11 เม.ย. 2022 เวลา 04:22 • ศิลปะ & ออกแบบ

"นาวาสถาปนิก" ไม่ใช่ "สถาปนิก" ยิ่งไม่ใช่ "ศิลปิน"

ศาสตราจารย์ พลเรือตรีสมภพ ภิรมย์ ศิลปินแห่งชาติและราชบัณฑิตผู้ล่วงลับ ได้ให้ความหมายไว้ว่า วิชานาวาสถาปัตยกรรมศาสตร์ (Naval Architecture) คือ วิชาที่เกี่ยวเนื่องกับศิลปะและเทคนิคของการออกแบบเรือและประโยชน์ใช้สอยในเรือ
นั่นคือมุมมองที่แสดงความเข้าใจของสถาปนิกไทยในยุคก่อน ที่ถึงท่านจะพอรู้จักการมีอยู่ของ "วิชาฝรั่ง" ชุดนี้อยู่บ้าง แต่ก็ยังคลาดเคลื่อนอยู่หลายจุด เพราะ "นาวาสถาปัตยกรรม" ไม่ใช่ "สถาปัตยกรรม" หรือ "ศิลปกรรม" อย่างที่ปรากฏตามข้อมูลของหน่วยงานด้านวัฒนธรรมในไทย
หลายคนยังแยกไม่ออกระหว่างงาน "นาวาสถาปัตยกรรม" กับงาน "ประติมากรรมลอยน้ำ"
ครั้งหนึ่งผู้เขียนถึงกับต้องส่งจดหมายไปถึงสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เพื่อหวังแก้ไขความเข้าใจผิดให้กับปราชญ์ทั้งหลายที่นั่น แต่ก็ไม่แน่ใจว่าจะบังเกิดความเปลี่ยนแปลงอะไรในทางดีขึ้นหรือไม่ โดยได้พยายามอธิบายในตัวจดหมายว่า...
"นาวาสถาปัตยกรรม" เป็นวิศวกรรมศาสตร์สาขาหนึ่งที่มีประวัติความเป็นมายาวนาน นับตั้งแต่การแต่งตำราเล่มแรกขึ้นตามภาพด้านล่าง
Traité du naviror, Pierre Bouguer, 1746
คำว่า "Naval Architecture" เป็นคำภาษาอังกฤษ ที่มีรากมาจากคำภาษาฝรั่งเศสว่า "Architecture Navale" และต่อมาก็กลายเป็นคำที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในยุโรปตั้งแต่ศตวรรษที่ 18 ตามความรุ่งเรืองของราชนาวีอังกฤษ
นาวาสถาปนิก (Naval Architect) เป็นวิศวกร (Engineer) ประเภทหนึ่ง มิใช่สถาปนิก หรือศิลปิน แม้ว่า การออกแบบเรือและสร้างเรือสักลำนั้น เป็นทั้งงานศาสตร์ และงานศิลป์อยู่ในตัวทั้งคู่เลยก็ตาม
จะดูอย่างไรก็เป็นงานคนละประเภท (ภาพจาก www.thai-arch.su.ac.th/index.php?p=highlight&id=3)

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา