24 ส.ค. 2022 เวลา 08:55 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ในปี 2006 สหพันธ์ดาราศาสตร์สากล หรือ IAU ประกาศนิยามใหม่ของคำว่าดาวเคราะห์ ทำให้ดาวพลูโต ถูกตัดออกจากการเป็นดาวเคราะห์ (Planet) ในระบบสุริยะ คงสถานะดาวเคราะห์แคระ (Dwarf Planet) ด้วยเหตุผลที่มันไม่เข้ากับนิยามใหม่
ซึ่งนิยามใหม่ได้ระบุไว้ว่าดาวเคราะห์นั้น ต้อง โคจรรอบดวงอาทิตย์, มีมวลมากพอที่จะรักษารูปให้เป็นทรงกลมหรือเกือบกลมได้, และมีการโคจรที่ไม่ได้รับอิทธิพลจากวัตถุอื่นมากจนเกินไป (เช่นมีดวงจันทร์ที่ใหญ่มาก ๆ หรือเป็นดาวคู่ หรือมีมวลน้อยจนได้รับอิทธิพลจากดาวเคราะห์ดวงอื่น)
ในข้อที่ 3 นั้นจะนิยามกันยากเสียหน่อย เพราะต้องใช้ฟิสิกส์วงโคจรและคณิตศาสตร์ในการอธิบาย ซึ่งค่าที่วัดได้นั้น ก็เช่น Margot's planetary discriminant หรือค่า Stern–Levison ซึ่งใช้วัดอิทธิพลที่มันได้รับจากดาวอื่น เช่น ดาวพฤหัส จะมีค่า discriminant สูงที่สุด (เพราะมีมวลมากสุด)
และดาวเคราะห์ที่มีค่า discriminant ต่ำสุดคือดาวอังคาร เพราะอยู่ใกล้ดาวเคราะห์อื่นและมีมวลไม่มากนัก ทำให้ได้รับการรบกวนในการโคจรมาก ส่วนพลูโตนั้น จัดว่าได้รับการรบกวนพอ ๆ กับ Eris ซึ่งถ้าพลูโต ได้เป็นดาวเคราะห์ ก็น่าจะต้องเอา Eris เป็นด้วย
รวมถึงพลูโตมีมวลเกือบเท่า ๆ ชารอน ดวงจันทร์ของมันเอง จึงทำให้ดูเหมือนจะเป็นดาวคู่ได้ด้วยซ้ำ
(อย่างไรก็ดี ชารอนไม่ได้ถูกยกขึ้นมาให้เป็นรักษาการแทนพลูโตในระหว่างที่ IAU ตัดสิน)
กรณีของพลูโตเป็นที่ถกเถียงมาตั้งแต่ในช่วง 1990 ที่นักดาราศาสตร์ เริ่มสังเกตเห็นดาวลักษณะต่าง ๆ ที่หลากหลายขึ้น ตั้งแต่ Eris, Ceres, Makemake หรือการค้นพบวัตถุโพ้นดาวเนปจูน (Trans-Neptune Object) ซึ่งมีขนาดและลักษณะพอ ๆ กับดาวพลูโต ถ้าไม่มีนิยามของดาวเคราะห์ที่ชัดเจน เราก็อาจนับอะไรก็ได้เป็นดาวเคราะห์
เหตุผลต่าง ๆ และเบื้องลึกเบื้องหลัง ถูกเขียนไว้ในหนังสือชื่อ How I Killed Pluto and Why It Had It Coming โดย Michael E. Brown ซึ่งใครที่สนใจสามารถไปอ่านต่อได้
จะสังเกตเห็นว่าเมื่อเวลาผ่านไป เมื่อเราสามารถสังเกตได้เยอะขึ้น (Observation) ขอบเขตการรับรู้ของเรา ก็จะนำพาเรามาสู่การให้เหตุผลใหม่ ๆ สิ่งนี้ตอกย้ำว่าไม่มีอะไรหยุดนิ่ง โดยเฉพาะในด้านการค้นพบทางวิทยาศาสตร์
แต่ถ้าจะมีใครที่หน้าด้านหน้าทนมั่นใจในตัวเอง ยึดมั่นในอดีต ฉันเป็นคนดี มาทำความดี ทั้ง ๆ ที่จริง ๆ แล้วตั้งแต่ที่มาก็ผิดแล้ว ยังจะมานิยามตัวเอง สร้างนิยามใหม่ เอาปลายทางมาก่อนแล้วค่อยหาเหตุผลนู่นนี่มาประกอบ ก็อย่าไปให้ค่าให้ราคามันเลย
1
พลูโตยังคงเป็นดาวเคราะห์แคระอยู่ และโคจรอยู่เหมือนเดิมในระบบสุริยะของเรา (ไม่ว่าจะในสถานะใดก็ตาม) - https://spaceth.co/pluto-is-still-a-dwarf-planet
เพราะมันช่วยให้เราฉลาดขึ้น
ส่วนประยุทธ์ทำให้ประเทศโง่ลง ก็ไปให้พ้น ๆ
15
โฆษณา