The People
13 กันยายน เวลา 18:02 น. ·
ฟรานซิส ยิป: นักร้องเพลง ‘เจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้’ ใช้เวลาอัดเสียงร้อง 2 คำแรก (หลอง ปัน หลอง เหล่า) ถึง 2 ชั่วโมง กับเรื่องราวเบื้องหลังเนื้อหาที่กลายเป็นเพลงฮิตตลอดกาล และส่งเธอสู่จุดสูงสุดของอาชีพ
.
หลอง ปัน หลอง เหล่า
浪奔 浪流
(คลื่นซัด คลื่นสาด)
หม่าน เหลย โทว โท้ว กง สุย หวิ่ง ปั๊ด เย่า
萬里滔滔江水永不休
(หมื่นลี้รี่ไหล สายนทีไหลเชี่ยวไม่สุดสิ้น)
.
เพลง ‘上海灘’ (Seung Hoi Tan) หรือที่คนไทยรู้จักในชื่อ เพลง ‘เจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้’ ถูกแปลงมาจากคำว่า 外灘 ที่หมายถึง บันด์ (หรือหาดเซี่ยงไฮ้) เป็นย่าน ๆ หนึ่งบนถนนซงซาน ซึ่งเป็นแนวอาคารและถนนที่อยู่ริมฝั่งตะวันตกของแม่น้ำหวงผู่ซึ่งไหลผ่านกลางเมืองเซี่ยงไฮ้
เพลงนี้เป็นผลงานประพันธ์ชิ้นแรก ๆ ของ โจเซฟ กู้เจียฮุย (顾嘉辉) ส่วนเนื้อเพลงนั้น แต่งโดย หวงซาน หนึ่งในสี่อัจฉริยะแห่งฮ่องกง บิดาแห่งเพลงป็อปยุคใหม่ เพลงนี้ร้องโดย เย่ ลี่อี๋ หรือที่คนไทยรู้จักกันดีในชื่อ ฟรานซิส ยิป
ฟรานซิส ยิป เกิดวันที่ 22 ตุลาคม 1947 ณ เมืองไท่ซาน มณฑลกวางตุ้ง พ่อของเธอเป็นพนักงานของกรมวิชาการเกษตรและประมง ทำให้เธอเกิดและอยู่ในบ้านพักข้าราชการใกล้กับตลาดค้าส่งผักเหยามาเต่ย เธอจบการศึกษาจากโรงเรียนประถมศึกษาซวนวานของรัฐบาล และจบชั้นมัธยมศึกษาที่ St. Clare's Girls' School ก่อนที่จะจบการศึกษาและเข้าทำงานในตำแหน่งเลขานุการ ในธนาคาร HSBC และสายการบิน คาเธ่ย์แปซิฟิก ก่อนที่เธอจะเข้าประกวดร้องเพลง
จนกระทั่งปี 1969 เมื่ออายุได้ 22 ปี ฟรานซิส ยิป ได้เข้าร่วมการประกวดร้องเพลง ในรายการ The Night of Sharp (聲寶之夜) ของทีวีบี เธอได้รับรางวัลชนะเลิศด้วยคะแนนเต็มจาก โจเซฟ กู้เจียฮุย ซึ่งเป็นผู้ตัดสิน หลังจากนั้น ฟรานซิส ยิป ก็เข้าวงการเพลงอย่างรวดเร็ว ในปี 1974 เธอกลายเป็นนักร้องชาวเอเชียคนแรกที่ได้เซ็นสัญญากับทาง EMI
โถ่ว จน ลิ่ว ไซ กาน สี่
淘盡了世間事
(ชะล้างจนหมดสิ้น เรื่องราวในโลก)
.
