เวตาลปัญจวิงศติ : อนรรฆมณีอันงดงาม
ถ้าเอ่ยชื่อนี้ขึ้นมา หลายคนคงทำหน้างงๆว่ามันคือเรื่องอะไร
ชื่อแปลง่ายๆว่า นิทานเวตาล25เรื่อง
เวตาลปัญจวิงศติฉบับสมบูรณ์
หรือเราท่านมักคุ้นกันในชื่อนิทานเวตาลมากกว่า
cr. google นิทานเวตาลฉบับแปลอื่นๆ
และเหตุที่คุ้นกันน่าจะเพราะมีเรื่องนี้เรียนในวิชาภาษาไทยที่โรงเรียนเมื่อสมัยก่อนนี่ล่ะครับ ตามด้วยมีละครไทยที่ดัดแปลงเรื่องนี้ และล่าสุดที่ผมเห็นน่าจะเป็นซีรี่ย์จากแดนภารตะที่นำเสนอได้สนุกดีและดัดแปลงจากหนังสือค่อนข้างมาก
มีให้เลือกชมกันเยอะครับ
cr. thaidrama.net และ google ละครเวตาลเวอร์ชั่นไทยและอินเดียครับ
อันว่าเวตาลนี้คืออะไรรึ?
ตามคำอธิบายของสารานุกรมราชบัณฑิตยสถาน บรรยายไว้ว่าคือปีศาจชั่วร้ายพวกหนึ่งที่หากินอยู่ในสุสานและสิงสู่อยู่ในศพ
ส่วนรูปร่างหน้าตามีบรรยายไว้ตามวรรณคดีของอินเดียภาคใต้ว่าคือภูติที่มีหน้าที่ให้ความคุ้มครองดูแลประชาชนในท้องถิ่น ตั้งแต่ที่ราบสูงเด็กข่านจนถึงทางภาคใต้ มักปรากฎรูปร่างเป็นมนุษย์ แต่มือและเท้าหันกลับไปทางด้านหลัง นัยน์ตาเป็นสีลานแกมเหลือง เส้นผมตั้งชันทั้งศีรษะ มือขวาถือไม้เท้า มือซ้ายถือหอยสังข์*
cr. google ลักษณะของเวตาล
แล้วนิทานชุดนี้มีที่มายังไง ใครแต่งกันฤา?
จากคำนำในหนังสือ เวตาลเป็นภูติผีซึ่งกล่าวถึงเป็นอันดับสุดท้ายในนิยายสันสกฤตจากเรื่องพฤหัตกถา ผู้แต่งคือคุณาฒัย กวีโบราณสมัยก่อนคริสต์ศตวรรษที่10 ภายหลังมีกวีอีกท่านชื่อโสมเทวะ ได้ทำการเรียบเรียงนิยายชุดนี้ขึ้นมาใหม่จนสำเร็จเมื่อปีค.ศ.1070 ในชื่อใหม่ว่ากถาสริตสาคร มีความยาวขนาด300เรื่อง โดยที่นิทานชุดเวตาลนี้เป็นนิทานย่อย25เรื่องจากนิยายชุดนี้**
*,** อ้างอิงจากหนังสือเวตาลปัญจวิงศติหน้า9-10
ส่วนผู้แปลเป็นภาษาไทยท่านแรกๆคือท่าน น.ม.ส.(พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารัชนีแจ่มจรัส กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์)ครับ ท่านแปลและดัดแปลงนิทานชุดนี้ไว้เพียง10เรื่อง
สุดท้ายก็ได้ศ.ดร.ศักดิ์ศรี แย้มนัดดาเป็นผู้แปลจากต้นฉบับครบถ้วนทั้ง25เรื่อง
ศ.ดร. ศักดิ์ศรี แย้มนัดดา
อ้อ มีผู้แปลเป็นภาษาอังกฤษครับชื่อRichard Burtonแต่ท่านแปลไว้เพียง11เรื่องเท่านั้น
สนุกไหมล่ะ
สนุกมาก ได้ความรู้ มีกัดจิกพอหอมปากหอมคอครับ
เรื่องราวในนิทานเริ่มขึ้นเมื่อมีโยคีตนหนึ่งชื่อศานติศีล มาเข้าเฝ้าราชาตริวิกรมเสนหรือพระวิกรมาทิตย์แล้วถวายผลไม้ไว้วันละ1ผล พระองค์ก็มิได้สนพระทัยอะไรนัก ทรงรับไว้แล้วให้ขุนคลังไป ขุนคลังได้แต่โยนเก็บไปในท้องพระคลังเฉยๆ
โยคีถวายผลไม้นานนับสิบปี วันหนึ่งก็นำผลไม้มาถวายเช่นเคย คราวนี้มีลิงทรงเลี้ยงเอาผลไม้นั้นไปแล้วกัดกินมีเศษร่วงหล่นลงมา
