23 ต.ค. 2022 เวลา 16:48 • นิยาย เรื่องสั้น
เข้าเมืองดำถ่าน ต้องถ่านดำตาม
ตำนานกล่าวว่ามอธลายพริกไทย (Biston betularia) เป็นผีเสื้อสีสองแบบ มอธสีขาวจะพรางตัวแนบเนียนไปกับไลเคนบนเปลือกไม้ ส่วนมอธสีดำเดิมทีคงมีชีวิตที่ยากลำบาก เพราะสีดำบนตัวมันตัดกับไลเคนสีจางอย่างเด่นชัด นกตัวใดได้พบเจอก็จับกินไปอย่างง่ายดาย ปริมาณมอธสีขาวจึงมีเยอะกว่ามอธสีดำอยู่มากโข แม้สีตัวจะต่างกันลิบลับ แต่ดูเหมือนว่าแค่มียีนเปลี่ยนไปอันเดียวก็พอแล้ว [1]
ทว่าชะตาชีวิตของมอธสีดำกลับพลิกผันเพราะความก้าวหน้าของลิงไร้หางร่วมโลกสายพันธุ์หนึ่ง
มอธลายพริกไทยแบบสีขาว (Biston betularia) ภาพถ่าย: Cyndy Sims Parr
เศรษฐกิจของอังกฤษยุคปฎิวัติอุตสาหกรรมถูกขับเคลื่อนด้วยถ่านหิน ค่าแรงแสนแพงผลักดันให้เจ้าของโรงงานมองหาเครื่องจักรไอน้ำมาทดแทนแรงงานมนุษย์ ที่แห่งใดมีถ่านหินถูกเผา ที่นั่นย่อมเกิดเขม่าควัน ละอองจิ๋วสีดำคละคลุ้งไปทั่วบรรยากาศ บ้างตกลงสู่ผืนดิน แต่งแต้มสีดำให้กับต้นไม้ และคร่าชีวิตไลเคนสีจางไป
The coalmen (Claude Monet)
คราวนี้สถานการณ์พลิกผัน มอธสีขาวที่เคยพรางตัวแนบเนียนกลับมีสีเด่นชัดบนเปลือกไม้ดำทะมึน กลายเป็นมื้ออาหารอันโอชะของนกที่บินผ่านไปมา ส่วนชีวิตของมอธสีดำก็เริ่มสุขสบาย สีดำอันตรายในวันนั้นกลับกลายเป็นโล่คุ้มครองชีวิต ทำให้มอธลายพริกไทยในบ้างพื้นที่กลายเป็นสีดำถึง 90% [2]
เมื่อเวลาผ่านไป มนุษย์ได้เริ่มรู้ซึ้งถึงภัยที่กำลังก่อตัวขึ้น พื้นที่เมืองเริ่มมีฝุ่นปกคลุมหนา ครั้งที่ร้ายแรงที่สุดครั้งหนึ่งคือในปี 1952 เมื่อหมอกพิษได้พรากชีวิตชาวลอนดอนไปนับหลายพันคน จนเกิดการเรียกร้องให้มีกฏหมายควมคุมมลพิษออกมา และมอธลายพริกไทยสีดำก็จางหายไปพร้อมกับฝุ่นควัน...
อิทธิพลของหมอกฝุ่นต่อแสงเงาดึงดูดให้โนเนต์ได้วาดภาพในลอนดอนอยู่หลายครั้ง โดยเขามักจะวาดภาพสถานที่เดิมภายใต้สภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงไป (Waterloo Bridge, Claude Monet)
ตำนาน industrial melanism แบบที่คนเล่ากันมักจะจบประมาณนี้ แต่ความเป็นจริงเรื่องมันก็ยุ่งยากกว่านี้หน่อย เช่น จริงๆ แล้วมอธลายพริกไทยนั้นมีลายอยู่สามแบบ นอกจากลายสีขาว (typica) กับสีดำ (carbonaria) แล้ว ยังมีลายที่อยู่ตรงกึ่งกลางระหว่างขาวกับดำ (insularia) ด้วยอีกอันหนึ่ง หรือมีเรื่องพีคๆ อย่างเช่นงานวิจัย [1] ที่คาดการณ์ว่าการกลายพันธุ์ที่ทำให้เกิดมอธสีดำในอังกฤษนั้นเพิ่งเกิดขึ้นช่วงปี 1819 ไล่เลี่ยกับตอนที่เกิดการปฎิวัติอุตสาหกรรม
อ่างอิง
[1] Hof, A. E., Campagne, P., Rigden, D. J., Yung, C. J., Lingley, J., Quail, M. A., ... & Saccheri, I. J. (2016). The industrial melanism mutation in British peppered moths is a transposable element. Nature, 534(7605), 102-105.
[2] Cook, L. M. (2003). The rise and fall of the carbonaria form of the peppered moth. The Quarterly review of biology, 78(4), 399-417.
โฆษณา