29 ก.ค. 2022 เวลา 09:45 • สุขภาพ
เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการทำหมันชาย
การคุมกำเนิดมีหลายวิธี การทำหมันชายเป็นการคุมกำเนิดถาวรวิธีหนึ่งที่ผู้ชายหลายๆคน พอได้ยินคำนี้ก็จะรู้สึกกล้าๆกลัว แต่ในความเป็นจริงแล้ว การทำหมันชายอาจไม่น่ากลัวขนาดนั้น และหลายคนอาจมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการคุมกำเนิดวิธีนี้ บทความนี้อาจช่วยคลายข้อสงสัยให้ทุกคนได้บ้าง
การทำหมันชายถือเป็นการคุมกำเนิดถาวร ดังนั้นจึงเหมาะกับครอบครัวที่มีบุตรเพียงพอแล้ว และควรมั่นใจจริงๆ ว่าไม่ต้องการมีบุตรเพิ่มในอนาคต ถึงแม้แพทย์จะสามารถผ่าตัดแก้หมันได้ แต่ก็มีโอกาสที่จะแก้หมันไม่สำเร็จ และการผ่าตัดแก้หมันมีความยุ่งยากกว่าการผ่าตัดทำหมันมากนัก หรือในคนที่ยังไม่แน่ใจสามารถฝากอสุจิไว้ในธนาคารอสุจิก่อนทำหมันได้ แต่การจะมีบุตรด้วยอสุจิที่ฝากไว้อาจไม่ง่ายเท่ากับการตั้งครรภ์ตามธรรมชาติรวมถึงมีค่าใช้จ่ายที่สูงกว่ามาก
ดังนั้นแพทย์อาจปฏิเสธการทำหมันชายให้กับผู้ชายที่ยังอายุน้อยที่ยังไม่มีบุตร หรือยังลังเลว่าอาจต้องการมีบุตรในอนาคต
การทำหมันชายคือการผ่าตัดวิธีหนึ่ง โดยแพทย์จะทำการตัดและผูกท่ออสุจิทั้งสองข้าง โดยทั่วไปถือเป็นการผ่าตัดเล็ก สามารถทำได้โดยการฉีดยาชาเฉพาะที่ ทำให้ไม่ต้องนอนโรงพยาบาล และไม่ต้องดมยาสลบ ตอนทำมักจะเจ็บสุดตอนฉีดยาชา หลังจากนั้นจะไม่เจ็บ แต่จะยังมีความรู้สึกจุกท้องอยู่บ้างระหว่างการทำหมัน
ภายในสองสัปดาห์แรกหลังการทำหมัน ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกาย ยกของหนัก ออกแรงเบ่ง เพราะอาจทำให้แผลบวมปวดได้ ควรหลีกเลี่ยงการหลั่งอสุจิและกิจกรรมทางเพศทุกชนิด สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้หลังสองสัปดาห์ไปแล้ว ถ้าแผลหายสนิท ไม่มีอาการบวมปวดอัณฑะ แต่จำเป็นที่จะต้องคุมกำเนิดวิธีอื่นต่อไปก่อน เนื่องจากยังมีตัวอสุจิค้างอยู่ในท่ออสุจิ ถ้าไม่คุมกำเนิดวิธีอื่น อาจทำให้เกิดการตั้งครรภ์ได้ โดยทั่วไปแพทย์มักจะนัดมาตรวจอสุจิประมาณสามถึงสี่เดือนหลังการทำหมัน เพื่อยืนยันว่าเป็นหมันแล้ว
ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดเป็นอย่างไร
เมื่อลองเปรียบเทียบกับการคุมกำเนิดด้วยถุงยางอนามัย พบว่ามีการใช้ถุงยางอนามั้ยมีโอกาสตั้งครรภ์สูงถึง 13% ถ้าใช้ไม่ถูกวิธี แต่จะลดลงเหลือ 1% ถ้ามีการใช้ถุงยางอนามัยอย่างถูกต้อง
