[BETTERCM] 🔰โรคภูมิแพ้ชนิด Atopic dermatitis🔰 เป็นโรคผิวหนังเรื้อรังที่มีลักษณะเฉพาะคือ มีผื่นเป็นแบบ eczema ( = ภาวะการอักเสบของผิวหนัง มีอาการผื่นคัน บวม แดง แต่บางรายอาจเกิดแผลพุพอง มีน้ำหนอง หรือตกสะเก็ด

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

18 พ.ค. 2022 เวลา 13:58 • สุขภาพ

🔰โรคภูมิแพ้ชนิด Atopic dermatitis🔰

เป็นโรคผิวหนังเรื้อรังที่มีลักษณะเฉพาะคือ มีผื่นเป็นแบบ eczema ( = ภาวะการอักเสบของผิวหนัง มีอาการผื่นคัน บวม แดง แต่บางรายอาจเกิดแผลพุพอง มีน้ำหนอง หรือตกสะเก็ดร่วมด้วย) ร่วมกับการมีประวัติส่วนตัวหรือประวัติครอบครัวเป็นโรคภูมิแพ้ ได้แก่ โรคหอบหืด หรือโรคเยื่อบุจมูกอักเสบจากการแพ้ (allergic rhinitis)

❇️สาเหตุและปัจจัยกระตุ้นการเกิดโรค

มีปัจจัยทางพันธุกรรม

การมีภูมิคุ้มกันไวเกินของร่างกาย

ความบกพร่องของการสร้างสารให้ความชุ่มชื้นที่ผิวหนังตามธรรมชาติ ทำให้ผิวแห้ง

การได้รับสารก่อภูมิแพ้ต่างๆ จากสิ่งแวดล้อม หรือจากอาหาร

โดยพบว่าหากพ่อหรือแม่หรือพี่น้องท้องเดียวกันเป็นโรคภูมิแพ้ เช่น ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง ภูมิแพ้จมูก หอบหืด ภูมิแพ้เยื่อบุตา แพ้อาหาร เป็นต้น ก็จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคนี้มากกว่าผู้ที่ครอบครัวไม่ได้มีโรคภูมิแพ้ แต่ในผู้ป่วยบางรายก็ไม่มีประวัติโรคภูมิแพ้ในครอบครัว

💥อาการของโรค

1. วัยทารก จะเริ่มมีผื่นเห็นได้ชัดที่อายุ 3-4 เดือนเป็นต้นไป

ผื่นมีสีแดง ขอบเขตไม่ชัด ผิวหนังไม่เรียบ สาก มีขุย บางครั้งมีน้ำแฉะเยิ้มบนผื่นจากการติดเชื้อโรคซ้ำซ้อน

ส่วนใหญ่พบมีผิวแห้งร่วมด้วย

มีอาการคันมากจนอาจรบกวนการนอนหลับ

พบผื่นได้บ่อยที่ใบหน้าโดยเฉพาะที่แก้ม 2 ข้าง แขน ขา โดยเฉพาะที่บริเวณด้านนอกของแขน ขา ข้อมือ ข้อเท้า บางรายพบมีผื่นบริเวณข้อพับแขน ข้อพับขาบริเวณหลังเข่า หรืออาจมีขุยคันที่หนังศีรษะได้

การสังเกตอาการคันเมื่อทารกคันจะเอาใบหน้าถูกับที่นอนหรือเริ่มเอามือจิกตัวเอง อาจพบรอยเกาเป็นทางสีแดงได้

ผื่นมักไม่พบในบริเวณที่นุ่งผ้าอ้อมปิดและบริเวณรักแร้

2. วัยเด็กเล็กหลังอายุ 2 ปี จะพบมีผื่นคล้ายในวัยทารกได้

มีอาการเด่นชัดที่บริเวณข้อพับต่างๆได้แก่ ข้อพับแขน ข้อพับขา บริเวณใต้ก้น รอบลำคอ รอบข้อมือ รอบดวงตา โดยเฉพาะที่บริเวณหนังตาบน หลังใบหู ข้อศอก หัวเข่า

บางครั้งเกามากจนมีผิวหนังหนาตัวและสาก โดยเฉพาะที่ข้อพับและรอบลำคอ

3. วัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่ ผื่นจะพบน้อยลงและสามารถเป็นผื่นได้ทั่วๆไป เช่น ตามแขน ขา ลำตัว รอบลำคอ ลำตัวในรายที่มีอาการรุนแรงจะพบมีผื่นเป็นบริเวณกว้าง

มักมีผิวหนังแห้ง มีอาการคันรุนแรง บางรายจะเกิดผิวหนังอักเสบบริเวณมือและเท้าได้

💥เนื่องจากโรคภูมิแพ้ชนิด Atopic dermatitis เป็นโรคเรื้อรัง หลักการรักษาที่สำคัญคือ

1. ลดอาการคัน (relief pruritus)

2. ควบคุมการอักเสบของผิวหนัง (control inflammation)

