5 ก.ย. 2022 เวลา 02:00 • ไอที & แก็ดเจ็ต
เมตาเวิร์ส (Metaverse) กับความเป็นส่วนตัว
J.P. Morgan ได้นิยามเมตาเวิร์สไว้ดังนี้ “the metaverse is a seamless convergence of our physical and digital lives, creating a unified, virtual community where we can work, play, relax, transact and socialize”
กล่าวคือ เป็นการผสานสภาพแวดล้อมของโลกแห่งความจริงและเทคโนโลยีเข้าด้วยกันผ่านทางอินเทอร์เน็ต หรือที่ถูกเรียกว่า ‘โลกเสมือนจริง’ โดยให้ผู้คนเข้าถึงผ่านอุปกรณ์อย่าง Augmented Reality (AR) หรือเทคโนโลยีโลกเสมือนผสานโลกแห่งความจริง และ Virtual Reality (VR) คือการจำลองภาพให้เสมือนจริงแบบ 360 องศา ส่วนราชบัณฑิตยสภามีมติบัญญัติคำว่า ‘Metaverse’ ให้มีชื่อภาษาไทยว่า ‘จักรวาลนฤมิต’ อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันยังไม่มีคำนิยามที่ยอมรับกันทั่วไปสำหรับคำว่า "metaverse"
เมตาเวิร์สมีผลต่อความเป็นส่วนตัวของข้อมูลอย่างไร?
โดยปกติแล้วผู้ใช้จะเข้าร่วมในเมต้าเวิร์สโดยการใช้อวตารหรืออัตลักษณ์ชีวิตเสมือนจริง จึงเกิดคำถามตามมาว่าแล้วกิจกรรมและอัตลักษณ์ของชีวิตเสมือนสามารถสืบย้อนกลับไปยังบุคคลจริงได้หรือไม่? ระบบส่วนใหญ่ช่วยให้ผู้ใช้สามารถสร้างอวตารได้โดยไม่ต้องให้ข้อมูลส่วนตัวเมื่อสร้างข้อมูลโปรไฟล์ของอวตารหรือไม่?
นั่นไม่ได้หมายความว่าอวตารจะเป็นผู้ใช้นิรนาม เจ้าของแพลตฟอร์ม Metaverse ยังคงรู้ว่าบัญชีใดและผู้ใช้บัญชีใดสร้างอวตาร ดังนั้นอวตารจึงไม่ใช่บุคคลนิรนามหรือข้อมูลนิรนาม ทั้งนี้อวตารสามารถทำเป็นนามแฝงได้ โดยการกระทำหรือพฤติกรรมต่าง ๆ ในโลกอวตารจะถูกกำหนดโดยผู้ใช้
จึงทำให้การใช้นามแฝงในการป้องกันข้อมูลส่วนบุคคลอ่อนแอลงด้วยเหตุผล 2 ประการคือ
ประการแรก ตัวอวตารเองจะพัฒนา sub-identity อันสามารถระบุตัวตนในโลกอวตารได้
ประการที่สอง sub-identity มีแนวโน้มทำให้ข้อมูลเกี่ยวกับอัตลักษณ์ในโลกแห่งความจริงรั่วไหลผ่านพฤติกรรมได้
โอกาสที่แบรนด์ต่าง ๆ จะจ้าง influencer ที่เป็นอวตาร มีส่วนร่วมในกิจกรรมที่ได้รับการสนับสนุนจากอวตาร หรือเข้าร่วมกิจกรรมด้านเมต้าเวิร์สอื่น ๆ โดยกิจกรรมดังกล่าวสามารถสร้างโอกาสในการรวบรวมข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ใช้เมต้าเวิร์สเพื่อวัตถุประสงค์ด้านการโฆษณาหรือการสื่อสารได้ ทั้งนี้ ผู้ใช้เริ่มมีความต้องการให้เจ้าของแพลตฟอร์ม Metaverse ใช้มาตรฐานความเป็นส่วนตัวที่เข้มงวดและโปร่งใสเพื่อปกป้องผู้ใช้ด้วยสิทธิของผู้บริโภคที่ใช้ประโยชน์จากข้อเสนอของ metaverse
แล้วอวตารมีความเป็นส่วนตัวหรือไม่? หรือเป็นเพียงแค่ชื่อปลอมและภาพเคลื่อนไหวของผู้ใช้ที่อยู่เบื้องหลังเท่านั้น ตราบใดที่สิทธิความเป็นส่วนตัวสามารถกำหนดให้กับอวตารได้ กล่าวคือ สิทธิของเจ้าของข้อมูลและการเยียวยากับอวตารอื่น ๆ ผู้ใช้หรือบุคคลที่เกี่ยวข้องกับอวตารอาจถูกกำหนดขึ้นมาได้เมื่อเกิดการละเมิดสิทธิเจ้าของข้อมูลซึ่งเป็นอวตาร
การบังคับใช้สิทธิของเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลในเมตาเวิร์ส
ไม่ว่าจะใช้กฎหมายการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลฉบับใด คำถามเกิดขึ้นกับเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลได้เสมอ แต่ ณ ขณะนี้ยังไม่มีความชัดเจนในเรื่องการบังคับใช้สิทธิของเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคล เนื่องจากเมตาเวิร์สเป็นเพียงแค่โลกเสมือนจริงเท่านั้น และโดยปกติแล้วผู้ประกอบการที่ทำหน้าที่เป็นตัวควบคุมมักจะไม่เปิดเผยตัวตนของผู้ใช้โดยสมัครใจและปฏิบัติตามคำร้องขอสิทธิ์ใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกับข้อมูล ผู้ใช้อาจซ่อนตัวตนไว้หลังชื่อปลอมอีเมลหรือตัวแทนอื่น ๆ
แต่ความเสี่ยงเหล่านี้สามารถเพิ่มมากขึ้นหากผู้ใช้รายอื่นบุกรุกความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้ ด้วยเหตุนี้การใช้ชื่อปลอมจึงเป็นค่าใช้จ่าย การโฆษณาหรือองค์กรเชิงพาณิชย์อื่น ๆ แทนที่จะเป็นประโยชน์ ดังนั้น เมตาเวิร์ส (Metaverse) กับความเป็นส่วนตัวจึงเป็นเรื่องที่ต้องรอความชัดเจนอยู่
แหล่งอ้างอิง Gary Weingarden, Matthias Artzt. (2022, August 28) Metaverse and privacy. เรียกใช้เมื่อ 5 กันยายน 2565 เข้าถึงได้จาก https://iapp.org/news/a/metaverse-and-privacy-2/
โฆษณา