14 ส.ค. 2022 เวลา 23:10 • ไลฟ์สไตล์
เราจะทราบได้อย่างไรว่าตอนนี้เราอยู่บนยอดเขาแห่งความโง่เขลา
เคยสังเกตไหมครับว่าคนที่รู้น้อยบางทีกลับมีความมั่นใจในบางเรื่องมากกว่าคนที่เชี่ยวชาญในเรื่องนั้นเสียด้วยซ้ำ จริง ๆ ฟังดูมันไม่มีเหตุผลเลย ความมั่นใจมันน่าจะสอดคล้องกับความรู้ ยิ่งเรามีความรู้ เราก็ยิ่งน่าจะมั่นใจ แต่ทำไมจึงเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้น
มีนักวิจัย 2 ท่านที่ชื่อว่า David Dunning ที่เป็นอาจารย์ที่มหาวิทยาลัยมิชิแกน และมาเกษียณที่มหาวิทยาลัยคอร์เนล และ Justin Kruger ที่ทำงานอยู่ที่มหาวิทยาลัยนิวยอร์ค ได้ค้นพบปรากฏการณ์นี้ และต่อมาจึงได้เรียกปรากฎการณ์นี้ตามชื่อนักวิจัย 2 ท่านนี้คือ Dunning-Kruger Effect
จากผลงานวิจัยของทั้ง 2 ท่านนี้พบว่าสาเหตุหลักที่คนรู้น้อยมีความมั่นใจเยอะมากกว่าคนรู้เยอะ เพราะคนรู้น้อยเขาไม่รู้ว่าเขาไม่อะไรอีกบ้าง เขากลับคิดว่าสิ่งที่เขารู้นั้นมันคือทั้งหมดแล้ว ความมั่นใจก็เลยสูง ในขณะที่คนรู้เยอะเขาตระหนักได้ว่า ยังมีอะไรอีกหลายอย่างในเรื่องนี้ที่เขายังไม่รู้ เลยทำให้ความมั่นใจของคนรู้เยอะนั้นลดลง แต่ถ้าเขาศึกษาเรื่องนั้นมากขึ้นเรื่อย ๆ ความมั่นใจก็จะกลับคืนมา
ดังนั้นในช่วงที่เรารู้น้อยแต่เราดันคิดว่าเรารู้เยอะ มันก็เหมือนเราอยู่บนยอดเขาแห่งความโง่เขลา คิดว่าตัวเองรู้ไปซะทุกเรื่อง
แน่นอนเราคงไม่อยากอยู่บนยอดเขานั้น เพราะการไปอยู่บนยอดเขานั้นนาน ๆ มันจะทำให้เราไม่พัฒนาตัวเอง เราจะหยุดอยู่กับที่ เพราะเราคิดว่าเรารู้หมดแล้ว เราจะพัฒนาตัวเองต่อไปทำไมจริงไหมครับ แต่มันก็น่าเสียดาย เพราะตอนที่เราอยู่บนหุบเขาแห่งความโง่เขลานั้น มันเป็นตอนที่เรารู้ยังไม่เยอะเลย เราเพิ่งรู้มาเพียงแค่ระดับหนึ่งเท่านั้นเอง
ประเด็นคือเราจะทราบได้อย่างไรว่าตอนนี้เราอยู่บนยอดเขลาแห่งความโง่เขลา หรือว่าเรานั้นเก่งจริง ๆ ผมว่าถ้าใครยังมีคำถามทำนองนี้อยู่ แปลว่าเรายังไม่ได้อยู่บนยอดเขาแห่งความโง่เขลานี้หรอกครับ เพราะถ้าเราอยู่บนนั้นจริง ๆ เราคงไม่มาตั้งคำถามทำนองนี้กับตัวเอง
สำหรับผม วิธีหนึ่งที่เราจะใช้แยกแยะว่าเราอยู่บนยอดเขาแห่งความโง่เขลาหรือไม่คือ “เราเคยรู้สึกว่าเรารู้ทุกเรื่องเป็นครั้งแรกหรือเปล่า” คือถ้านี่เป็นครั้งแรกที่เรารู้สึกว่าเรารู้ทุกเรื่องแล้ว มีโอกาสมากเลยครับที่เรากำลังอยู่บนยอดเขาแห่งความโง่เขลา
ข้อแนะนำคือ ให้เราหาความรู้เพิ่มขึ้นอีกเรื่อย ๆ ทันที แล้วเราจะได้ลงจากยอดเขานี้ได้เร็ว เพราะยิ่งเรารู้มากขึ้น เราจะรู้ว่า โอ้โห มีอีกเยอะเลยที่เรายังไม่รู้
ส่วนตัวผมเคยอยู่บนยอดเขาแห่งความโง่เขลานี้ครับ ตอนผมมาเป็นอาจารย์ใหม่ ๆ ผมเคยมีความรู้สึกถึงขนาดที่ว่าผมสามารถสอนได้ทุกวิชาที่เกี่ยวข้องกับบริหารธุรกิจเลยด้วยซ้ำ แต่พอผมเริ่มทำวิจัย อ่านหนังสือ และสอนหนังสือมากขึ้น แทนที่จะมีความมั่นใจมากขึ้นอีก ตรงกันข้ามเลยครับ ความมั่นใจมันเริ่มลดลงเรื่อย ๆ เพราะเริ่มรู้ว่าเราไม่รู้อะไรอีกเยอะ
จนมาถึงปัจจุบัน ความมั่นใจเพิ่มขึ้นจริง แต่ไม่เคยมั่นใจถึงขนาดว่าจะสอนได้ทุกวิชาแบบนั้นเลย แม้กระทั่งเรื่องที่ผมเชี่ยวชาญ ผมก็ยังคิดอยู่ตลอดว่ายังมีอะไรอีกเยอะที่เราสามารถศึกษาและพัฒนาตนเองได้
ลองถามตัวเองกันดูบ่อย ๆ นะครับ เราจะได้ไม่ติดอยู่กับยอดเขาแห่งความโง่เขลาครับ
โฆษณา