ไอ้ที่ร่วงลงมาดันไม่ใช่เนื้อหรือเมล็ดผลไม้สิครับ แต่มันเป็นอัญมณีน้ำงามค่าควรเมืองจำนวนมาก
พระองค์จึงสอบถามไปยังขุนคลังและตรวจสอบก็พบอัญมณีต่างๆเป็นจำนวนมากในท้องพระคลัง
พระองค์ไม่ได้สนพระทัยกับของพวกนี้ สิ่งที่สนพระทัยคือเหตุผลที่โยคีทำเช่นนี้มากกว่า
วันต่อมาโยคีก็มาเข้าเฝ้าเหมือนเคย พระองค์จึงไต่ถามความประสงค์ของโยคี
โยคีท่านตอบว่าท่านต้องการให้พระองค์ซึ่งเป็นราชาผู้กล้าไปนำศพที่แขวนอยู่ที่ต้นอโศกกลับมาให้ ศพนั้นมีเวตาลสิงอยู่และต้องนำมามอบให้ตามเวลาที่โยคีกำหนดไว้
ขอมาตรงๆแบบนี้ พระองค์ก็ตกลงทำให้
ว่าแล้วพระวิกรมาทิตย์ก็ทำตามที่โยคีร้องขอ บุกปีนไปเอาศพลงมา ท่ามกลางบรรยากาศน่ากลัวชวนขนลุกขนพองสยองเกล้า
อีตานี้ระหว่างที่พระองค์โยนศพลงมาที่พื้นนั้น ศพก็ร้องโอดโอยเหมือนเจ็บตัวเข้าให้ พระองค์จึงรีบเข้าไปดูด้วยคิดว่าศพนั้นอาจยังมีชีวิตอยู่ก็เป็นได้
เป็นผมคงไม่เอาด้วยตั้งแต่โยคีท่านขอให้ไปเอาศพแล้วครับ นี่ยังจะมาส่งเสียงร้องอีก
แต่พระองค์กลับไต่ถามศพนั้นเสียด้วยว่าเป็นอะไรหรือไม่
ว่าแล้วศพนั้นก็หัวเราะแล้วเหาะกลับไปที่ต้นอโศก
พระองค์จึงระลึกได้ว่าศพนั้นมีเวตาลสิงอยู่อย่างที่โยคีได้บอกไว้ จึงตั้งพระทัยมั่นว่าจะไม่ตรัสอะไรกับศพอีกเมื่อปีนไปเอาศพลงมาอีกครั้ง
ครั้งนี้ศพก็เจื้อยแจ้วอีก แต่สิ่งที่มันเจื้อยแจ้วออกมากลับเป็นนิทาน
ศพบอกว่าจะเล่านิทานให้พระองค์ฟังเพื่อความบันเทิง คลายความเงียบเหงาในยามนี้
นิทานที่มีปริศนาตอนท้ายท้าทายความเข้มแข็งของจิตใจและสติปัญญาของพระวิกรมาทิตย์ไปด้วยในตัวเสร็จ
และกล่าวกันว่านิทานปริศนาที่เวตาลเล่าและถามนั้นเป็นเรื่องจริงเสียด้วยครับ
นิทานมีความยาวไม่มากนักแต่รวมๆแล้ว24เรื่อง เมื่อรวมกับตอนที่ไปพบโยคีในตอนท้ายเรื่องจึงรวมเป็น25เรื่องครบถ้วน
อ่านแล้วออกจะทึ่งกับผู้แต่งเรื่องมากครับ ที่มีความรู้ความเข้าใจในวิถีชีวิตความเชื่อของคนในสมัยนั้น เข้าใจในการตั้งคำถามและคำตอบที่มีเหตุผลมารองรับ แม้บางเรื่องจะเป็นความเชื่อแบบโบราณที่คนในสมัยนั้นเชื่อ แต่บางเรื่องก็ดูจะประชดประชันจิกกัดอยู่ไม่น้อย
นับได้ว่าเป็นอนรรฆมณีที่งดงามจริงๆ
cr. google ภาพจากบางเรื่องในนิทานเวตาล
นิทานปริศนาที่เวตาลเล่าถวายพระวิกรมาทิตย์นั้นสนุกและมีแง่คิดหลากหลายมาก อ่านได้เพลินๆ แถมด้วยคติสอนใจ
จะขอยกตัวอย่างสักหน่อยครับ เอาเท่าที่จำได้
- ครั้งหนึ่งมีบุตรีคนงามของพรามณ์ท่านหนึ่ง มีพราหมณ์หนุ่มมาชอบพอถึง3คน ต่อมานางเสียชีวิตไป พราหมณ์คนที่1ได้ออกเดินทางจาริกไปทั่ว คนที่3นำเถ้ากระดูกไปทิ้งในแม่น้ำ คนที่2อยู่เฝ้าหลุมศพ พราหมณ์คนแรกได้มนต์วิเศษและปลุกชีพนางขึ้นมาได้สำเร็จ ถามว่าพราหมณ์ทั้ง3คนนี้คนไหนจึงควรได้แต่งงานกับนาง?
