31 ส.ค. 2022 เวลา 14:39 • ปรัชญา
ก่อนจะเปรียบเทียบ ต้องเข้าใจก่อนว่าการทําบุญที่แท้จริง มีจุดประสงค์ที่จะเน้นไปที่การพัฒนาและยกระดับจิตใจ ขจัดอัตตาและตัวตนเป็นหลัก เพื่อให้ความยึดมั่นถือมั่นในตัวตนลดน้อยลงไป การทำบุญจึงเน้นไปที่ตัวจิต และไม่ใช่ทําได้เฉพาะการบริจาคทานสร้างสถานที่ สร้างรร. รพ เท่านั้น โดยหลักใหญ่จะมีวิถีแห่งบุญ 3 รูปแบบ คือ ทานมัย (การให้ทาน) ศีลมัย (การรักษาศีล) ภาวนามัย (การอบรมจิตใจ) ส่วนใหญ่เราจะชอบเปรียบเทียบในเชิงปริมาณในหมวดทานมัย และเข้าใจว่าทําบุญวิธีนี้จะได้บุญเท่านั้น
ทํามากจะได้มาก ทําน้อยได้น้อย สร้างรพ.ได้บุญมากกว่าสร้างวัดวาอารามแต่ในความเป็นจริง ภาวนามัยจะเกิดกุศลสูงสุดมากกว่าในบรรดา 3 อย่างนี้ เพราะภาวนามัยจะเน้นไปที่ตัวจิตโดยตรง บุญกุศลจะเกิดที่จิตโดยตรง ภาวนามัยในขั้นสูงสุดถึงกับปราศจากซึ่งบุญกุศลเพราะเป็นสภาวะหลุดพ้นของจิต ที่ปราศจากสังขารหรือการปรุงแต่งใดๆ ไม่มีทั้งกุศลและอกุศลกรรมเกิดขึ้นในดวงจิต
และการทําบุญนอกจากการให้ทานแล้ว ยังมีอีกหลายวิธีซึ่งก่อเกิดผลบุญได้ ในบุญกิริยาวัตถุได้อธิบายวิถีแห่งบุญไว้ดังนี้
บุญกิริยาวัตถุ แปลว่าเหตุเป็นที่ตั้งแห่งการทำบุญ หมายถึงเหตุเกิดบุญ, วิธีการทำบุญ, วิธีที่เมื่อทำแล้วได้ชื่อว่าทำบุญและจะได้รับผลเป็นความสุข โดยย่อมี 3 ประการคือ ทานมัย ศีลมัย ภาวนามัย โดยรวม มี 10 ประการ คือ
ทานมัย การให้ทาน
ศีลมัย การักษาศีล
ภาวนามัย การอบรมจิตใจ 
อปจายนมัย การอ่อนน้อมถ่อมตน
เวยาวัจมัย การช่วยเหลือผู้อื่น
ปัตติทานมัย การแผ่ส่วนบุญ
ปัตตานุโมทนามัย การอนุโมทนาบุญ
ธัมมัสสวนมัย การฟังธรรม
ธัมมเทสนามัย การแสดงธรรม
ทิฏฐุชุกรรม การทำความเห็นให้ถูกต้อง,ดีงาม
โฆษณา