อำนาจเหนือ (power over)
อวยพร เขื่อนแก้ว ผู้ก่อตั้งศูนย์ผู้หญิงเพื่อสันติภาพและความยุติธรรมได้รวบรวมแนวคิดเรื่องอำนาจจากนักคิดและนักกิจกรรมสตรีนิยมระดับโลกหลายคน อาทิ โจอัันนา เมซี (Joanna Macy) และสตาร์ฮอว์ก (Starhawk) มาประยุกต์ใช้ในการจัดอบรมนักกิจกรรมเพื่อสังคมและขยายความเพิ่มเติมว่า
อำนาจเหนือ หมายถึง การที่บุคคล กลุ่มคน สถาบัน รัฐหรือชาติ ใช้แหล่งอำนาจของตนที่มีอยู่ เช่น ตำแหน่งหน้าที่ ทรัพย์สินเงินทอง พวกพ้อง อาวุธ ข้อมูล กฎหมาย นโยบายและอื่น ๆ
เพื่อการเอาเปรียบ แสวงหาประโยชน์ กดขี่ ควบคุม ตัดสินใจแทน หรือกำหนดคุณค่าและความหมายของประสบการณ์ของผู้อื่นหรือคนที่มีแหล่งอำนาจน้อยกว่า
พฤติกรรมหรือวิธีการใช้อำนาจเหนือมีหลายรูปแบบ เช่น การไม่ใส่ใจ การไม่รับฟัง ควบคุม ออกคำสั่ง บังคับ กดดัน ข่มขู่ หรือตัดสินใจแทนเจ้าตัว
ตัวอย่างเช่น บางครั้งพ่อแม่ก็ตัดสินใจแทนลูกหรือบังคับลูกในเรื่องการเรียน การเลือกอาชีพหรือบังคับแต่งงาน
ผลของการโดนใช้อำนาจเหนือเช่นนี้ทำให้หลายคนรู้สึกเครียด กดดัน ท้อแท้ เสียความมั่นใจ หดหู่ และอาจสิ้นหวังในชีวิต
อ่านถึงตรงนี้ ไม่ใช่ว่าอำนาจเหนือเป็นสิ่งเลวร้ายเสมอไป สำคัญคือวิธีการใช้
หากเราใช้อำนาจเหนือที่ตัวเองมีเพื่อปกป้องผู้อื่น หรือช่วยเหลือผู้อ่อนแอกว่า อำนาจเหนือก็ช่วยให้เกิดประโยชน์แก่ชีวิตของผู้คนได้เช่นกัน
วิธีหนึ่งที่นักกิจกรรมเพื่อสังคมเสนอเป็นทางเลือกสำหรับการรับมือกับผู้ที่มีอำนาจเหนือกว่าและมักใช้อำนาจในทางที่ผิด คือ การสื่อสารอย่างสันติด้วยหลักการ เหตุผลและความอดทน โดยจำเป็นต้องรวบรวมจำนวนคนที่ถูกกดขี่ไปร่วมกันบอกเล่าถึงความอึดอัดและผลกระทบแง่ลบที่เกิดขึ้นในชีวิต หรือขอความช่วยเหลือจากผู้ใหญ่ที่มีความมั่นคงภายในและยึดหลักความถูกต้องในการช่วยไกล่เกลี่ย
นอกจากอำนาจเหนือแล้ว ยังมีอำนาจที่สำคัญอีก 2 ประเภทคืออำนาจร่วมและอำนาจภายใน ซึ่งจะพูดถึงอำนาจทั้ง 2 ประเภทในลำดับถัดไป
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
