Adam Grant นักคิดผู้โด่งดังแห่งยุคสมัยที่เพิ่งมีหนังสือ think again ที่กระตุกความคิดเล่มล่าสุดได้จัดลำดับวิธีคิดที่จำเป็นในยุคสมัยแห่ง VUCA ที่ไม่มีอะไรแน่นอน โลกเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็วจนประสบการณ์เดิมแทบจะใช้อะไรไม่ได้อีก ความกระหายใคร่รู้และความสามารถในการเรียนรู้ใหม่จึงเป็นทักษะที่สำคัญที่สุดที่จะทำให้เราไม่ตกยุคและยัง relevant ต่อโลกที่กำลังจะมาถึงได้
วิธีคิดแบบนี้จะไม่สามารถรับอะไรใหม่ๆได้เลยแม้แต่นิดเดียว เป็นพวก. I am always right วิธีคิดแบบที่สองเรียกว่าแบบนักการเมือง (politician) คือการคิดแบบพวกเราถูก พวกนั้นผิด หรือแนวไม่เลือกเราเขามาแน่ พวกนี้เป็นพวกที่ยึดมั่นถือมั่นในความคิดตัวเอง ใครไม่เห็นด้วยคือศัตรูที่ต้องกำจัด พวกเราเท่านั้นที่ถูก กลุ่มความคิดแบบนี้ที่เห็นได้เวลาเราพูดถึง “การเมือง” ที่เลือกข้าง
17
ประเทศไทยน่าจะจัดอยู่ในลำดับต้นๆของโลกในเรื่องนี้ ความคิดแบบนี้ก็จะไม่สามารถทนรับความเห็นที่ต่างใดๆได้ ไม่ว่าโลกจะหมุนไปอย่างไรก็ตาม. เป็นพวก They are wrong! We are right!
ทุกคนอยากเปลี่ยนโลก แต่ไม่มีใครอยากเปลี่ยนตัวเอง ความคิดแบบนี้ก็จะทำให้ไม่อยากเปลี่ยนแปลง ปรับเปลี่ยนตัวเองในขณะที่โลกเคลื่อนตัวไปอย่างรวดเร็ว เป็นพวก You are all wrong!
ลีโอ ตอลสตอย
10
วิธีคิดที่สี่เรียกว่าพวก critical thinker คือพวกที่ใคร่ครวญคิดอย่างมีวิจารณญาน ไม่ด่วนตัดสินใจอะไรว่าถูกหรือผิด ต้องหาข้อมูล พูดคุย สงสัยที่มาที่ไปของข้อมูลข่าวสาร หาความจริงมายันจนกว่าจะมั่นใจ กลุ่มนี้เรียกว่าเป็นพวก That might be wrong! หรือพวกที่ชอบ “เอ๊ะ” ไว้ก่อน ความคิดสร้างสรรค์ในอดีตก็มักจะมาจากการคิดแบบนี้