🌌 ชื่อดาวในระบบสุริยะ เป็นภาษากรีก
ชื่อดาวเคราะห์ในภาษาต่างๆ ล้วนสะท้อนแนวความคิดความเชื่อของแต่ละวัฒนธรรมที่ตั้งชื่อดาวบนท้องฟ้าตามเทพเจ้าของตัวเอง เช่นภาษาไทยตั้งชื่อจากเทพนพเคราะห์ของอินเดีย, ภาษาจีน-ญี่ปุ่น-เกาหลีตั้งชื่อจากธาตุทั้ง 5 (五行), ภาษาต่างๆ ในยุโรปตั้งชื่อจากเทพโรมัน
สำหรับภาษากรีก ที่เป็นอีกหนึ่งชาติที่รุ่มรวยวัฒนธรรมและองค์ความรู้มาแต่โบราณ ก็มีการตั้งชื่อดาวเคราะห์ในแบบฉบับตัวเองเช่นกัน เพราะกรีกเองก็มีเทพเจ้าของตัวเอง แถมเรื่องราวก็โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ คนที่อ่านเทพปกรณัมกรีกมาก่อน เพียงเห็นแค่ชื่อก็ร้องอ๋อเลยว่า มันคือเทพองค์ไหน
โดยชื่อเรียกทั้งหมดจะอิงจากภาษากรีกในปัจจุบัน ซึ่งเสียงอ่านจะต่างจากชื่อในภาษากรีกโบราณ หรือในสำเนียงอังกฤษ
🌌 ชื่อเรียกดาวเคราะห์ทั้ง 8 รวมทั้งดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ในภาษากรีกปัจจุบันได้แก่
☀️ ดวงอาทิตย์: Ήλιος (Ílios)
ดาวฤกษ์ศูนย์กลางของระบบสุริยะที่ให้แสงสว่างกับโลกของเรา โดยปกติภาษาต่างๆ จะมีชื่อเรียกเฉพาะของตัวเองอยู่แล้ว ในภาษากรีกเรียกจากเทพ Helios ที่เป็นเทพแห่งดวงอาทิตย์ ตรงกับ Sol ของโรมัน
สังเกตว่าคำศัพท์ภาษาอังกฤษที่เกี่ยวข้องกับดวงอาทิตย์ มักจะมีคำว่า helio- เป็นส่วนประกอบ เช่น heliocentric, heliosphere, heliostat, helium
🟤 ดาวพุธ: Ερμής (Ermís)
ดาวนี้ตั้งชื่อมาจากเทพ Hermes ซึ่งตรงกับเทพ Mercury ของโรมัน เนื่องจากเป็นดาวเคราะห์ที่ใกล้ที่สุด โคจรครบรอบเร็วที่สุดใน 88 วัน คนบนโลกเห็นมันเคลื่อนที่ไปมารวดเร็ว เดือนนี้เจอมันตอนเเย็น เดือนหน้าเจอตอนเช้า เลยเปรียบกับเทพ Hermes ที่เป็นเทพแห่งการสื่อสารที่เดินทางระหว่างภพภูมิต่างๆ ได้
🟡 ดาวศุกร์: Αφροδίτη (Afrodíti)
ภาษากรีกตั้งชื่อจากเทพี Aphrodite ตรงกับเทพ Venus ของโรมัน ถือว่าเป็นเทพองค์สำคัญที่ได้รับการบูชามากมาย เพราะนางเป็นสัญลักษณ์ในหลายอย่างเช่น ความรัก, ความงาม, การสืบพันธุ์ เนื่องจากดาวศุกร์เป็นดาวเคราะห์ที่สว่างสุกใสที่สุดบนท้องฟ้า คนจึงเปรียบดาวดวงนี้กับเทพีแห่งความงามนั่นเอง
🌏 โลก: Γη (Gi)
ดาวเคราะห์ที่พวกเราอยู่อาศัย หลายภาษาเรียกโลกจากความหมายของ “แผ่นดิน, พื้นดิน” เช่น Earth, Terra, 地球 ต่อมาเมื่อองค์ความรู้เรื่องดาราศาสตร์พัฒนาขึ้น จึงขยายคำนี้ให้หมายถึงดาวเคราะห์ด้วย (อ่านเพิ่มเติมเรื่องนี้ได้ที่ https://www.blockdit.com/posts/61bc90ba0b0acf2ffd5b2ad2)
เทพกรีกประจำโลกของเราก็คือ Gaia ซึ่งเป็นเทพีที่สร้างโลกให้มนุษย์อาศัยอยู่ และยังเป็นเทพกรีกรุ่นแรกที่สร้างจักรวาลของตำนานกรีกเลยทีเดียว
คำที่เกี่ยวกับโลกในภาษาอังกฤษมักจะขึ้นต้นด้วย geo- ที่รับมาจากภาษากรีกอีกทีเช่น geology, geography, geocentric, geostationary
🌕 ดวงจันทร์: Σελήνη (Selíni)
ดาวบริวารหนึ่งเดียวของโลกเรา เป็นอีกหนึ่งดาวที่มีชื่อเรียกเฉพาะตัวในหลายภาษา ในภาษากรีกเรียกดวงจันทร์ว่า Selene ก่อนที่จะนำคำนี้ไปตั้งชื่อเทพแห่งดวงจันทร์อีกที โดยเทพี Selene ถือว่าเป็นพี่น้องกับ Helios (ดวงอาทิตย์) อันเป็นดาว 2 ดวงที่สว่างที่สุดบนฟ้าตอนกลางวันและกลางคืน