หวั่น จอก โทว โท้ว ยัด พิน ฉิว เหล่า
混作滔滔一片潮流
(รวมเป็นหนึ่งนทีเดียว)
ในปี 1979 ทางทีวีบีต้องการสร้างละครโทรทัศน์เรื่องยิ่งใหญ่โดยอ้างอิงจากประวัติศาสตร์ของเซี่ยงไฮ้ในช่วงปี ค.ศ.1912 ประเทศจีนภายใต้การปกครองของรัฐบาลสาธารณรัฐจีน ซึ่งยึดอำนาจการปกครองจากราชวงศ์ชิง ตัวเมืองเซี่ยงไฮ้ขยายใหญ่ขึ้นจนมีขนาดใกล้เคียงกับขนาดในปัจจุบัน และเป็นส่วนหนึ่งของมณฑลเจียงซู ค.ศ.1925 พื้นที่บริเวณนั้นทั้งหมดถูกเรียกว่า‘เมืองซ้งหู่’แต่อีก 2 ปีต่อมาก็เปลี่ยนชื่อเป็น ‘เมืองเซี่ยงไฮ้’
ในทศวรรษที่ 20 และ 30 การเติบโตอย่างไม่หยุดยั้งของเซี่ยงไฮ้ที่เปิดรับทุนและความรู้ต่าง ๆ จากชาติตะวันตกเข้าไปอย่างเต็มที่ ทำให้เมืองนี้กลายเป็นศูนย์กลางของการขนส่งทางทะเล ศูนย์กลางการค้าและการเงินของตะวันออกไกลไปอย่างไม่มีเมืองใดเทียบได้
.
ในช่วง 2 ทศวรรษนั้น ด้วยประชากรกว่าสามล้านคน อาคารสถาปัตยกรรมแบบยุโรปที่สวยงามจำนวนมาก จนได้รับฉายาว่า‘ปารีสตะวันออก’เป็นเมืองใหญ่อันดับ 5 ของโลก มีชาวต่างชาติอยู่ถึงประมาณเจ็ดหมื่นคน
เนื่องจากเซี่ยงไฮ้เป็นเมืองท่าใหญ่และเป็นศูนย์กลางความเจริญในทุก ๆ ด้าน จึงเป็นที่หมายปองของชาตินักล่าอาณานิคมทั้งหลาย ประกอบกับความอ่อนแอของรัฐบาล ทำให้ต่างชาติบังคับให้รัฐบาลจีนลงนามให้เช่าพื้นที่ เช่น เขตเช่าฝรั่งเศส เขตเช่าอังกฤษ เขตเช่านานาชาติ ฯลฯ
.
ชาติเหล่านี้เข้ามาตักตวงหาผลประโยชน์ในเซี่ยงไฮ้กันอย่างเต็มที่ ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจการค้า อุตสาหกรรมการลงทุน ทั้งถูกกฎหมายและผิดกฎหมายจำพวกสถานเริงรมย์ บ่อนการพนัน ยาเสพติด ซ่องโสเภณี ฯลฯ
ที่สำคัญคือ ชาวตะวันตกและญี่ปุ่นปฏิบัติต่อคนจีนราวกับไม่ใช่คน ที่แสดงให้เห็นได้ชัดที่สุดก็คือ สถานที่พวกต่างชาติพอใจใช้เป็นส่วนตัวก็จะติดประกาศว่า “หมาและคนจีนห้ามเข้า” สร้างความคับแค้นใจให้แก่คนจีนอย่างที่สุด แต่ก็ทำอะไรไม่ได้
.
อย่างไรก็ตาม เซี่ยงไฮ้ในเวลานั้นเป็นยุคที่เศรษฐกิจเติบโตขึ้นถึงขีดสุด ทั้งธุรกิจบนดินและใต้ดิน จึงเกิดมีกลุ่มแก๊งนักเลงอันธพาลทั้งท้องถิ่นและข้ามชาติขึ้นมากมายที่หาเงินจากแหล่งอบายมุขทั้งหลายที่ผุดขึ้นราวดอกเห็ด
ตู้เย่วเซิง (杜月笙)คือชื่อหนึ่งที่อยู่ในหน้าประวัติศาสตร์ของเซี่ยงไฮ้ในยุคนั้น ตู้เย่วเซิงเป็นเด็กกำพร้าทั้งพ่อและแม่ตั้งแต่อายุได้ 9 ขวบแต่โชคยังดีที่มียายเลี้ยงดูมาจนเข้าสู่วัยรุ่น ด้วยวัยเพียง 10 กว่าขวบเขาก็พาตัวเองเข้าไปสู่เมืองเซี่ยงไฮ้เพื่อหางานทำ แต่ดูเหมือนโชคชะตาจะกำหนดให้ต้องเกี่ยวข้องกับอาชีพสกปรกอย่างไม่มีทางหลีกหนี เพราะหลังจากไปรับจ้างเป็นเด็กขายผลไม้อยู่ในเขตเช่าของฝรั่งเศสได้ไม่นาน ก็ถูกไล่ออกด้วยข้อหาขโมย
จากนั้นตู้ ก็เริ่มเข้าสู่วงการนักเลงและอบายมุขด้วยการไปทำงานคุมซ่องโสเภณี และด้วยวัยเพียง 16 ปี เขาก็เข้าไปเป็นสมาชิกของแก๊งใหญ่แก๊งหนึ่งชื่อ ‘ชิงปัง’ ภายใต้ความสัมพันธ์กับนายตำรวจชื่อ ฮวงจินหรง (黄金荣)ซึ่งสนับสนุนอยู่เบื้องหลัง แก๊งนี้ควบคุมอบายมุขแทบทุกชนิด เช่น ซ่องโสเภณี บ่อนการพนัน ยาเสพติด (ฝิ่น) เรียกค่าคุ้มครอง
ไม่กี่ปีหลังจากนั้น ตู้เย่วเซิง สามารถก้าวขึ้นไปเป็นหนึ่งในระดับผู้นำแก๊งชิงปัง ร่วมกับ จางเส่าหลิน (张啸林)ได้อย่างไม่ลำบากอะไร แม้จะเป็นที่รู้กันโดยทั่วไปว่าเขามีอาชีพที่ผิดกฎหมาย แต่ตู้ก็ได้รับการยอมรับว่าเป็นคนที่รักชาติมากที่สุดคนหนึ่ง เขามักจะสวมเสื้อผ้าไหมแบบจีนเป็นประจำ
.
