27 ส.ค. 2022 เวลา 02:50 • หุ้น & เศรษฐกิจ
กรณีศึกษา จันทบุรี ส่งออกลำไย เบอร์ 1 ของไทย
1
หากพูดถึงแหล่งเพาะปลูกลำไยแล้ว หลายคนก็มักจะนึกถึงจังหวัดทางภาคเหนือ
เพราะเป็นผลไม้ที่ขึ้นชื่อ และสามารถปลูกได้ดีในบริเวณนั้น เช่น ลำไย จังหวัดลำพูน
แต่รู้หรือไม่ว่าผู้ส่งออกลำไยเบอร์ 1 ของไทย ไม่ได้มาจากภาคเหนือ
โดยจังหวัดที่มีการปลูกลำไยมากที่สุด คือ “จังหวัดจันทบุรี”
ซึ่งมีผลผลิตกว่า 460,000 ตัน ในปีที่ผ่านมา เลยทีเดียว
5
จันทบุรีโดดเด่นเรื่องลำไย ได้อย่างไร
แล้วตลาดลำไยในประเทศไทย เติบโตมากแค่ไหน ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
จันทบุรี เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคตะวันออก โดยมีทั้งพื้นที่ชายฝั่งทะเล ที่ราบ และภูเขา ทำให้สภาพดินและสภาพภูมิอากาศ เหมาะสำหรับการปลูกพืชสวน มากกว่าพืชชนิดอื่น ๆ โดยมีพื้นที่เกษตรกรรมประมาณ 56% ของทั้งหมด
หากเรามาดู 3 อันดับ พืชที่มีการปลูกมากที่สุดในจันทบุรี จะพบว่า
- ยางพารา 17%
- มังคุด 16%
- ลำไย 14%
3
จะเห็นได้ว่า ทุเรียนที่เป็นภาพจำหลักของที่นี่ แต่กลับไม่ได้ปลูกกันมากเท่าไรนัก
ซึ่งมีการปลูกเพียง 8% แต่ผลไม้หลักที่น่าสนใจ คือ “ลำไย” ที่เป็นผลไม้หลักของภาคเหนือ
และหากไปดูผลผลิตลำไย 3 อันดับแรกของไทย ในปีที่ผ่านมา จะพบว่า
- จันทบุรี 460,947 ตัน
- เชียงใหม่ 397,852 ตัน
- ลำพูน 335,903 ตัน
2
แล้วทำไมจันทบุรี จึงสามารถปลูกลำไยได้มากที่สุดในไทย ?
ก็ต้องบอกว่าลำไย เป็นผลไม้ที่ต้องการอุณหภูมิประมาณ 20-30 องศาเซลเซียส
ในช่วงหน้าหนาว ก็ต้องมีอุณหภูมิ 10-15 องศาเซลเซียส เพื่อผลิดอกออกมา
และปริมาณน้ำฝนในพื้นที่นั้น ก็ต้องไม่น้อยกว่า 2,000 มิลลิเมตรต่อปี
แม้ภาคเหนือของไทยจะเป็นแหล่งปลูกลำไยชั้นดี เพราะมีอุณหภูมิที่เหมาะสม
แต่จันทบุรี ก็มีข้อได้เปรียบหลายอย่างที่โดดเด่นไม่แพ้กัน
ซึ่งเรื่องแรกเลย คือ “ปริมาณน้ำฝนที่เหมาะสม”
เมื่อเทียบกับจังหวัดทางภาคเหนือ ที่พบเจอปัญหาภัยแล้ง แต่จันทบุรีไม่ค่อยเจอปัญหานี้เท่าไรนัก
เพราะมีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยต่อปีสูง ทำให้กระทบต่อการปลูกลำไยค่อนข้างน้อย
ต่อมา คือ “ผลผลิตต่อไร่ที่สูง”
2
หากไปดูผลผลิตต่อไร่ของ 3 จังหวัดที่มีผลผลิตลำไยมากที่สุด จะพบว่า
- เชียงใหม่ 924 กิโลกรัมต่อไร่
- ลำพูน 1,030 กิโลกรัมต่อไร่
- จันทบุรี 1,563 กิโลกรัมต่อไร่
5
จะเห็นได้ว่า จันทบุรีมีผลผลิตต่อไร่สูงที่สุด แม้จะมีพื้นที่ปลูกลำไยน้อยกว่าก็ตาม
สะท้อนให้เห็นว่า จันทบุรีมีการใช้ที่ดินอย่างเต็มประสิทธิภาพ
ในขณะที่ลำพูน มีการปลูกลำไย ในพื้นที่เหมาะสมเพียง 52%
และเชียงใหม่ มีการปลูกลำไย ในที่ดินเหมาะสมแค่ 35% เท่านั้น
และอีกเรื่องหนึ่ง คือ โรงคัดผลไม้บรรจุส่งออก ที่มีจำนวนมาก ซึ่งเมื่อส่งออกผลไม้ จะมีพ่อค้าคนกลางที่เรียกว่า “ล้ง” หรือโรงคัดผลไม้บรรจุส่งออก ทำหน้าที่คัดเกรดและรับซื้อผลผลิตจากเกษตรกร
โดยในไทย มีจำนวนล้งที่ส่งออกไปยังจีน ทั้งหมด 1,776 ราย
และรู้หรือไม่ว่า กว่า 40% ของล้งทั้งหมดนี้ อยู่ที่จันทบุรี
ทำให้เมื่อได้ผลผลิตออกมา จึงมีแหล่งระบายสินค้าเป็นจำนวนมาก
ซึ่งในไทย มีการบริโภคลำไยภายในประเทศ เพียง 6% เท่านั้น
ลำไยส่วนมากที่ผลิตออกมา จึงกลายเป็นสินค้าส่งออกไปยังต่างประเทศ
1
ถึงตรงนี้ เราคงเข้าใจแล้วว่า ทำไมจันทบุรี
จึงกลายเป็นผู้ส่งออกลำไย เบอร์ 1 ของไทย
แล้วในภาพรวม ตลาดส่งออกลำไย เติบโตมากแค่ไหน ?