แฟนเซเลอร์มูนมักจะเข้าใจผิดว่าร่างจริงของเซเลอร์มูน หรือ Princess Serenity มาจาก Selene ที่เป็นชื่อดวงจันทร์ในภาษากรีก แต่ที่จริงแล้ว serenity มาจากภาษาละติน serenus แปลว่า “เงียบสงบ” ต่างหาก (ชื่อ Serena ที่เป็นนางเอกอนิเมะโปเกมอนก็มาจากคำนี้เช่นกัน)
🔴 ดาวอังคาร: Άρης (Áris)
ดาวเคราะห์ที่ถูกสำรวจจนพรุนเพื่อความหวังว่าจะส่งมนุษย์ไปอยู่อาศัยในอนาคต ภาษากรีกตั้งจากเทพ Ares ตรงกับเทพโรมัน Mars ที่เป็นเทพแห่งสงคราม พื้นผิวดาวอังคารจะปรากฏเป็นสีแดงเหมือนสีเลือด ซึ่งก็คือเลือดจากการทำสงคราม
คงไม่แปลกที่สีดาวอังคารจะแดงเหมือนเลือด เพราะทั้งคู่ต่างมีเหล็ก (Fe²⁺) เป็นส่วนประกอบ ในเลือดมี Hemoglobin บนดาวอังคารมี Iron oxide
🟠 ดาวพฤหัสบดี: Δίας (Días)
ถึงดาวนี้ หลายคนคงสงสัยว่าดาวเคราะห์ที่ใหญ่สุดในระบบสุริยะ ทำไมไม่เรียกว่า Zeus หรือ Ζεύς ที่เป็นเทพผู้ปกครองสูงสุด ตามที่โรมันเรียกว่า Jupiter
ไม่ผิดหรอก เดิมเทพซุสในภาษากรีกโบราณเรียกได้ทั้ง Zeus และ Dias เลย แต่ชื่อ Zeus มันผันคำตามไวยากรณ์กรีกไม่ได้ ทำให้เวลาจะผันชื่อนี้เป็นการกต่างๆ จะใช้จากรูป Dias เป็นหลัก และภาษากรีกยุคหลังก็ใช้ชื่อ Δίας เพียงอย่างเดียว ขณะที่ชื่อ Zeus จะได้รับความนิยมในภาษาอื่นแทน
🪐 ดาวเสาร์: Κρόνος (Krónos)
ดาวเคราะห์ที่สวยงามที่สุด จากวงแหวนที่เห็นได้ชัดเจน ภาษากรีกตั้งจากเทพ Cronus ที่ตรงกับเทพโรมัน Saturn โดยเป็นผู้นำเหล่าเทพไททัน และเป็นเทพแห่งการเก็บเกี่ยว
ตามตำนาน Cronus ได้ล้มอำนาจ Uranus พ่อของตัวเองและขึ้นเป็นเทพเจ้าสูงสุด แต่สุดท้ายก็ถูก Zeus ที่เป็นลูกตัวเอง
🔵 ดาวยูเรนัส: Ουρανός (Ouranós)
เป็นดาวเคราะห์ที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่าเหมือนดวงอื่นๆ ทำให้ดาวนี้เพิ่งถูกค้นพบโดย Sir William Herschel เมื่อปี 1781 เนื่องจากเขาเป็นคนอังกฤษ ทำให้ตอนแรกตั้งชื่อว่า Georgium Sidus (ดาวพระเจ้าจอร์จ) เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระเจ้าจอร์จที่ 3 แต่โดยชาติอื่นโวยแหลก ชั้นไม่เรียกตามกษัตริย์ของแกหรอก
สุดท้ายก็มาลงเอยที่ชื่อ Uranus ที่เป็นเทพแห่งท้องฟ้า และเป็นพ่อของ Saturn/Cronus ที่เป็นพ่อของ Jupiter/Zeus ตามลำดับของดาวเคราะห์ โดยเป็นดาวเคราะห์ดวงเดียวที่ภาษาในยุโรปตั้งชื่อจากเทพกรีก ไม่ใช่โรมัน ดังนั้นชื่อภาษากรีกจึงเรียกเหมือนกัน แต่อ่านแบบสำเนียงกรีกคือ “อูราโนส”
🔵 ดาวเนปจูน: Ποσειδώνας (Poseidónas)
ดาวเคราะห์ที่ถูกลืม เพราะอยู่ไกลที่สุด มืดที่สุด แถมมีแค่ยาน Voyager 2 ลำเดียวที่ไปสำรวจเมื่อ 33 ปีที่แล้ว (1989)
ดาวเนปจูนถูกค้นพบโดย Urbain Le Verrier นักดาราศาสตร์ชาวฝรั่งเศสค้นพบในปี 1846 และสุดท้ายก็เรียกดาวเคราะห์ที่ค้นพบใหม่ว่า Neptune ที่เป็นเทพแห่งท้องทะเลของโรมัน ตรงกับเวอร์ชั่นกรีกคือ Poseidon นั่นเอง
🌌 สรุปง่ายๆ คือดาวเคราะห์ในระบบสุริยะในภาษากรีก ก็เรียกตามชื่อเทพเวอร์ชันกรีกของตัวเองสิ จะไปเรียกตามโรมันเขาทำไมล่ะ และแน่นอนว่าเทพกรีกที่เอามาตั้งชื่อดาวเคราะห์ล้วนสะท้อนถึงลักษณะเด่นของดาวเคราะห์แต่ละดวงได้เป็นอย่างดี
แม้ว่าดาราศาสตร์เป็นวิชาที่ศึกษาเกี่ยวกับดวงดาว แต่อีกเสน่ห์นึ่งของวิชานี้คือ ได้รู้จักความเชื่อและจินตนาการของชนชาติต่างๆ ในการตั้งชื่อดาวบนท้องฟ้า ไม่ว่าจะเป็นดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ หรือดาวฤกษ์ตามกลุ่มดาวต่างๆ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
