10 ส.ค. 2022 เวลา 08:32 • หนังสือ
MAGIC THEORY
ทฤษฎีเวทมนตร์ ๑
หัวข้อทฤษฎีในครั้งนี้คือ เวทมนตร์ เกิดจากการที่ผู้เขียน เป็นแฟนคลับของหนังสือชุด Harry Potter และมีโอกาสได้กลับไปอ่านอีกครั้ง ทำให้ตั้งคำถามกับตนเองว่า เวทมนตร์นั้นมีอยู่จริงรึเปล่า ทำไมเวทมนตร์ถึงเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก พอได้ลองศึกษาก็ได้พบว่าเวทมนตร์มีมาตั้งแต่โบราณและยังปรากฏอยู่ในประวัติศาสตร์และเกี่ยวข้องกับหลายศาสนาอีกด้วย
คำว่า เวทมนตร์ เขียนได้ว่า “เวท” หมายถึง ถ้อยคำศักดิ์สิทธ์ที่ผูกขึ้นเป็นมนตร์หรือคาถาอาคม ซึ่งเป็นผลให้เป็นคุณหรือโทษแก่ผู้ต้องมนตร์นั้น “มนตร์” หมายถึงคำเสกที่ถือว่าศักดิ์สิทธิ์ มักใช้ในทางศาสนาพราหมณ์หรือทางไสยศาสตร์ เมื่อรวมทั้งสองคำ จึงได้ความหมายว่า ถ้อยคําศักดิ์สิทธิ์ที่บริกรรมเพื่อให้สําเร็จความประสงค์
เวทมนตร์ มีความหมายตามรากศัพท์ภาษากรีกว่า ศิลปะ เป็นศิลปะที่อาศัยอำนาจเหนือธรรมชาติควบคุมเหตุการณ์ต่างๆหรือเพื่อให้เกิดผลบางอย่าง ในอดีตเวทมนตร์มีความหมายในเชิงลบ ถูกมองว่าเป็นพิธีกรรมอันตรายที่เกี่ยวข้องกับปีศาจและขัดต่อศาสนาคริสต์ มีแนวคิดหลายแนวคิดระบุว่าเวทมนตร์เป็นเรื่องของคนในสังคมล้าหลังป่าเถื่อน หรือเป็นเรื่องของคนที่มีปัญหาทางจิต ผิดปกติ ในสังคมของคนที่เจริญแล้วจะไม่เชื่อเรื่องเวทมนตร์แต่จะนับถือศาสนา
ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 18 คือช่วงเวลาแห่งความรุ่งโรจน์ของวิทยาศาสตร์และระบบเหตุผล ทำให้เกิดแนวคิดของเจมส์ เฟรเซอร์ (หนังสือเรื่อง the Golden Bough,1890) ว่าเวทมนตร์คือวิทยาศาสตร์ประเภทหนึ่ง เกิดขึ้นในระดับวิวัฒนาการระยะแรกๆของมนุษย์ ซึ่งพัฒนาไปสู่ระบบศาสนาที่ยึดถืออำนาจของสิ่งเหนือธรรมชาติและเทพเจ้า เขาเชื่อว่าเวทมนตร์มีระบบเหตุผล 2 ระบบ ประกอบกัน หนึ่งคือการรักษาเยียวยา หรือ Homeopathic magic สองคือการทำให้ผู้อื่นได้รับผลจากการกระทำ หรือ Contagious magic
ในช่วงเวลาต่อมาแนวความคิดที่ว่า เวทมนตร์เป็นเรื่องของคนในสังคมล้าหลังป่าเถื่อน ถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างมากจากนักมานุษยวิทยารุ่นหลังว่าเป็นเรื่องของอคติทางเชื้อชาติ ความเชื่อเรื่องเวทมนตร์ในสังคมชนเผ่าเป็นเรื่องปกติ
นักมานุษยวิทยา นามว่า มาลีนอฟสกี้ ได้ทำการศึกษาชนเผ่าเมลานีเซียในหมู่เกาะทรอเบรียนด์ พบว่าการใช้เวทมนตร์จะเกิดขึ้นเมื่อมนุษย์ต้องทำภาระกิจที่คาดเดาไม่ได้ว่าจะเป็นอย่างไร เช่นการเพาะปลูก การออกทะเล ชาวบ้านจะใช้เวทมนตร์ด้วยเหตุผลเพื่อเป็นการปกป้องคุ้มครอง พิธีการทางเวทมนตร์จึงมักจะเป็นเรื่องทางสังคมและการรวมกลุ่ม เขาได้ทำการแบ่งเวทมนตร์ออกไว้เป็น 3 ลักษณะ คือ การท่องคาถา การทำพิธีกรรมเชิงสัญลักษณ์ และการทำพิธีส่วนบุคคล
ที่มา :
คำศัพท์ทางมานุษยวิทยา Anthropology Concepts .Magic เวทมนตร์. โดย ดร.นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ
เวทมนตร์ (เหนือธรรมชาติ)
โฆษณา