม้ปลาทูจะเป็นอาหารดาด ๆ สำหรับคนเมืองชายทะเล และเพราะความที่มันเคยเป็นอาหารดาด ๆ ราคาถูก แหล่งโปรตีนชั้นดี รสอร่อย ส่งผลให้ปลาทูทุกวันนี้ราคาแพง พูดไม่ได้แล้วว่าปลาทูเป็นอาหารดาด ๆ สำหรับคลุกข้าวให้หมาให้แมว
คนชายทะเลสมุทรสาครสมัยก่อนเลือกปลาทูสด ปาดแก้มทิ้ง บั้งเฉียง ๆ ข้างลำตัว ทากระเทียมพริกไทย ทอดจนเกรียม...ทุกวันนี้ทอดกันทั้งแก้ม กินหมดเหลือแต่ก้างตรงกลางชิ้นเดียว และถึงขนาดมีร้านอาหารทอดแก้มปลาทูขายเป็นการเฉพาะ คนเข้าคิวรอตั้งแต่ร้านยังไม่เปิดเพราะหากไปสายแก้มก็หมดเหลือแต่ตัว
คนแม่กลองให้ความสำคัญกับปลาทู ถึงกับจัดงานเฉพาะ "เทศกาลกินปลาทูแม่กลอง" เริ่มจัดมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2541 พร้อมกับสโลแกนว่าปลาทูแท้แม่กลองต้อง "หน้างอคอหัก" จนชื่อเสียงปลาทูแม่กลองโด่งดังไปทั่ว
ความโด่งดังของปลาทูแม่กลอง ลุกลามไปถึงวงการฟุตบอล เมื่อสมุทรสงครามมีทีมฟุตบอลอาชีพของตนเองในชื่อ “สโมสรฟุตบอลสมุทรสงคราม” (Samut Songkhram Football Club) พวกเขาเคยได้ร่วมเล่นในไทยลีกระหว่าง พ.ศ. 2551–2557 ปัจจุบันแข่งขันอยู่ในไทยลีก 3 โซนภาคตะวันตก เป็นสโมสรฟุตบอลที่มีแฟนบอลในจังหวัดรวมตัวอย่างเข้มแข็งและตามเชียร์จริงจัง รู้จักกันในฉายา "ปลาทูคะนอง"
ความจริง "แม่กลอง" มีฐานะเป็นตำบลหนึ่งของอำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสงคราม แต่ดูเหมือนว่าคนจะรู้จักชื่อเสียงตำบลที่มีมากกว่าจังหวัด แม่กลองจึงดูจะกลายเป็นคำเรียกและภาพแทนสมุทรสงครามทั้งจังหวัด
เช่นเดียวกับ "ท่าฉลอม" ที่มีฐานะเป็นตำบลหนึ่งในอำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสาคร มีสถานะเท่าเทียมกับมหาชัย แต่ชื่อเสียงของมหาชัยเป็นที่รู้จักมากกว่าสมุทรสาครจนหลายคนคิดว่าเป็นชื่อจังหวัด ในความหมายนี้ ท่าฉลอม จึงคล้ายกับเป็น Sub Set หรือดูจะเป็นส่วนหนึ่งของมหาชัยไปด้วย
ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม คนท่าฉลอม หรือคนมหาชัย หรือคนสมุทรสาครซึ่งเป็นจังหวัดใกล้ชิดติดกันกับสมุทรสงคราม ปล่อยให้คนแม่กลองจัดงานกินปลาทูนำหน้าไปไม่นานก็ขอพื้นที่ให้ปลาทูมหาชัยได้ออกสื่อบ้าง
"เทศกาลปลาทูอร่อยที่ท่าฉลอม" ถูกจัดขึ้นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2550 ด้วยสโลแกน "หน้าเริดเชิดยิ้ม" แบบนี้ถ้าไม่เรียกว่าเปิดศึกแล้วจะเรียกอะไร?
