28 เม.ย. 2022 เวลา 07:37 • ประวัติศาสตร์
• เจ้าชู้ประตูดิน ประตูนี้อยู่ที่ไหน ?
3
คำว่า เจ้าชู้ประตูดิน คนโบราณนิยมใช้ตำหนิ หรือเปรียบเทียบคนที่มีนิสัยเจ้าชู้อย่างมาก เจอใครถูกใจก็จีบไม่เลือกหน้า
1
จริงๆแล้ว สำนวนเจ้าชู้ประตูดินไม่ใช่แค่การสร้างคำเพื่อให้คล้องจองทางภาษาเท่านั้น แต่คำนี้มีที่มาค่ะ
จิตรกรรมฝาผนังวัดโพธิ์ (pic: siamrath.co.th)
ปรากฏคำว่าประตูดิน
อ้ายชาติหมากาลีเห็นขี้เสือ
วิ่งแหกแฝกเฝือไม่แลเหลียว
ดีแต่จะเย่อหยิ่งนั้นสิ่งเดียว
ลอยหางลากเกี้ยวประตูดิน
ตอนที่ พระพันวษาด่าขุนนางที่เก่งแต่จีบสาวบริเวณประตูดิน ในเรื่องขุนช้างขุนแผน
2
ประตูดิน เป็นชื่อที่ชาวบ้านเรียกประตูด้านนึงซึ่งเป็นทางเข้าออกของคนในวังกับภายนอก และเนื่องจากเป็นทางเชื่อมกับเขตราชฐานชั้นในจึงให้เฉพาะสตรีชาววังเท่านั้นที่ผ่านทางนี้ได้
เมื่อมีสาวงามผิวพรรณดีมีกลิ่นกายหอมๆเดินผ่านเข้าออกเพื่อมาพบญาติหรือจับจ่ายซื้อของอยู่เสมอแล้ว คงไม่แปลกที่บริเวณนี้จะครึกครื้นด้วยบรรดาหนุ่มๆที่มาคอยชะเง้อรอเกี้ยวสาว
5
หรือพูดง่ายๆก็คือ ประตูดินเป็นที่รวมของคนเจ้าชู้นั่นเอง
1
แม้สุนทรภู่ยังว่า
"พวกสาวสาวชาววังรังกะตุ๋ย
ยังหอมฉุยฉูดฉาดไม่ผาดโผน
3
จิตรกรรมฝาผนังวัดโพธิ์ (pic: piqsels)
นอกจากจะมีขุนนางและหนุ่มๆมายืนดูสาวจนเป็นที่เรียกติดปากว่า เจ้าชู้ประตูดิน แล้ว เหล่าแม่สื่อแม่ชักเองก็มักจะนัดหนุ่มมาดูตัวสาวชาววังด้วย แต่ก็ต้องสำรวมท่าทางสักหน่อย เพราะบริเวณนี้ก็มีโขลนหรือหญิงที่เป็นนายประตูวังคอยดูลาดเลา
3
ชื่อ "ประตูดิน" มีหลักฐานมาตั้งแต่โบราณ
• สมัยอยุธยา มีการบรรยายภูมิสถานไว้ในจดหมายเหตุ
ในกรุงศรีอยุธยา มีกล่าวถึงประตูชั้นนอก ที่ชื่อ ประตูบวรนารีมหาภพชนม์ ว่าเป็น ปตูดิน
3
ประตูนี้จะตรงกับประตูชั้นในชื่อ อุดมนารี ระหว่างสองประตูดังกล่าว มีตลาดขายของสดทั้งเช้าและเย็นเพื่อขายให้ชาววัง
ทั้งนี้ในส่วนของวังหน้าก็มีกล่าวถึงว่า มีตลาดขายของสดเช้าเย็นอยู่ในย่านวัดฝาง และย่านประตูดินวังจันทน์
จะเห็นว่า ไม่ว่าวังไหนก็จะมีชื่อประตูดินให้คนในวังผ่านเข้าออก มีประตูดินที่ไหนก็จะมีตลาดที่นั่น
1
• สมัยรัตนโกสินทร์ ประตูดินเรียกตามทำเนียบนามว่า ประตูศรีสุดาวงศ์ และประตูอนงคลีลา
4
ข้อมูลจากเว็บ ทำเนียบนามภาค1
เล่ากันว่าประตูดินนี้บางทีเรียกว่า ประตูบ่าว เพราะว่า เจ้านาย เจ้าจอม พระสนม หรือท้าวนางข้างในผู้มีบรรดาศักดิ์ จะไม่มาบริเวณประตูนี้ถ้าไม่จำเป็น
4
ด้วยเหตุผลนี้ทำให้หลายคนมองว่าสมัยก่อนทางเดินตรงประตูนี้อาจเป็นทางดิน ไม่มีการลาดเทปูนเพื่อความสะดวกสบายมากนัก
2
หากใครเคยดูละครเรื่องสี่แผ่นดิน จะมีฉากสำคัญที่คุณเปรมมาดักดูแม่พลอย เพราะบางช่วงจะมีการตั้งตลาดย่อยๆบนถนนเขื่อนขัณฑ์นิเวศน์ ซึ่งเป็นถนนภายในที่ขั้นระหว่างกำแพงพระบรมมหาราชวังกับกำแพงพระราชฐานชั้นใน
6
ประตูศรีสุดาวงศ์ ในภาพก็คือประตูซุ้มโค้งสีขาวอยู่ถัดจากประตูช่องกุดเข้าไป (pic: reurnthai.com)
ประตูศรีสุดาวงศ์ ซึ่งเป็นประตูทางเข้าออกเชื่อมกับเขตราชฐานชั้นใน ซึ่งก็คือ ที่อยู่ของบรรดาสาวชาววังนั่นเอง
1
ปัจจุบันประตูศรีสุดาวงศ์ก็ยังคงเปิดใช้อยู่ แต่ไม่มีการตั้งตลาดเหมือนสมัยก่อน
2
โดยสรุป เจ้าชู้ประตูดิน คือสำนวนที่หมายถึงคนเจ้าชู้จีบไม่เลือกหน้า และมีสถานที่ที่ในสมัยก่อนนั้นเรียกว่าประตูดิน เป็นประตูทางเข้าออกของสาวชาววัง เพื่อทำธุระข้างนอกหรือมาหาซื้อข้าวของ และมักจะมีผู้ชายมาดักรอเพื่อเกี้ยว หรือนัดเจอกัน
1
พักสายตามาเล่า ขอตัวไปดูแม่พลอยในสี่แผ่นดินก่อนนะคะ
ข้อมูลอ้างอิง
Simple Blog
28.04.22
ถ้าชอบบทความที่นำมาเล่า อย่าลืม
♡กดติดตาม ♡กดไลค์ ♡กดแชร์ กันนะคะ

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา