• ประโยชน์ของการลืมและข้อเสียของการไม่ลืม •
“การลืม” คือคำที่หลายคนนิยามว่าเป็นความหมายด้านลบ ก็แหงล่ะ ใครจะไปคิดว่ามันดีกัน เพราะมันคือการเสื่อมถอยของความจำ ไม่ว่าจะลืมปิดเตาแก๊ส ลืมกระเป๋าสตางค์ไว้ที่บ้าน ลืมว่าถอดปลั๊กเตารีดหรือยัง หรือลืมว่าจะเดินมาหยิบอะไรตรงนี้นะ ล้วนแต่เป็นสิ่งที่น่ารำคาญใจทั้งนั้น แต่บทความนี้จะพาคุณไปสู่เบื้องหลังของการลืมที่มีอะไรมากกว่านั้น ตราบใดที่เหรียญมีสองด้าน การลืมก็ไม่ได้มีแค่ข้อเสียอย่างเดียว
สมองของมนุษย์มีกลไกมากมายมหาศาล กลไกทั้งหลายต่างก็ทำให้มนุษย์และสัตว์ดำรงชีวิตอยู่ได้ หนึ่งในนั้นคือกลไกการลืม คุณพอจะเดาได้ไหมว่าสมองจะสร้างกลไกนี้มาเพื่ออะไร ในเมื่อการลืมคือข้อเสียที่มนุษย์อย่างเราไม่ต้องการ สิ่งที่พวกเราต้องการและพยายามฝึกฝนอยู่เสมอคือความจำ มันจะดีมากถ้าเราจดจำเรื่องราวทุกอย่างได้
จริงหรอ? การจดจำทุกอย่างได้เป็นสิ่งที่ดีจริงหรอ ทุกอย่างในที่นี้รวมไปถึงความรู้สึกตอนที่เคยประสบอุบัติเหตุ คำพูดเสียดแทงจิตใจทั้งหลายจากคนใกล้ตัว หรือความรู้สึกตอนที่ต้องสูญเสียคนที่รักไปอย่างไม่มีวันกลับคืน
วิลเลียม เจมส์ นักจิตวิทยาชาวอเมริกันกล่าวไว้ว่า
ถ้าเราจำทุกอย่างได้ทั้งหมด เราส่วนใหญ่คงอยู่ในสภาพย่ำแย่ ไม่ต่างกับการจำอะไรไม่ได้เลย
William James
ถ้าเราจำเหตุการณ์ฝังใจนั้นได้อย่างไม่มีวันลืม ความรู้สึกและภาพเหล่านั้นคงตามหลอกหลอนแบบ FULL HD ในทุกวันเลยล่ะ และยังไม่นับเหตุการณ์ที่เป็นกิจวัตรประจำวัน ประโยคโฆษณาสินค้าบนป้ายข้างทาง ใบหน้าของคนนับร้อยนับพันที่เจอในแต่ละวัน บทสนทนาของตัวละครในซีรี่ส์ทุกเรื่องที่เคยดู ถ้าคุณจำรายละเอียดทุกอย่างที่เกิดขึ้นในทุกวันได้ สมองคุณคงทำงานหนักจนยุ่งเหยิงยิ่งกว่าเสาไฟประเทศไทยเสียอีก
สมองจำเป็นต้องมีกลไกการลืมไว้เพื่อคัดกรองข้อมูลที่ไม่สำคัญออกไป เพื่อไม่ให้ข้อมูลเหล่านั้นผุดขึ้นมาขณะที่เรากำลังจดจ่ออยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งอยู่ ในตอนนี้ก็เช่นกัน ขณะที่คุณกำลังอ่านบทความนี้ สมองกำลังกีดกันไม่ให้ข้อมูลอื่นผุดขึ้นมาในหัวของคุณ ไม่อย่างนั้นคุณจะอ่านบทความนี้อย่างมีสมาธิไม่ได้
กล่าวคือหากสมองคิดว่าสิ่งใดไม่เป็นประโยชน์ที่จะจำ สมองจะไม่จำ หรือความจำเกี่ยวกับสิ่งนั้นๆจะน้อยลงเรื่อยๆ อย่างเช่นบทเรียนวิชาเคมี หากขาดการทบทวนอย่างสม่ำเสมอ สมองก็จะคิดว่าสิ่งนี้ไม่สำคัญ แล้วข้อมูลของสิ่งที่เรียนไปก็จะเลือนลางลง
และสิ่งที่พบเจอในชีวิตประจำวันอย่างเช่นบทสนทนาในร้านอาหารของคนที่นั่งโต๊ะข้างๆ สมองก็ไม่ได้คิดว่าสำคัญเช่นกัน ข้อมูลจึงผ่านหูซ้ายทะลุหูขวา เว้นแต่ว่าโต๊ะข้างๆนั้นกำลังนินทาเราอยู่ เราอาจจะจำได้ เพราะเราให้ความสนใจกับสิ่งนั้น แต่ก็มีความเป็นไปได้สูงที่เมื่อเวลาผ่านไปเราจะลืมสิ่งนั้นไปเอง หรืออาจจะจำได้ว่าโดนนินทาแต่จำความรู้สึกที่เกิดขึ้น ณ ตอนนั้นไม่ได้
นี่คือข้อดีของการลืมและข้อเสียของการไม่ลืม บทความนี้ได้นำเสนอมิติหนึ่งของการทำงานของสมอง และอาจเรียกได้ว่าเป็นเศษเสี้ยวของมิติหนึ่งก็ว่าได้ เพราะสมองของมนุษย์ซับซ้อนมากกว่านี้หลายล้านเท่า ยังมีอีกหลายมิติที่มนุษย์กำลังพยายามเข้าใจการทำงานของมัน หลักฐานการวิวัฒนาการของมนุษย์ชิ้นนี้ยังมีปริศนาให้พิสูจน์อีกมากมายเลยทีเดียว
ขอบคุณภาพ : https://pixabay.com/th/users/geralt-9301/
ขอบคุณหนังสือ : กฎของสมองที่เรียนรู้เร็ว HOW WE LEARN โดย Benedict Carey
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