มันก็ปลาอ่าวเดียวกัน ทั้งปลาทูมหาชัยและปลาทูแม่กลอง พวกมันไปเกิดอยู่หมู่เกาะอ่างทอง สุราษฎร์ธานี พอช่วงปลายฝนเริ่มโต ก็ว่ายเลาะเลียบชายฝั่งขึ้นมาทางเหนือ ผ่านสุราษฎร์ฯ ชุมพร ประจวบฯ เพชรบุรี จนถึงปากน้ำแม่กลอง ตำบลแม่กลอง สมุทรสงคราม และปากน้ำท่าจีน ตำบลท่าจีนและตำบลมหาชัย สมุทรสาคร
สภาพทางทะเลของทั้งแม่กลองและมหาชัยเป็นทะเลตม มีลักษณะน้ำตื้น เต็มไปด้วยตะกอน แพลงตอน และสารอาหารที่ปลาทูชอบ กระทั่งปลาทูโตเต็มตัวถึงวัยผสมพันธุ์ ตั้งท้อง พวกมันก็ว่ายย้อนกลับไปวางไข่ที่หมู่เกาะอ่างทอง สุราษฎร์ธานีอีกครั้ง เป็นวงจรชีวิตของปลาทูสองอ่าว ยากที่จะแยกออกได้ว่าปลาทูฝูงที่ว่ายเข้าอ่าวแม่กลองหน้างอคอหัก ฝูงที่ว่ายต่อไปเข้าอ่าวมหาชัยหน้าเริดเชิดยิ้ม
ไหน ๆ ก็ไหน ๆ แล้ว ในฐานะคนสมุทรสาครก็ต้องขออวดเป็นรอบสุดท้าย ที่ปลาทูมหาชัยยัง “งานดี” เพราะลงเข่งใหญ่นอนหน้าเริ่ดเชิดยิ้ม ส่วนปลาทูแม่กลองลงเข่งเล็กจึงต้องถูกหักคอหน้าเลยงอเป็นธรรมดา
เผลอ ๆ ทั้งหมดที่กิน ๆ กันอยู่นี้จะเป็นปลาทูอินโดฯเอาเสียด้วย เพราะปลาทูอ่าวไทยโตไม่ทันกิน ที่ชักจะตะหงิด ๆ ก็เพราะปลาทูแต่ก่อนที่กินอร่อย กินมัน โดยเฉพาะช่วงฤดูหนาว เป็นปลาทูตัวเล็ก ๆ หน้าสั้น ๆ แต่ที่เรียก ๆ กันว่าปลาทูทุกวันนี้ตัวใหญ่ หน้ายาว เกล็ดออกเหลือง แถมมีกระดูกตั้งเป็นเส้นแข็งกลางลำตัว กินไม่ระวังกระดูกติดคอง่าย ๆ และคนชายทะเลเช่นผมก็รู้จักมันดี เราไม่เรียกปลาทู เพราะมันคือ "ปลาลัง"
ไม่แค่การเมืองเรื่องปลาทูหรอก สมัยก่อนผมได้ยินกับหูที่คนแม่กลองโจมตีคนมหาชัย เขาว่าคนแม่กลองชอบธรรมชาติ น้ำจึงดี ใสสะอาด ส่วนคนมหาชัยชอบอุตสาหกรรม ทั้งเมืองจึงมีแต่มลพิษ มีคนถามว่ารู้ได้อย่างไร เขาว่า ให้ดูคำขวัญจังหวัดก็เห็นชัด
"เมืองหอยหลอด ยอดลิ้นจี่ มีอุทยาน ร.2 แม่กลองไหลผ่าน นมัสการหลวงพ่อบ้านแหลม" คำขวัญของแม่กลองล้วนแต่ธรรมชาติน่าอภิรมย์
ขณะที่คำขวัญมหาชัย "เมืองประมง ดงโรงงาน ลานเกษตร เขตประวัติศาสตร์" ทั้งทำประมง เป็นดงโรงงาน แถมลานเกษตรอีก ธรรมชาติดี ๆ ที่ไหนจะมาเหลือ
เป็นพี่เป็นน้องคลานตามกันมาแท้ ๆ
ว่ายน้ำด้วยกันมาจากทางใต้ ไล่งับหางเล่นกันมา
พอต่างคนต่างโต กลับแง่งอนใส่กัน
คืนดีกันเถอะ คนบ้านใกล้เรือนเคียง
ดูเหมือนว่าคนมหาชัยสมุทรสาครบ้านของผมนี่แหละมั้งที่ไปลอกการบ้านคนแม่กลองเขาก่อน แล้วก็บลั๊ฟใส่จนปลาทูเต็มสาวบ้านเขาเสียเซลฟ์ สมควรแล้วที่เขาจะเอาคืนกับคำขวัญสมุทรสาครบ้าง
- 10
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
