24 มิ.ย. 2022 เวลา 07:06 • การเมือง
“9 ทศวรรษ” ประชาธิปไตยไทย ส่องรัฐธรรมนูญ 20 ฉบับ บันทึกการเมือง
จากการเปลี่ยนแปลง ระบอบปกครอง 2475 ถึงวันนี้ ต้องยอมรับว่า ความเป็นประชาธิปไตยตามตัวอักษรนั้นบังเกิดขึ้น แต่หากมองบริบท "ปกครองของไทย" ที่หลายฝ่ายต้องการให้มีความธรรมกับทุกภาคส่วน ยังไม่เกิดขึ้นจริง
“9 ทศวรรษ” ประชาธิปไตยไทย ส่องรัฐธรรมนูญ 20 ฉบับ บันทึกการเมือง
ตลอด 90 ปีของการเปลี่ยนแปลงการปกครอง จากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ มาเป็น ประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข เมื่อดูจากเนื้อหาของรัฐธรรมนูญ ทั้ง 20 ฉบับ สะท้อนให้เห็นว่า บริบทของการเมืองไทย แทบไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง
เพราะคือการชิงอำนาจ และสร้างกลไกเพื่อเอื้อให้ “ฝ่ายตัวเอง” เข้าสู่อำนาจและครองอำนาจ
ฉบับแรก พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พ.ศ.2475
ประกาศใช้ 24 มิถุนายน - 10 ธันวาคม 2475 (5 เดือน 13 วัน) มาจาก คณะราษฎรยกร่าง มี 39 มาตรา เพื่อกำหนดให้อำนาจสูงสุดเป็นของราษฎร พร้อมกำหนดตัวแทนการใช้อำนาจ เน้นบทบัญญัติเกี่ยวกับ ส.ส.การประชุมส.ส. และกำหนดให้มีคณะกรรมการราษฎร หรือคณะรัฐมนตรี
ฉบับสอง รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พ.ศ.2475
ประกาศใช้ 10 ธันวาคม 2745 - 9 พฤษภาคม 2489 (13 ปี 4 เดือน 29 วัน) มาจากกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ ยกร่างเสนอต่อ คณะกรรมการราษฎรให้ความเห็นชอบ มี 68 มาตรา
ทั้งนี้รัฐธรรมนูญฉบับที่สอง มีการแก้ไขเพิ่มเติม 3 ครั้ง โดยครั้งแรก เพื่อเปลี่ยนชื่อประเทศสยาม เป็นประเทศไทย ครั้งที่สอง ขยายเวลาให้ สภาฯ มีสมาชิก 2 ประเภท มีเพิ่มวาระดำรงตำแหน่ง จาก 10 ปี เป็น 20 ปี เมื่อพ้นกำหนดให้เลือก ส.ส.ที่มาจากการเลือกตั้งอย่างเดียว และครั้งที่สาม ขยายเวลาดำรงตำแหน่ง ส.ส. คราวละไม่เกิน 2 ปี เพราะเกิดสงครามโลก
ฉบับสาม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2489
ประกาศใช้ 10 พฤษภาคม 2489 - 8 พฤศจิกายน 2490 (1 ปี6เดือน) มาจาก การเสนอญัตติให้สภาพิจารณา มี 96 มาตรา เนื้อหาสำคัญ กำหนดบทบัญญัติว่าด้วยสิทธิ และหน้าที่ของชนชาวไทย แบ่งแยกอำนาจนิติบัญญัติ บริหาร ตุลาการ และมีหมวดว่าด้วยการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ
ฉบับสี่ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พ.ศ.2490
ประกาศใช้ 9 พฤศจิกายน 2490 - 23 มีนาคม 2492 (1ปี4เดือน14วัน) มาจากคณะรัฐประหาร ของ พล.ท.ผิน ชุณหะวัณ มี 98 มาตรา
ทั้งนี้มีการแก้ไขเพิ่มเติม 3 ครั้ง โดยครั้งแรก แก้ไขเกณฑ์คำนวณ ส.ส. ครั้งสอง ให้มีสภาร่างรัฐธรรมนูญ และหลักเกณฑ์วิธีการแก้รัฐธรรมนูญ และครั้งที่สาม ให้เอกสิทธิคุ้มครองสภาร่างรัฐธรรมนูญ
