29 ก.ค. 2022 เวลา 07:28 • หุ้น & เศรษฐกิจ
เพจ BrandThink
SOCIETY: 10 ปีที่ผ่านมา หลายๆ จังหวัด ‘ประชากรลดลง’ แต่บางจังหวัดก็เพิ่มขึ้น-เพราะอะไร?
ประเทศไทยนอกจากจะเข้าใกล้สังคมผู้สูงอายุขึ้นทุกทีแล้ว สิ่งหนึ่งที่เรากำลังเจอก็คือภาวะประชากรลดลง ซึ่งในระดับประเทศก็น่าจะเกิดขึ้นไม่เกิน 10 ปีที่ผ่านมาแน่ๆ เพราะจำนวนเด็กที่เกิดก็ลดลงทุกปีมาอย่างยาวนาน และเหล่าคนแก่ก็คงไม่ได้อยู่ค้ำฟ้า
พูดแบบนี้อาจจะเป็น ‘ภาพใหญ่’ เกินไป เพราะในความเป็นจริง หลายๆ จังหวัดในไทย ประชากรเริ่มลดลงมาสักพักแล้ว โดยจังหวัดที่ลดลงหนักๆ ก็คือโซนภาคกลางตอนบนและภาคเหนือตอนล่าง ซึ่งจริงๆ แล้วในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา (ให้เป๊ะคือระหว่างปี 2012-2021) ถ้านับข้อมูลภูมิลำเนาตามทะเบียนราษฎร์ มีเกิน 20 จังหวัดที่มีประชากรลดลง และ กทม. ก็เป็นหนึ่งในนั้น โดยมีประชากรลดลง 2.6 เปอร์เซ็นต์
แต่อีกด้านก็มีจังหวัดที่ประชากรเท่าเดิมเพิ่มขึ้น ซึ่งถ้าจะพูดในภาพรวมก็คือ ภาคอีสานประชากรค่อนข้างคงที่ มีการขึ้นลงน้อย บวกลบไม่เกิน 5 เปอร์เซ็นต์ ส่วนภาคตะวันออกและภาคใต้ทั้งภาค มีประชากรเพิ่มขึ้นทั้งหมด แต่ที่ประชากรเพิ่มขึ้นอย่างโดดเด่นมากๆ แบบเกิน 10 เปอร์เซ็นต์ ที่น่ากล่าวถึง ได้แก่ สมุทรปราการ (10.9%) นนทบุรี (12.9%) ปทุมธานี (15.1%) สมุทรสาคร (15.3%) ระยอง (15.7%) ภูเก็ต (16%) ชลบุรี (16.1%) แม่ฮ่องสอน (17%) และตาก (28.6%)
แต่ถ้าดูแค่นี้ก็อาจเห็นภาพไม่ละเอียด เพราะอันที่จริง ถ้าไปดูการเพิ่มของประชากรแบบรายอายุก็จะเห็นว่ากลุ่มประชากรที่เพิ่มเยอะสุดในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา คือกลุ่มประชากรอายุ 50-70 ปี ซึ่งแพทเทิร์นแบบนี้เกิดขึ้นทั้งประเทศแบบไม่ยกเว้นจังหวัด
นี่ทำให้หลักๆ แล้ว สิ่งที่เราจะเห็นก็คือ แม้แต่จังหวัดที่ประชากรเพิ่มขึ้น การเพิ่มขึ้นแทบทั้งหมด คือการเพิ่มขึ้นของ ‘คนแก่’ ทั้งนั้น
ทีนี้สิ่งที่น่าสนใจคือ ‘ประชากรวัยทำงาน’ ซึ่งตามจารีตก็จะนับว่าคือช่วงอายุ 20-60 ปี ซึ่งถ้าไปดู เราจะเห็นเลยว่า จริงๆ ทั้งประเทศ ประชากรวัยทำงานลดลงหมด ยกเว้นพวกจังหวัดที่ประชากรเพิ่มขึ้นเกิน 10 เปอร์เซ็นต์ที่ว่ามา ซึ่งก็จะมี 2 คำอธิบายคือ ประชากรมันล้นออกไปจาก กทม. ในโซนปริมณฑล ส่วนจังหวัดอื่นๆ ที่ประชากรเพิ่มขึ้นถ้าไม่ใช่จังหวัดท่องเที่ยวก็คือจังหวัดที่มีนิคมอุตสาหกรรมทั้งนั้น