- พราหมณ์พี่น้อง4คนมาพบกันหลังจากแยกจากกันไปแล้ว1ปี คนแรกสามารถเสกกระดูกที่มีเพียงชิ้นเดียวให้มีเนื้อติดขึ้นมาได้ คนที่สองเสกกระดูกติดเนื้อให้มีหนังหุ้มได้ คนที่สามเสกให้หนังหุ้มกระดูกและเนื้อนั้นมีแขนขาได้ คนที่สี่เสกให้สิ่งที่ตายแล้วกลับมามีชีวิตได้ ทั้ง4เจอชิ้นส่วนกระดูกและลองวิชาจนรู้ว่ามันเป็นสิงโต ครั้นพอทำให้มีชีวิต พราหมณ์ทั้ง4ก็ถูกสิงโตฆ่าตาย ถามว่าพราหมณ์คนไหนเป็นคนที่ทำผิดมากที่สุด?
- นายพรานและบุตรชายเดินตามรอยเท้าหญิง2คนมีทั้งเล็กและใหญ่และตกลงว่าหากหญิงทั้งสองเป็นคู่ของพวกตน คนพ่อจะเลือกหญิงเท้าใหญ่ คนลูกจะเลือกหญิงเท้าเล็ก ปรากฎว่าหญิงเท้าใหญ่คือลูกสาว เท้าเล็กคือแม่ พ่อและลูกชายจึงแต่งงานกับหญิงทั้งสองตามที่ได้ตกลงกันไว้ ถามว่าบรรดาลูกๆของทั้งคู่จะนับเรียงญาติและเรียกหากันว่าอย่างไร?
ปริศนากวนประสาทดีไหมครับ?
นิทานเวตาลฉบับที่ผมเขียนถึงนี้มีศ.ดร.ศักดิ์ศรี แย้มนัดดาเป็นผู้แปล แต่ยังมีฉบับที่ท่าน.ม.ส.แปลไว้ด้วย เนื้อความเรื่องราวจะต่างกันบ้างบางส่วน เช่น
- โยคีศานติศีลขอให้พระวิกรมาทิตย์ไปพาศพมาให้และบอกว่าเลยว่ามีเวตาลสิงอยู่และห้ามพูดคุยด้วยไม่งั้นศพจะมีฤทธิ์และเหาะกลับไปได้ แต่ในต้นฉบับไม่ได้บอกอะไร
- ในตอนจบเรื่อง เวตาลเล่าความจริงให้พระวิกรมมาทิตย์ฟังว่าโยคีนั้นได้ฆ่าบุตรพ่อค้าที่เกิดวันเดียวเดือนเดียวและปีเดียวกับพระวิกรมาทิตย์และตัวโยคีและตัวโยคีเองก็จ้องจะเอาชีวิตของพระองค์ด้วยเพื่อเสริมฤทธิ์อำนาจของตัว ต้นฉบับบอกเพียงว่าโยคีปองร้ายพระองค์เพราะต้องการเป็นเจ้าแห่งวิทยาธรและเวตาลต้องการขัดขวางโยคีตนนี้
- นิทานที่ผมยกตัวอย่างเรื่องบุตรีพราหมณ์กับพราหมณ์ทั้งสามนั้น ท่านน.ม.ส.แต่งเนื้อหาเพิ่มเติมและเปลี่ยนชื่อตัวละครใหม่ เนื้อเรื่องจะยาวขึ้นมีเหตุผลรองรับมากขึ้นกว่าต้นฉบับจนเป็นเรื่องเด่นเลยครับ แต่ใจความหลักยังคงเดิมคือใครควรจะได้แต่งงานกับบุตรีของพราหมณ์
นอกนั้นถ้าไม่นับว่าจำนวนเรื่องน้อยกว่า ใจความสำคัญต่างๆอยู่ครบครับ
ผมเลือกเรื่องนี้มาอ่านให้แฟนผมฟังตอนกำลังตั้งท้องลูกๆ ตอนนี้ก็มาอ่านให้ลูกๆฟังอยู่ครับ
แฟนกับลูกๆตั้งใจฟังครับ เป็นนิทานก่อนนอนที่สนุกดีและมีข้อคิดที่น่าสนใจ
ตัวนิทานเองก็มีระบุไว้ตอนท้ายว่าหากมีผู้ใดได้ฟังหรืออ่านนิทานชุดนี้-จงมีเกียรติยศบันลือไปในโลกและนำความเจริญมาสู่ผู้อ่านทุกคน ใครก็ตามที่อ่านหนังสือนี้แม้แต่เพียงโศลกเดียวหรือเป็นผู้ฟังเขาอ่านก็เช่นเดียวกัน จักรอดจากคำสาปทั้งมวล....(หน้า242)
อวยพรอย่างนี้ชอบใจจริงๆ
ผมว่าเราลองหาเวลามานั่งอ่านนิทานชุดนี้กันดีไหมครับ?
- 2
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
