ข้อสันนิษฐานเกี่ยวกับข้อความและตราสัญลักษณ์บนปืนใหญ่สเปนหน้ากระทรวงกลาโหม
ปืนอัคนิรุท และ ปืนSMICVEL 1625 ที่หล่อขึ้นในประเทศสเปน
ปินใหญ่หน้ากระทรวงกลาโหมทั้ง 40 กระบอก มี 2 ประบอกที่ผลิตขึ้นในประเทศสเปน และได้รับการบันทึกว่าเป็นปืนใหญ่ที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย ปืนใหญ่ 2 กระบอกนี้มีความเป็นมาทีน่าสนใจ และมีข้อสงสัยบางประการที่ข้าพเจ้าสามารถตั้งข้อสันนิษฐานได้ตามการวิเคราะห์ในบรรทัดต่อไปนี้
ปืนใหญ่ “อัคนิรุท” และ “SMICVEL 1625” เป็นปืนใหญ่ที่หล่อขึ้นในประเทศสเปนปี ค.ศ. 1624 และ 1625 ตามลำดับ ซึ่งตรงกับสมัยสมเด็จพระเจ้าทรงธรรมแห่งกรุงศรีอยุธยา (ค.ศ.1610-1628)
ปีจารึกการหล่อปืนใหญ่
ปืนใหญ่สองกระบอกนี้ สันนิษฐานหล่อขึ้นที่โรงหล่อ La Cavada ในแคว้นคันตาเบรีย ทางตอนเหนือของสเปน โดยโรงหล่อก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ.1622 เพื่อเป็นสถานที่ผลิตอาวุธให้กองทัพสเปน จึงมีตราสัญลักษณ์ของราชอาณาจักรคาสตีล ซึ่งประกอบด้วยปราสาทและราชสีห์ภายใต้มงกุฏ
ตราประจำราชอาณาจักรคาสตีล
สำหรับอีกสัญลักษณ์หนึ่งบริเวณปากกระบอกปืน เป็นตราแถบแนวขวางจำนวน 6 แถบบนโล่ อยู่ภายใต้มงกุฏและปีก สันนิษฐานเป็นตราของ ดัชชี่แห่งลักเซมเบิร์ก ซึ่งเป็นบ้านเกิดของฮอร์เก้ เดอ บันเด้ (ค.ศ. 1588-1643) ผู้บริหารโรงหล่อปืนใหญ่อีกคนหนึ่ง
ตราประจำลักเซมเบิร์ก
ส่วนคำว่า S.MAIEO บนปืนอัคนิรุท และคำว่า S.MICVEL นั้น สันนิษฐานว่ามาจากคำว่า San Mateo และ San Miguel ซึ่งเป็นเมืองในแคว้นคันตาเบรีย ที่ตั้งของโรงหล่อใหญ่ โดยสาเหตุที่ San Miguel สะกดเป็ตัวอักษร V แทน U เนื่องจากในอักษรโรมัน V และ U ล้วนออกเสียงเดียวกัน ก่อนที่จะมีการประดิษฐ์ตัวอักษร U แบบโกธิค ในปี ค.ศ.1386 กว้าจะได้รับความนิยมไปทั่วยุโรปต้องรอจนถึงครึ่งหลังของศตวรรษที่ 17
ปืนใหญ่จากสเปนสองกระบอกนี้เข้ามาสู่สยาม อันเนื่องมาจากความขัดแย้งระหว่างกรุงศรีอยุธยาและสเปนในสมัยพระเจ้าทรงธรรมจนถึงพระเจ้าปราสาททอง (ค.ศ.1610-1656) ซึ่งในช่วงเวลานั้นสเปนได้ผนวกโปรตุเกสเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรสเปนเป็นระยะเวลาถึง 60 ปี (ค.ศ.1580-1640) ทำให้ชาวสเปนและโปรตุเกสมีสถานะเป็นศัตรูกับกรุงศรีอยุธยาที่มีความสัมพันธ์กับเนเธอร์แลนด์อย่างแน่นแฟ้น
แผนที่สหพันธ์ไอบีเรียน (สเปน-โปรตุเกส) ค.ศ. 1570
เนเธอร์แลนด์มีสถานะเป็นคู่สงครามกับสเปนและโปรตุเกสในทั่วโลก ตั้งแต่ ค.ศ.1602-1663 ในปี ค.ศ. 1624 เรือสินค้าของเนเธอร์แลนด์ถูกเรือสินค้าสเปนยึดในน่านน้ำอยุธยา ทำให้ชาวอยุธยาขัดแย้งกับบาทหลวงเยซูอิต พระเจ้าทรงธรรมจึงมีพระบรมราชโองการยึดเรือสินค้าสเปนแล้วมอบให้ทางเนเธอร์แลนด์
ต่อมาในปี ค.ศ. 1631 เรือสินค้าโปรตุเกสรังแกพ่อค้าสยามในทะเลหลวง พระเจ้าปราสาททองจึงมีพระบรมราชโองการจับผู้ร้ายชาวโปรตุเกสขังคุก แต่หนีออกไปได้ในดีก 2 ปีต่อมา พระองค์จึงโปรดให้ยึดเรือสเปน 1 ลำที่เมืองนครศรีธรรมราชและเรือโปรตุเกสที่เมืองตะนาวศรีอีก 1 ลำ พร้อมจับคนบนเรือไปขังคุกอีก 2 ปี ก่อนพระราชทานอภัยโทษเพื่อนำพระราชสาสน์ไปยังผู้ปกครองเมืองมะนิลาและเมืองมะละกา เพื่อรื้อฟื้นความสัมพันธ์ขึ้นมาใหม่
จากเหตุการณ์ความขัดแย้งระหว่างระหว่างสเปน-โปรตุเกสและเนเธอร์แลนด์ จึงมีความเป็นไปได้ ปืนใหญ่สองกระบอกนี้น่าจะถูกยึดตั้งแต่ ปี ค.ศ. 1631 และสามาถเหลือรอดจากเหตุการณ์เสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 ในปี ค.ศ. 1767 จนสามารถตั้งอยู่หน้ากระทรวงกลาโหมจนถึงปัจจุบัน
ประตูโรงหล่อ La Cavada (1890)
ที่มา
- ไกรฤกษ์ นานา. ๕๐๐ ปี สายสัมพันธ์สองแผ่นดิน ไทย-โปรตุเกส. กรุงเทพฯ: มติชน, 2553.
- นุชธิดา ราศีวิสุทธิ์. สเปน จักรวรรดิที่พระอาทิตย์ไม่เคยตกดิน = The Empire on which the sun never set. - กรุงเทพฯ: ยิปซี กรุ๊ป, 2562.
- ศิลปากร (กรม). ประชุมพงศาวดารภาค ๗๖ จดหมายเหตุของโยส เซาเต็น พ่อค้าฮอลันดาในสมัยพระเจ้าทรงธรรมและพระเจ้าปราสาททอง. พระนคร: ชุมนุมช่าง, 2504.
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