1
หากไปดูการส่งออกลำไยทุกชนิด ในช่วง 3 ปีย้อนหลัง จะพบว่า
1
- ปี 2562 ปริมาณการส่งออก 761,000 ตัน
- ปี 2563 ปริมาณการส่งออก 632,000 ตัน
- ปี 2564 ปริมาณการส่งออก 801,000 ตัน
จะเห็นได้ว่า แม้ต้องเผชิญกับช่วงโควิด 19 แต่ลำไยไทย ก็สามารถส่งออกได้เพิ่มขึ้น
สะท้อนได้ว่า ปริมาณความต้องการบริโภคลำไย ยังคงมีอยู่อย่างต่อเนื่อง
โดยลำไยไทย มีตลาดส่งออกหลัก ได้แก่
 
- จีน 92%
- เวียดนาม 3%
- ฮ่องกง 2%
3
และไม่ใช่แค่ลำไยสดหรือลำไยแช่เย็นเท่านั้นที่มีการส่งออกไปยังตลาดต่างประเทศ เพราะเรายังมีการแปรรูปลำไยเพิ่มเติม ไม่ว่าจะเป็น ลำไยแห้ง ซึ่งคนจีนนิยมนำไปใส่ในน้ำชา และลำไยกระป๋อง ที่มีความหวานของน้ำเชื่อม
ทำให้สามารถสร้างมูลค่าให้กับลำไยเพิ่มเติมได้อีกด้วย
ทั้งหมดนี้ คือเรื่องราวของจันทบุรี จังหวัดที่มีการปลูกลำไยมากที่สุดในประเทศ และกลายเป็นสินค้าส่งออกที่สำคัญของไทย
1
แม้ดูเหมือนว่าอนาคตของลำไยไทย จะเติบโตได้อย่างต่อเนื่อง
อย่างไรก็ตาม ราคาลำไยหน้าสวนกลับตกต่ำ เหลือเพียงราคา 22 บาทต่อกิโลกรัม
ซึ่งก่อนหน้านี้ในปี 2561 เคยมีราคาสูงถึง 38 บาทต่อกิโลกรัม
สิ่งที่เป็นประเด็นก็คือ เราส่งออกลำไยสดมากเกินไป ซึ่งมีสัดส่วนสูงถึง 80% ของลำไยส่งออกทั้งหมด
ดังนั้นการแปรรูปลำไยมากขึ้น จึงอาจเป็นทางออกสำคัญให้กับเรื่องนี้
1
ส่วนอีกเรื่องที่เป็นความเสี่ยงก็คือ การพึ่งพาตลาดส่งออกหลักเพียงไม่กี่ราย
อย่างในกรณีของลำไย ที่พึ่งพาชาวจีนกว่า 9 ใน 10 ก็เป็นอีกหนึ่งความเสี่ยง
ในวันที่ความต้องการบริโภค ของประเทศปลายทางลดลง
ลำไยไทยก็จะได้รับผลกระทบ อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เช่นกัน..
1
หนังสือ BRANDING THE NATION หนังสือที่เล่าถึงการสร้างแบรนด์ของแต่ละประเทศที่ทำให้ แต่ละประเทศเป็นแบบทุกวันนี้
เช่น ทำไมเยอรมนีเป็นประเทศแห่งรถยนต์ ทำไมฝรั่งเศสเป็นประเทศแห่งแบรนด์หรู สั่งซื้อเลยที่
โฆษณา