ผ้าไหม(ของ)ไทย
เส้นใยไหมเป็นเส้นใยโปรตีนชนิดหนึ่ง มีโครงสร้างทางกายภาพแตกต่างจากเส้นใยขนสัตว์ โปรตีนที่พบในเส้นใยไหมได้มาจาก โปรตีนที่หนอนไหมขับออกมา เพื่อป้องกันตัวมันเองขณะเป็นดักแด้
ไหมจัดเป็นเส้นใยธรรมชาติชนิดเดียวที่เป็นเส้นใยยาว โดยมีความยาวต่อเนื่องตลอดเส้นที่เกิดจากรังไหมในแต่ละรัง ความยาวอยู่ระหว่าง 1,300–2,000 ฟุต (390–600 เมตร) แต่ละเส้นของใยไหมประกอบด้วยประกอบด้วยโปรตีนหลัก 2 ชนิด คือไฟโบรอิน (fibroin) และเซริซิน (sericin) โดยไฟโบรอิน จะมีลักษณะคล้ายกับเส้นใยสองเส้นเกาะติดกันและเคลือบด้วยกาวไหมที่เป็น เซริซิน
80% ของการผลิตเส้นใยไหมทั่วโลกจะได้มาจากเส้นใยไหมเลี้ยง สำหรับไหมไทย มีเส้นใยเป็นสีเหลือง ค่อนข้างหยาบ มีส่วนประกอบที่เป็นกาวไหมมากถึง 38% (ปกติ = 20-25%) ทำให้ผ้าไหมไทยมีลักษณะเฉพาะตัว
กล่าวคือ มีแสงแวววาวเป็นมันเลื่อม เนื้อผ้าเเข็งไม่เรียบ อ่อนนุ่ม มีน้ำหนัก บางชนิดเป็นปุ่มปมอันเนื่องมาจากระดับคุณภาพซึ่งเกิดในกระบวนการผลิตแต่ก็ทำให้ได้รับความนิยมของคนบางกลุ่มเพราะดูแล้วมีความแปลกตา
พันธุกรรมและกรรมวิธีการผลิตสร้างเอกลักษณ์
เอกลักษณ์ของไหมไทยอาจจะเกิดจากกรรมวิธีการผลิต หรือเกิดจากพันธุกรรม และ/หรือเกิดจากกรรมวิธีการผลิตกับพันธุกรรมประกอบกัน อันเนื่องมาจากกรรมวิธีการผลิตผ้าไหมไทยเป็นอุตสาหกรรมที่ต้องใช้ฝีมือและความชำนาญทุกขั้นตอน
ดร.ฤกษ์ ศยามานนท์ ผู้เชี่ยวชาญทางด้านวิทยาการเส้นใยอธิบายไว้ว่า กรรมวิธีการผลิตผ้าไหมซึ่งทำด้วยมือทุกขั้นตอนตามแบบฉบับของผ้าไหมไทยนั้น ทำให้ได้เส้นไหมและผ้าไหมที่มีลักษณะเฉพาะตัว
คือมีความเลื่อมมัน เนื้อผ้าฟูไม่เรียบและอ่อนนุ่ม เนื่องจากแรงเสียดสีและแรงดึงที่เกิดจากกรรมวิธีการผลิตด้วยมือต่ำมาก จึงไม่ค่อยมีผลกระทบกับโครงสร้างของเส้นไหมมากนัก พื้นผิวของเส้นก็ยังคงรูปเดิมตามธรรมชาติมากที่สุด
ดังนั้น ผ้าไหมไทยที่ได้จากกรรมวิธีการผลิตด้วยมือจึงคงรักษาลักษณะธรรมชาติไว้ได้เกือบทั้งหมด ทำให้ผ้าไหมไทยแตกต่างกับผ้าไหมทั่ว ๆ ไป อนึ่ง เส้นไหมไทยมีจำนวนเกลียวน้อย ทำให้เส้นไหมมีความมันและมีลักษณะฟูไม่เรียบ เนื้อผ้าไหมไทยจึงฟูอ่อนนุ่มไม่เรียบและมีความเลื่อมมันแตกต่างจากผ้าไหมต่างประเทศ
ส่วนลักษณะพันธุกรรมที่อาจมีอิทธิพลทำให้เกิดความเลื่อมมันเฉพาะตัว และความฟูของเส้นไหม ซึ่งเกี่ยวข้องกับโครงสร้างของเส้นไหมอันเป็นลักษณะประจำพันธุ์ของไหมพันธุ์ไทย
