ยากลุ่มเอ็นเสด (NSAIDs) คืออะไร สรรพคุณ วิธีการใช้ ข้อควรระวัง
“ยาแก้ปวดข้อ” หรือ “ยาแก้ข้ออักเสบ” เป็นยาบรรเทาอาการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ ซึ่งในทางการแพทย์จะเรียกยากลุ่มนี้สั้น ๆ ว่า NSAIDs (เอ็นเสด) มาจากคำว่า non-steroidal anti-inflammatory drugs ถือว่าเป็นยาที่มีบทบาทในด้านการแพทย์อย่างยิ่ง เพราะนอกจากสรรพคุณบรรเทาอาการข้ออักเสบแล้ว ยังสามารถนำมาใช้บรรเทาอาการปวดชนิดรุนแรงหรือเฉียบพลันได้อีกด้วย
ยา NSAIDs มีกี่ประเภท
ปัจจุบันการแบ่งประเภทของยา NSAIDs จะแบ่งกลุ่มตามฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ค็อกซ์ (Cyclooxygenase) โดยแบ่งกลุ่มย่อย ๆ ออกได้ 3 กลุ่ม ดังนี้
1. Non-selective COX-2 inhibitor คือยา NSAIDs ที่ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ค็อกซ์-1 และค็อกซ์-2 เป็นกลุ่มยา NSAIDs ที่นิยมใช้กันมานาน เช่น ไอบูโพรเฟน, ไดโคลฟีแนค และนาพรอกเซน เป็นต้น
2. Selective COX-2 inhibitor คือยา NSAIDs ที่ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ค็อกซ์-2 มากกว่าค็อกซ์-1 ช่วยลดอาการระคายเคืองกระเพาะอาหารได้ดี แต่จะส่งผลเสียต่อหัวใจและหลอดเลือด เช่น มีล็อกซิแคม เป็นต้น
3. Specific COX-2 inhibitor คือยา NSAIDs ที่ออกฤทธิ์เจาะจงยับยั้งเอนไซม์ค็อกซ์-2 โดยเฉพาะ ซึ่งเราสามารถสังเกตได้จากชื่อลงท้ายว่า “ค็อกสิบ” เช่น เซเลค็อกสิบ, พาเรค็อกสิบ และเอทอริค็อกสิบ เป็นต้น
สรรพคุณของยา NSAIDs
ตัวยาจะเข้าไปยับยั้งเอนไซม์ไซโคลออกซิจีเนส ทำให้ลดการผลิตสารพรอสตาแกลนดินอันเป็นสาเหตุของอาการปวด อาการอักเสบ และอาการไข้ เมื่อรับประทานยา NSAIDs แล้วอาการเหล่านี้จึงบรรเทาลง แต่ยา NSAIDs บางชนิดออกฤทธิ์ยับยั้งทั้งเอนไซม์ค็อกซ์-1 และค็อกซ์-2 ซึ่งอาจส่งผลต่อการทำงานส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะอาการระคายเคืองกระเพาะอาหาร ทำให้มีการผลิตยา NSAIDs ที่ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ค็อกซ์-2 มากกว่า หรือยับยั้งเฉพาะเอนไซม์ค็อกซ์-2 อย่างเดียว
วิธีการใช้ยา NSAIDs
ยา NSAIDs นับว่ามีประโยชน์ทางการแพทย์มาก เพราะสามารถนำมาใช้บรรเทาอาการต่าง ๆ ที่มักพบได้บ่อยจากการเจ็บป่วยดังนี้
ลดการอักเสบ (Anti-inflammatory effect) เช่น บรรเทาอาการอักเสบต่าง ๆ โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ โรคเกาต์ โรคข้ออักเสบไม่ทราบสาเหตุในเด็ก (JIA) โรคข้อกระดูกสันหลังอักเสบชนิดยึดติด ไข้รูมาติก และโรคแพ้ภูมิตัวเอง เป็นต้น
ลดอาการปวด (Analgesic effects) เช่น ลดอาการปวดศีรษะจากโรคไมเกรน ปวดฟัน ปวดประจำเดือน อาการปวดจากข้อเข่าเสื่อม และอาการปวดบาดแผลหลังการผ่าตัด เป็นต้น
ลดไข้ (Antipyretic effects) ช่วยลดอุณหภูมิภายในร่างกาย
ข้อควรระวังในการใช้ยา NSAIDs
แม้ว่ายา NSAIDs จะมีสรรพคุณในการบรรเทาอาการปวดและลดอักเสบอย่างมากมาย แต่การใช้ยากลุ่มนี้ก็มีข้อควรระวังที่ควรต้องปรึกษาแพทย์หรือใช้ยาภายใต้คำแนะนำของเภสัชกรอย่างเคร่งครัด
ห้ามใช้ในผู้ที่แพ้ยาหรือเคยมีประวัติแพ้ยากลุ่ม NSAIDs
ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่มีแผลในระบบทางเดินอาหารระยะเฉียบพลัน
ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่เป็นโรคหอบหืด
ห้ามรับประทานยา NSAIDs ร่วมกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เนื่องจากจะส่งผลให้ตับทำงานหนักขึ้น
ผู้สูงอายุ 65 ปีขึ้นไป ควรใช้ยา NSAIDs อย่างระมัดระวังหรือปรึกษาแพทย์ก่อนทุกครั้ง
คุณแม่ตั้งครรภ์หรือให้นมบุตรควรใช้ยาอย่างระมัดระวัง เพราะยาบางชนิดสามารถถูกส่งผ่านสายรกและขับออกทางน้ำนมได้
ผู้ป่วยที่อยู่ระหว่างการใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด มีภาวะการแข็งตัวของเลือดบกพร่อง โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคกระเพาะอาหารอักเสบ โรคกรดไหลย้อน โรคตับ และโรคไต ต้องระมัดระวังการใช้ยา NSAIDs อย่างยิ่ง
การรับประทานยา NSAIDs ร่วมกับยาชนิดอื่นต้องใช้อย่างระมัดระวัง เนื่องจากยากลุ่มนี้อาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยาได้มาก
กรณีที่ซื้อยา NSAIDs รับประทานด้วยตนเองตามร้านขายยาทั่วไป ควรอ่านฉลากยาและปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัดหรือขอคำแนะนำจากเภสัชกร โดยเฉพาะผู้ป่วยเด็กจะต้องคำนวณปริมาณยาตามที่กำหนดเท่านั้น เพราะการใช้ยากลุ่มนี้เสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงสูงและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
- 5
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
