หากยึดตามคำสอนของพระอาจารย์ก็มีทั้งจริง และอุปาทานครับ
ภาพนิมิตจากสมาธิที่เกิดขึ้นจริงและควรพิจารณาก็มี เช่น อสุภกรรมฐาน กสิณ อนุสติ คือนิมิตที่ผู้ปฏิบัติกำหนดขึ้นเองในเบื้องต้น และเปลี่ยนไปตามกำลังสมาธิ ถ้านำมาพิจารณาด้วยหลักวิปัสสนาญานจะช่วยตัดกิเลสได้เร็ว