ทำให้ได้ขนาดของเส้นไหมที่มีอิทธิพลต่อความเลื่อมมันและน้ำหนักของผ้าไหมมาก ไหมพันธุ์ไทยส่วนมากจะมีขนาดของเส้นไหมเล็ก เมื่อเปรียบเทียบกับพันธุ์ต่างประเทศ เส้นไหมที่สาวได้มีลักษณะอ่อนนุ่ม มีน้ำหนักและมีเกลียวละเอียด เมื่อทอเป็นผืนผ้าแล้วทำให้ได้เนื้อผ้าที่มีความเลื่อมมันเฉพาะตัว อ่อนนุ่มและมีน้ำหนัก
ดังนั้นลักษณะพิเศษที่เป็นเอกลักษณ์ของไหมไทยน่าจะเกิดจากกรรมวิธีการผลิตที่ทำด้วยมือ ประกอบกับอิทธิพลทางด้านพันธุกรรมต่อความฟูของเส้นไหมที่ทำให้เนื้อผ้าอ่อนนุ่ม และขนาดของเส้นไหมซึ่งเกี่ยวข้องโดยตรงกับความเลื่อมมันและน้ำหนักของเนื้อผ้า
อย่างไรก็ดี วิทยาการเรื่องการปรับปรุงพันธุ์ไหมของไทยก้าวหน้าไปมาก มีการปรับปรุงพันธุ์ทั้งด้านวิธีดั้งเดิมและการใช้พันธุวิศวกรรม ซึ่งการค้นคว้าวิจัยดังกล่าวควรคำนึงถึงเอกลักษณ์ของไหมไทยด้วย ว่าทำอย่างไรจึงจะรักษาความเลื่อมมันไว้ได้ เพื่อปกป้องและอนุรักษ์ไหมไทยให้มีลักษณะพิเศษเป็นเอกลักษณ์ของประเทศไทยตลอดไป
ดังนั้นเพื่อเป็นการสร้างความมั่นใจในคุณภาพของผ้าไหมไทย สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเครื่องหมาย “นกยูงไทย” ผ่านกรมหม่อนไหมให้เป็นเครื่องหมายรับรองคุณภาพผลิตภัณฑ์ผ้าไหมไทย 4 ชนิด ได้แก่ ตรานกยูงพระราชทานสีทอง สีเงิน สีน้ำเงิน และสีเขียว
นอกจากนี้เพื่อเป็นการส่งเสริมการใช้เครื่องหมายรับรองผลิตภัณฑ์ผ้าไหมไทยตรานกยูงพระราชทานให้แพร่หลายทั่วโลก กรมหม่อนไหมจึงได้ดำเนินการจดทะเบียนเครื่องหมายรับรองตรานกยูงพระราชทานในต่างประเทศอีก 35 ประเทศได้แก่ กลุ่มประเทศสหภาพยุโรป จำนวน 27 ประเทศ จีน นอร์เวย์ ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย สหรัฐอเมริกา สิงคโปร์ อินเดีย และฮ่องกง
ตรานกยูงพระราชทานสีทอง สีเงิน สีน้ำเงิน และสีเขียว
รายละเอียด ของข้อบังคับกรมหม่อนไหมแยกออกตามชนิดของ ตรานกยูงพระราชทาน มีดังต่อไปนี้
Royal Thai Silk นกยูงสีทอง
เป็นผ้าไหมที่ผลิตโดยใช้เส้นไหมและวัตถุดิบตลอดจนกระบวนการผลิตที่เป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาพื้นบ้านดั้งเดิมของไทยอย่างแท้จริง ดังนี้
– ใช้เส้นไหมพันธุ์ไทยพื้นบ้านเป็นทั้งเส้นพุ่งและเส้นยืน
– เส้นไหมต้องสาวด้วยมือผ่านพวงสาวลงภาชนะ
– ทอด้วยกี่ทอมือแบบพื้นบ้านชนิดพุ่งกระสวยด้วยมือ
– ย้อมด้วยสีธรรมชาติ หรือสีเคมีที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม
– ต้องผลิตในประเทศไทยเท่านั้น
Classic Thai Silk นกยูงสีเงิน