3. ดูแลให้ผิวของผู้ป่วยอยู่ในระยะที่ไม่มีผื่นอยู่เสมอ(maintain skin in disease-free state)

👨‍🔬โดยควรแนะนำดังนี้

• ทำให้ผิวหนังมีความชุ่มชื้นอยู่เสมอ

• แนะนำให้หลีกเลี่ยงสิ่งที่ระคายเคืองต่อผิวหนัง เช่น สบู่ ผงซักฟอก หรือเสื้อผ้าที่ทำจากขนสัตว์ เสื้อผ้าเนื้อสาก หลีกเลี่ยงการเล่นกีฬาที่ทำให้เหงื่อออกมากๆ

• ค้นหาและควบคุมปัจจัยภายนอกที่กระตุ้นให้เกิดโรค หรือทำให้โรครุนแรงมากขึ้น เช่น ไรฝุ่น เชื้อรา เกสรดอกไม้ หญ้า

🎯เมื่อเกิดผื่นภูมิแพ้ผิวหนังขึ้นแล้ว สามารถทายากลุ่มสเตียรอยด์ ซึ่งให้ผลการรักษาที่ดีและทำให้ผื่นยุบได้เร็วมาก

อย่างไรก็ตามการใช้ยากลุ่มนี้จะต้องมีความระมัดระวังในการใช้ และต้องเลือกชนิดของยาให้เหมาะสมกับตำแหน่งบริเวณที่ใช้ยานั้น เนื่องจากอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยาตามมาได้หากใช้ยาไม่ถูกต้อง เช่น ผิวหนังบาง แผลแตก เกิดการติดเชื้อได้ง่าย และยาอาจดูดซึมเข้าสู่ร่างกายก่อให้เกิดการทำงานที่ผิดปกติของเซลล์ต่างๆเช่นเซลล์ต่อมหมวกไต

ดังนั้นก่อนการใช้ยากลุ่มนี้จึงควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อให้การใช้ยามีประสิทธิภาพมากที่สุดและเกิดผลข้างเคียงน้อยที่สุด

💊ในกรณีที่มีอาการคันมากๆ อาจให้ยาแก้แพ้ชนิดกินร่วมกับการใช้ยาทาเฉพาะที่

📌นอกจากนี้ยังมียากลุ่มใหม่คือ ยากดภูมิคุ้มกันกลุ่มที่ยับยั้งแคลซินูริน (Calcineurin inhibitors) เช่น cyclosporin, tacrolimus สามารถควบคุมการอักเสบและการกำเริบของผื่น ซึ่งถูกนำมาใช้ทดแทนยากลุ่มสเตียรอยด์เพื่อหลีกเลี่ยงผลข้างเคียงจากการใช้ยาต่อเนื่องเป็นเวลานาน

🛑เมื่อมีผื่นเกิดขึ้นควรระวังป้องกันการติดเชื้อแทรกซ้อนที่ผิวหนังบริเวณที่เกิดผื่น โดยหลีกเลี่ยงการเกาซึ่งอาจทำให้เกิดแผลเปิด และหากมีการติดเชื้อเกิดขึ้นแล้ว เช่นมีหนองหรือคราบน้ำเหลือง ควรดูแลแผลโดยการประคบด้วยผ้าก๊อซชุบน้ำเกลือล้างแผล ซับหมาดๆและประคบลงบนผื่น 10-15 นาที วันละ 3-4 ครั้ง และมีการให้ยาปฏิชีวนะชนิดกินหรือยาทาร่วมด้วย

🎡เนื่องจากโรคภูมิแพ้ชนิด Atopic dermatitis เป็นโรคเรื้อรัง การรักษาใช้ระยะเวลานาน จึงควรให้คำแนะนำแก่ผู้ป่วยและผู้ปกครองให้เข้าใจถึงโรค การดำเนินโรค รวมถึงปัจจัยที่กระตุ้นเกิดโรคหรือทำให้โรครุนแรงขึ้น

📁อ่านเพิ่มเติม

โรคภูมิแพ้ชนิด Atopic dermatitis อ.พญ.ดร.จงกลนี วงศ์ปิยะบวร

http://www.cai.md.chula.ac.th/lesson/lesson4807/index.html

🏵️เนื้อหาจาก

https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/412

https://brdermthailand.com/index.php/th/blog-2/โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic Dermatitis)

ภาพจาก

https://allianceallergy.com/testing-for-and-diagnosing-allergic-disease/atopic-dermatitis/

https://www2.si.mahidol.ac.th/km/download/6170/

🤔 Case ในร้านยา

ถ้าสังเกตช่วงนี้จะเห็นคนเป็นผื่นกันเยอะมาก แถมผื่นมีลักษณะแปลกๆ กระจายเป็นวงกว้างแต่ไม่คล้ายกับงูสวัด เกิดได้ทั้งกับเด็กหรือผู้ใหญ่ อาจจะเนื่องจากภูมิคุ้มกันที่ต่ำลงจากภาวะ long covid