สำหรับการทำหมันชายถึงแม้จะเป็นการผ่าตัดทำหมัน แต่ก็มีโอกาสที่จะไม่หมันได้ประมาณ 1% ครับ ซึ่งถ้าเกิดขึ้นจำเป็นที่จะต้องทำใหม่ สาเหตุเกิดจากการเชื่อมต่อกันเองของท่ออสุจิ ใช่แล้วครับ ถึงแม้จะทำการตัดและผูกท่ออสุจิไปแล้ว ท่ออสุจิก็สามารถมาเชื่อมต่อกันเองได้ จากการศึกษาในต่างประเทศพบว่า มีโอกาสจะเชื่อมต่อกันเองได้ประมาณ 1:500 ในช่วง 4-6 สัปดาห์แรกหลังการทำหมัน และมีประมาณ 1:2000 ในระยะยาว
หลายคนมักมีความสงสัย ว่าหลังจากทำหมันแล้วจะยังมีน้ำอสุจิออกมาหรือไม่ คำตอบคือจะยังมีน้ำอสุจิออกมาในปริมาณใกล้เคียงเดิม เพราะองค์ประกอบของน้ำอสุจินั้น เกินร้อยละ 80 ถูกสร้างมาจากถุงน้ำอสุจิ (seminal vesicle) และต่อมลูกหมาก อัณฑะมีหน้าที่สร้างตัวอสุจิผสมลงไปในน้ำอสุจิเท่านั้น ดังนั้นหลังทำหมันก็จะยังมีน้ำอสุจิออกมาอยู่ในปริมาณใกล้เคียงเดิม หรือลดลงบ้างเล็กน้อยเพียงแต่ไม่มีตัวอสุจิผสมอยู่
มีความเชื่อต่อกันมาว่า การทำหมันชายจะทำให้ร่างกายไม่แข็งแรง สมรรถภาพทางเพศลดลง ซึ่งไม่เป็นความจริง การทำหมันชายเป็นเพียงการตัด และผูกท่ออสุจิ ไม่มีผลต่อการสร้างฮอร์โมนเพศชายของอัณฑะ จึงไม่มีผลต่อสมรรถภาพทางเพศ หลายคนหลังทำหมันชายมีสมรรถภาพทางเพศดีขึ้นด้วยเพราะไม่ต้องห่วงหรือพะวงเรื่องคุมกำเนิดว่าจะพลาดตั้งครรภ์หรือไม่
แล้วการทำหมันชายมีความเสี่ยงบ้างหรือไม่ เนื่องจากเป็นการผ่าตัดอย่างหนึ่ง จึงอาจมีความเสี่ยงอยู่บ้างเล็กน้อย เช่นการเกิดเลือดออกในถุงอัณฑะ (hematoma) หรือแผลติดเชื้อ ซึ่งโอกาสเกิดค่อนข้างน้อยโดยประมาณคือ 1-2% มีโอกาสเกิดภาวะปวดอัณฑะเรื้อรังได้ประมาณ 1-2% รวมถึงมีโอกาสที่จะไม่หมันและต้องทำซ้ำได้บ้างตามที่อธิบายไปข้างต้น
หวังว่าบทความนี้จะทำให้รู้จึกการทำหมันชายมากขึ้นและลดความกลัวการทำหมันชายลงไปได้บ้างครับ
เอกสารอ้างอิง
1. Walker K, et al. What’s New in Male Contraception? AUA update series 2021, volume 40, lesson 27.
2. Alderman PM: The lurking sperm. JAMA 1988; 259: 3142.
3. De Los Rios Osorio J and Castro Alvarez EA: Analysis of 5000 vasectomies in a family planning centre in Medellin- Colombia. Arch Esp Urol 2003; 56: 53.
4. Leslie TA, Illing RO, Cranston DW et al: The incidence of chronic scrotal pain after vasectomy: a prospective audit. BJU Int 2007; 100: 1330
โฆษณา