ฉบับห้า รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2492
ประกาศใช้ 23 มีนาคม 2492 - 29 พฤศจิกายน 2491 ( 2ปี 8 เดือน 6วัน) มาจาก สภาร่างรัฐธรรมนูญ
ฉบับหก รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2475 แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2495
ประกาศใช้ 8 มีนาคม 2495 - 20 ตุลาคม 2501 มาจากการรัฐประหารของ จอมพล ป.พิบูลสงคราม เนื้อหาสำคัญ คือ ให้มีส.ส.ประเภทสอง มาจากการแต่งตั้งจากพระมหากษัตริย์
ฉบับเจ็ด ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2502
ประกาศใช้ 28 มกราคม 2502- 20 มิถุนายน 2511 (9 ปี 4 เดือน 23 วัน) ที่มาจากการรัฐประหารของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ มี 20 มาตรา
ฉบับแปด รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2511
ประกาศใช้ 20 มิถุนายน 2511-17 พฤศจิกายน 2514 (3 ปี 4 เดือน 28 วัน) ที่มาจากสภาร่างรัฐธรรมนูญจัดทำ มี 183 มาตรา
ฉบับเก้า ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2515
ประกาศใช้ 15 ธันวาคม 2515 - 7 ตุลาคม 2517 มาจากคณะปฏิวัติของ จอมพลถนอม กิตติขจร มี 23 มาตรา
ฉบับสิบ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2517
ประกาศใช้ 7 ตุลาคม 2517 - 6 ตุลาคม 2519 (2 ปี) มาจากการยกร่างของคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ ที่ ครม.แต่งตั้ง จากนั้นให้ สภานิติบัญญัติแห่งชาติพิจารณาให้ความเห็นชอบ มี 238 มาตรา
ทั้งนี้มีการแก้ไขเพิ่มเติม 1 ครั้ง เมื่อ 23 มกราคม 2518 ให้ นายกรัฐมนตรีเป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการแต่งตั้งส.ว.แทนประธานองคมนตรี
ฉบับสิบเอ็ด รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2519
ประกาศใช้ 22 ตุลาคม 2519 - 21 ตุลาคม 2520 (1ปี) มาจากคณะปฏิรูปการปกครอง ยกร่าง มี29 มาตรา
ฉบับสิบสอง ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2520
ประกาศใช้ 9 พฤศจิกายน 2520 - 22 ธันวาคม2521 (1ปี1เดือน13วัน) มาจากคณะปฏิวัติของ พล.ร.อ.สงัด ชลออยู่ มี 32 มาตรา
ฉบับสิบสาม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2521
ประกาศใช้ 22 ธันวาคม 2521 - 23กุมภาพันธ์2534 (12ปี12เดือน1วัน) มาจากคณะกรรมาธิการร่างรัฐธรรมนูญ มี 206 มาตรา
ทั้งนี้มีการแก้ไขรวม 2 ครั้ง ครั้งแรก เพื่อกำหนดเกณฑ์ คำนวณ ส.ส.แบบแบ่งเขต และครั้งสอง เพื่อกำหนดให้ประธานสภาฯ เป็นประธานรัฐสภาและประธานวุฒิสภาเป็นรองประธานรัฐสภา
ฉบับสิบสี่ ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2534
ประกาศใช้ 1 มีนาคม - 9 ธันวาคม 2534 (9 เดือน8วัน) มาจาก คณะรสช. ของ พล.อ.สุนทร คงสมพงษ์​ มี 33 มาตรา
โฆษณา