เป็นผ้าไหมที่ผลิตขึ้นโดยยังคงอนุรักษ์ภูมิปัญญาพื้นบ้านผสมผสานกับการประยุกต์ใช้เครื่องมือและกระบวนการผลิตในบางขั้นตอน ดังนี้
– ใช้เส้นไหมพันธุ์ไทยพื้นบ้านหรือพันธุ์ไทยปรับปรุงเป็นเส้นพุ่งและ/หรือเส้นยืน
– เส้นไหมต้องสาวด้วยมือ หรือสาวด้วยอุปกรณ์ที่ใช้มอเตอร์ขับเคลื่อนไม่เกิน 5 แรงม้า
– ทอด้วยกี่ทอมือชนิดพุ่งกระสวยด้วยมือหรือกี่กระตุกก็ได้
– ต้องผลิตในประเทศไทยเท่านั้น
Thai Silk นกยูงสีน้ำเงิน
เป็นผ้าไหมชนิดที่ผลิตด้วยภูมิปัญญาของไทยแบบประยุกต์ ใช้เทคโนโลยีการผลิตเข้ากับสมัยนิยมและเชิงธุรกิจ ดังนี้
– ใช้เส้นไหมแท้เป็นเส้นพุ่งและเส้นยืน
– ย้อมด้วยสีธรรมชาติ หรือสีเคมีที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม
– ทอด้วยกี่แบบใดก็ได้
– ต้องผลิตในประเทศไทยเท่านั้น
Thai Silk Blend นกยูงสีเขียว
เป็นผ้าไหมที่ผลิตด้วยกระบวนการผลิตและเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่ผสมผสานกับภูมิปัญญาไทยในด้านลวดลายและสีสันระหว่างเส้นใยไหมแท้กับเส้นใยอื่นที่มาจากธรรมชาติ หรือเส้นใยสังเคราะห์รูปแบบต่างๆ ตามวัตถุประสงค์การใช้งาน หรือตามความต้องการของผู้บริโภค ดังนี้
– ใช้เส้นไหมแท้เป็นส่วนประกอบหลัก มีเส้นใยอื่นเป็นส่วนประกอบรอง
– ต้องระบุส่วนประกอบของเส้นใยอื่นให้ชัดเจน
– ทอด้วยกี่แบบใดก็ได้
– ย้อมด้วยสีธรรมชาติ หรือสีเคมีที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม
– ต้องผลิตในประเทศไทยเท่านั้น
ปัจจุบัน กรมหม่อนไหมได้ให้การรับรองมาตรฐานผ้าไหม(ของ)ไทยตรานกยูงพระราชทานแก่ผู้ผลิตทั่วประเทศแล้ว จำนวน 1,630 กลุ่ม 24,035 ราย
ปีละมากกว่า 200,000 เมตร คิดเป็นมูลค่ามากกว่า 500 ล้านบาท/ปี โดยผลจากการขับเคลื่อนการให้บริการตรวจสอบและรับรองมาตรฐานฯ นอกจากสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มและเพิ่มรายได้ให้กับผู้ผลิตผ้าไหม(ของ)ไทย แล้วยังทำให้ผู้ซื้อหรือใช้ผ้าไหมมีความมั่นใจว่าผ้าไหมที่ผ่านการรับรองเป็นผ้าไหมแท้ สีไม่ตก และมีคุณภาพมาตรฐาน และถึงแม้ว่าจะเกิดสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID - 19)
แต่ผู้ผลิตผ้าไหม(ของ)ไทยยังคงมีรายได้จากการจำหน่ายผ้าไหมที่ผ่านการรับรองมาตรฐานตรานกยูงพระราชทาน โดยผ่านช่องทางการจำหน่ายทาง Social Media และ Platform ต่างๆ ซึ่งกรมหม่อนไหมได้ดำเนินการส่งเสริมมาอย่างต่อเนื่อง
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
