20 เม.ย. 2022 เวลา 09:51 • ครอบครัว & เด็ก
ชมลูกว่า “ฉลาด” อาจจะส่งผลเสียที่ไม่คาดคิดตามมาได้
พ่อแม่ให้ลูกมีความมั่นใจและเชื่อมั่นในความสามารถของตนเอง แต่การชมลูกว่า "ฉลาด" มันช่วยเพิ่มความภาคภูมิใจในตนเองจริงเหรอ? งานวิจัยว่ายังไงบ้าง
การบอกว่าลูกเป็นเด็กฉลาดอาจส่งผลกระทบที่เป็นลบต่อตัวเขา
งานวิจัย ชี้ชัดว่าการบอกว่า “ลูกเป็นเด็กที่ฉลาด” ส่งมีผลเสียมากกว่าการบอกว่าว่าลูกมี “ลูกมีความพยายาม” อย่างแรกเลยงานวิจัยพบว่าเมื่อเด็กได้รับการยกย่องว่า "ฉลาด" พวกเขามักจะสนใจที่จะเรียนรู้กับตัวเองน้อยลง เมื่อเปรียบเทียบกับเด็กที่ได้รับคำชมว่ามีความพยายาม นอกจากนี้ เมื่อต้องเผชิญกับความล้มเหลว เด็ก ๆ ที่ถูกยกย่องว่า "ฉลาด" มักจะตำหนิความล้มเหลวของพวกเขาว่าฉลาดไม่พอ และมักจะอยากยอมแพ้ หรือบางคนอาจจะไม่อยากทำเลยเพราะกลัวล้มเหลว
เด็ก ๆ ที่ถูกยกย่องว่า “ขยัน” มักจะพยายามมากขึ้นหากว่าพวกเขาล้มเหลว ส่วนเด็ก ๆ ที่ถูกชมว่าฉลาดมีแนวโน้มที่จะคิดว่าศักยภาพของเขาไม่อาจจะเปลี่ยนไปได้ เด็กที่ถูกชมว่า "ขยัน" จึงมีแรงจูงใจที่จะเรียนรู้ต่อไปหรือพยายามทำให้ดีขึ้น (เรียกว่า "growth mindset")
งานวิจัยยังพบอีกว่าการชมเชยเด็กว่า "ฉลาด" อาจส่งเสริมนิสัยขี้โกงของเขาได้ด้วย ต่างกับเด็กที่ถูกยกย่องโดยผลงานของพวกเขา หรือไม่ได้รับคำชมเลย นักวิจัยคาดว่าเด็กที่ถูกชมว่า "ฉลาด" จะรู้สึกกดดันที่จะต้องรักษาสถานะนี้ไว้ ดังนั้นพวกเขาจึงโกงเพื่อให้แน่ใจว่าสิ่งที่พวกเขาทำออกมาสอดคล้องกับสิ่งที่คนชมว่า "ฉลาด" การวิจัยยังพบว่าเด็กเล็กแสดงพฤติกรรมโกงมากขึ้นเมื่อได้ยินคนอื่นถูกเรียกว่าฉลาดด้วย
ทริคสำหรับพ่อแม่
1. พยายามอย่าบอกว่าลูกของคุณ "ฉลาด" หรือชื่นชมพวกเขาด้วยคำที่อ้างถึงความสามารถของพวกเขา ("มีพรสวรรค์" "มีความคิดสร้างสรรค์" ฯลฯ) การวิจัยพบว่า "คำชมเชยบุคคล" ประเภทนี้มีผลกระทบต่อแรงจูงใจและความพยายาม
2. แทนที่จะเอ่ยคำชมเหล่านั้น ลองเปลี่ยนมาชมถึงความสามารถสำหรับความขยันและความพยายามของพวกเขาดูดีกว่า คุณอาจชมพวกเขาว่า “ลูกตั้งใจมากเลยนะกับงานนี้” “ลูกมีความอดทนมากเลยนะงานนี้ไม่ง่ายเลย” หรือ ชื่นชมแผนที่พวกเขาใช้หรือวางเอาไว้และทำได้สำเร็จ ดังนั้นแทนที่จะพูดว่า “ว้าว ลูกฉลาดมากที่ทำตัวต่อได้สูงขนาดนี้” ให้ลองพูดว่า “เป็นความคิดที่ดีมากเลยนะลูกที่ทำฐานให้แข็งแรง แล้วก็ค่อย ๆ ต่อตัวต่อให้สูงขึ้น” แทนที่จะพูดว่า “ลูกเก่งคณิตศาสตร์” ให้พูดว่า “ลูกดูจดจ่ออยู่กับโจทย์คณิตศาสตร์นั้นจริงๆเลยนะเนี้ย” แทนที่จะพูดว่า “ลูกเป็นนักอ่านที่มีความสามารถ” ให้พูดว่า “พ่อ/แม่ภูมิใจนะที่ลูกท้าทายตัวเองด้วยการอ่านและไม่ยอมแพ้เลย แม้คำศัพท์บางคำก็ยากมากๆ”
3. ระวังการใช้คำว่า "ฉลาด" เมื่อพูดถึงคนอื่นต่อหน้าลูก การวิจัยชี้ให้เห็นว่าแม้แต่การได้ยินคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับผู้อื่นก็อาจส่งผลกระทบในทางลบได้เช่นกัน
หลีกเลี่ยงการประทับตราว่า "ลูกมีพรสวรรค์" หรือ "มีความสามารถ" คำเหล่านี้มีผลเช่นเดียวกัน หากพวกลูกของเรามีพรสวรรค์หรือความสามารถในด้านไหนเด่นชัด ให้ชื่นชมพวกเขาที่ความพยายามและความขยันขันแข็ง เมื่อพวกเขาทำได้แทน
4. โดยสรุปแล้ว แน่นอนว่าพ่อแม่ทุกคนชื่นชมและอยากเห็นลูกตัวเองนั้นประสบความสำเร็จ อยากให้ลูกได้ทำในสิ่งที่พวกเขารัก และแน่นอนว่าเราอยากจะชมลูก ๆ ตัวน้อย ๆ ที่มีความสามารถ เพียงแต่ว่าการอวยลูกว่า "ฉลาด" อาจจะส่งผลเสียเชิงลบกับพวกเขาได้อย่างไม่คาดคิด ทำให้เขาไม่พยายามพัฒนาตัวเองมากขึ้น (เพราะคิดว่าตัวเองฉลาด) การวิจัยชี้ให้เห็นว่าพ่อแม่ควรยกย่องเมื่อลูก ๆ ว่ามีความตั้งใจ พยายาม และวางแผน จะทำให้เขาประสบความสำเร็จมากกว่าในระยะยาว
โฆษณา