ถามว่าประชากรวัยทำงานในจังหวัดพวกนี้เพิ่มขึ้นเพราะอะไร? คำตอบไม่ใช่เพราะประชากรดั้งเดิมที่มีภูมิลำเนาในจังหวัดพวกนี้เพิ่มขึ้นแน่ๆ เพราะอัตราการเจริญพันธุ์ของจังหวัดเหล่านี้ก็ไม่ได้หนีไปจากค่าเฉลี่ยของเมืองไทยที่ปัจจุบันเป็น 1.2 สักเท่าไร (ซึ่งต่ำมาก ต่ำกว่าญี่ปุ่น แต่นั่นเป็นอีกเรื่อง)
แต่มันเกิดจากการที่คนจากจังหวัดอื่นๆ ย้ายมาหางานทำในจังหวัดเหล่านี้ และนี่ก็คือเหตุผลย้อนไปว่าทำไมจังหวัดต่างๆ ถึงมีประชากรวัยทำงานลดกันหมด คำตอบคือ ประชากรไหลมาในจังหวัดที่มีอุตสาหกรรมท่องเที่ยวขนาดใหญ่และนิคมอุตสาหกรรม
แน่นอน สิ่งเหล่านี้ก็เรื่องเดิมๆ ที่เรารู้กันอยู่แล้ว แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นเห็นๆ เลยในทุกวันนี้ ก็คือ ในยุคที่หลายจังหวัดเริ่มมีประชากรลดลง สิ่งที่เห็นอยู่ไกลลิบๆ ก็คือจังหวัดพวกนี้ก็อาจเป็นคล้ายๆ ชนบทของญี่ปุ่น อิตาลี ที่ต่างจังหวัดนั้นถ้าไม่มีแต่คนแก่ๆ อยู่ ก็แทบจะเป็นจังหวัดร้าง และสิ่งที่ตามมาก็คือ รัฐก็ต้องถึงกับลงทุนแจกที่ดินฟรีๆ ให้คนไปอยู่ด้วยซ้ำ
ถ้าถามว่าภาวะแบบนี้จะหยุดยั้งได้หรือไม่? คำตอบแบบสมเหตุสมผลกับสภาพความเป็นจริงสุดก็คือ หยุดไม่ได้ ไม่มีประเทศไหนในโลกหยุดได้ จะร่ำรวยแค่ไหน จะมีอำนาจรัฐแบบเผด็จการล้นฟ้าก็ไม่อาจทำอะไรกับการลดลงของประชากรที่บดขยี้เศรษฐกิจอย่างช้าๆ ได้
ไปๆ มาๆ คนในโลกก็คงจะต้องเริ่ม ‘เข้าใจและยอมรับ’ ภาวะที่ประชากรลดลงเรื่อยๆ ว่าไม่ใช่ปัญหาอีกต่อไป
ซึ่งนั่นก็อาจทำให้พวกตัวชี้วัดทางเศรษฐกิจต้องเปลี่ยนกันพอสมควร
อ้างอิง: สำนักงานสถิติแห่งชาติ. จำนวนประชากรจากการทะเบียน จำแนกตามกลุ่มอายุ ภาคและจังหวัด พ.ศ. 2555 - 2564. https://bit.ly/2KFPquV
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. จำนวนและสัดส่วนประชากรจากการทะเบียน จำแนกตามกลุ่มอายุ (วัยเด็ก วัยแรงงาน วัยสูงอายุ) เพศ ภาค และจังหวัดพ.ศ. 2555 - 2564. https://bit.ly/2KFPquV
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. จำนวนประชากรกลางปี จำแนกตามเพศ ภาค และจังหวัด (จากกระทรวงสาธารณสุข) พ.ศ. 2554 - 2563. https://bit.ly/2KFPquV
.
#BrandThink
#CreateaBetterTomorrow
โฆษณา