15 เม.ย. 2022 เวลา 09:47 • ศิลปะ & ออกแบบ
วันสุดท้ายของ 'ไอคอน' (Icon) ของวงการสถาปัตยกรรมสมัยใหม่: Nagakin Capsule Tower
มีข่าวออกมาเกือบสิบปีแล้ว ว่าอาคาร Nagakin Capsule Tower ที่ย่านกินซ่า กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น อาจจะต้องถูกทุบทำลายลงเนื่องจากสภาพความเสื่อมโทรมของอาคารนั้น ตอนที่ได้ยินข่าวใหม่ ๆ ผมทั้งตกใจและนึกเสียดายเป็นอย่างมากถ้าจะเป็นเช่นนั้นจริง ๆ
สาเหตุก็เพราะ อาคารหลังนี้ถือเป็นประวัติศาสตร์หน้าสำคัญ ไม่เฉพาะของวงการสถาปัตยกรรม แต่ของวงการสังคมศาสตร์ด้วย เพราะสถาปนิกผู้ออกแบบคือ Professor Kusho Kurokawa นั้น ได้ทำให้ทุกคนเห็นถึงความเป็นไปได้ของ "ชีวิตความเป็นอยู่แบบเมือง" แบบใหม่ ที่กระทัดรัด คล่องแคล่ว และยืดหยุ่น -- เหมือนใช้ชีวิตอยู่ใน "แคปซูล" ตามชื่อของอาคารที่มีความพร้อมทุกอย่างให้กับผู้อยู่อาศัยระยะสั้น ๆ เช่น นักธุรกิจมาพักเป็นเวลา 1-2 สัปดาห์ การออกแบบเฟอร์นิเจอร์ภายในห้องจึงเป็นรูปแบบตายตัว (Built-in) ทั้งหมดมีที่เก็บของน้อยมาก ดูกลาย ๆ นึกว่าเป็นยานอวกาศ
โบรชัวร์ของอาคารหลังนี้ เชื้อเชิญให้นักธุรกิจมาพักเป็นช่วงเวลาสั้น ๆ
เดิมทีสถาปนิกออกแบบให้ตัวกล่อง หรือ "แคปซูล" นั่น ถูกถอดออกและติดตั้งตัวใหม่ทุก 25 ปี ดังนั้นทุก ๆ 25 ปีการออกแบบเฟอร์นิเจอร์ภายในของกล่องดังกล่าวนี้ก็จะเปลี่ยนไปตามยุคสมัยด้วย เรียกว่าอาคารหลังนี้จะถูกปรับเปลี่ยนไปเรื่อย ๆ แบบอยู่ยงคงกระพันเลยทีเดียว
ทว่าตลอดหลายทศวรรษที่ผ่านมา อาคารหลังนี้มีปัญหามากมายที่ทำให้ผู้อยู่อาศัยอยู่ไม่เป็นสุข อาทิ โครงสร้างพื้นฐานของอาคารที่เสื่อมโทรมลง ระบบท่อที่มีปัญหา หลายยูนิทไม่มีน้ำร้อนใช้เพราะระบบส่วนกลางเสียหายเกินกว่าที่จะซ่อมบำรุงได้ ผู้อยู่อาศัยต้องต่อเอาเอง และการซ่อมแซมพื้นที่ส่วนกลางที่เป็นไปได้อยากอันเนื่องมาจากหลายสาเหตุ ทั้งนี้แนวความคิดที่ว่าจะมีการเปลี่ยน "แคปซูล" ทุก 25 ปี นั้นไม่สามารถทำได้จริง ซึ่งพอเวลาเกินเลยมาหลายชั่วอายุของมัน ตัว "แคปซูล" เองก็เสื่อมโทรมเป็นธรรมดา
การตกแต่งภายในที่ดูเหมือนอยู่ในยานอวกาศหยั่งไงหยั่งงั้น ทุกอย่างถูกบิวท์อินทั้งหมดให้เหมาะกับผู้ใช้งานระยะสั้น ๆ
ท้ายที่สุดแล้วความหมายของสถาปัตยกรรมนั้น "อยู่ที่สุขภาวะที่ให้กับผู้อยู่อาศัย" ซึ่งเป็นคุณภาพที่อาคารหลังนี้ให้กับผู้อยู่อาศัยในช่วงเพียงยี่สิบกว่าปีแรกของอายุขัยของมันเท่านั้น แต่แล้วเมืออาคารไม่สามารถสร้างสุขภาวะดังกล่าวให้กับผู้อยู่อาศัยได้ ทั้งยังมีค่าใช้จ่ายที่ตามมามหาศาลที่จะทำให้อาคารยังคงอยู่ แต่ไม่ต่างจากผู้ป่วยที่มีสายระโยงระยางเพื่อยืดชีวิตของมัน ก็ทำให้คิดได้ว่าอาจจะถึงเวลาอันสมควรที่เราจะกล่าวขอบคุณสถาปนิกและอาคารหลังนี้ ที่เป็นตัวอย่างที่ทำให้เราได้เรียนรู้ และยอมให้มันถูกรื้อถอนไป
อาคารได้เสื่อมโทรมมาหลายปีแล้ว ท้ายที่สุดก็ถึงเวลา
ป.ล. ข่าวดี คือ ตัว "แคปซูล" ต่าง ๆ ที่ถูกรื้อฐอนจะถูกนำไปบริจาคให้กับพิพิธภัณฑ์ต่าง ๆ ทั้งในญี่ปุ่นและทั่วโลก เพื่อนำไปบูรณะและจัดแสดงให้คนทั่วโลกได้เห็น การที่ตัว Capsules จะถูกถอดออกเป็นชิ้น ๆ นั้น แท้จริงแล้วเป็นความต้องการของสถาปนิกเองอยู่แล้ว อีกทั้งการที่ Capsules จะถูกนำไปแสดงในที่ต่าง ๆ รอบโลก ก็จะสร้างความประทับใจและความรู้ให้คนได้มากขึ้น ถือว่าสมแล้วกับการเป็นมรดกทางความคิดของอาคารหลังนี้ แม้จะไม่ได้ตั้งตระหง่านอยู่ในย่านกินซ่าอีกแล้ว ก็ยังมีประโยชน์ในรูปแบบของความเป็นปะติมากรรมที่มีชีวิต
อาคาร Nagakin Capsule Tower ในความทรงจำ
#nagakin #nagakincapsule #kishokurokawa #metabolismarchitecture
โฆษณา