เรื่องราวของเจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้ทั้งสามถูกนำไปแต่งเป็นนวนิยาย และสร้างเป็นภาพยนตร์ทางจอเงิน และซีรีส์ทางโทรทัศน์มาแล้วหลายครั้ง โดยเฉพาะละครเรื่อง ‘เจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้’ (上海灘) ที่ดูแลการผลิตโดยจ้าวเจิ้นเฉียง
ในตอนแรกนั้นจ้างเจิ้นเฉียง อยากได้ เจิ้งเส้าชิว มารับบท สี่เหวินเฉียง ประกบกับดาราสาวคู่ขวัญ จ้าวหย่าจือ แต่ในตอนนั้น เจิ้งเส้าชิว ป่วย จึงบอกว่าให้โจวเหวินฟะ มารับบทนี้แทนเขาจะดีกว่า บทนี้จึงตกมาที่โจวเหวินฟะ เพื่อถ่ายทำละครเรื่อง
นี้โจวเหวินฟะ จึงได้ศึกษาประวัติศาสตร์เซี่ยงไฮ้ในช่วงทศวรรษที่ 1920 และ 1930s มาเป็นอย่างดี ระหว่างถ่ายทำ ทั้งโจวเหวินฟะ และ หลี่เหลียงเหว่ย ผู้รับบทติงลี่ ได้ดูแล จ้างหย่าจือ เป็นพิเศษเพราะตอนนั้นเธอกำลังตั้งครรภ์อยู่ ทำให้ในฉากแอ็คชั่นหลาย ๆ ฉากในเรื่อง จ้าวหย่าจือ ไม่ได้แสดงเอง
หฺงอย เหฺน ฮัน เหฺน มาน กวาน จี เฝา
愛你 恨你 問君知否
(รักหรือชังคุณ ผู้ใดจะทราบ)
.
ชี ไต่ กง ยัด ฝาด ป๊าด เซา
似大江一發不收
(ดั่งสายนทีที่รินไหล มิคืนหวน)
บทเพลง เพลงเจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้นั้น ถูกส่งมาให้ถูกส่งมาให้ หวงซาน ช้ามาก เพราะกู้เจียฮุย ใช้เวลาเรียบเรียงทำนองค่อนข้างนาน เนื่องจากไม่มีเครื่องแฟกซ์ ทั้งคู่จึงต้องแต่งเพลงนี้ร่วมกันผ่านโทรศัพท์ โดยทางกู้เจียฮุย ร้องทำนอง และ หวงซานค่อย ๆ ใส่เนื้อเพลงตามทำนองที่กู้เจียฮุย ร้องมา เนื่องจากเพลงยอดนิยมในยุคนั้น
ส่วนใหญ่เป็นเพลงรัก หวงซาน จึงใส่คำว่า 愛你 恨你 (หฺงอย-เหฺน ฮัน-เหฺน) รักหรือชังคุณ เอาไว้ก่อนในทุ่อนฮุค และเปิดเพลงด้วย 浪奔 浪流 (หลอง ปัน หลอง เหล่า) คลื่นซัด คลื่นสาด ไว้ตอนต้น ก่อนที่จะใส่เนื้อร้องในท่อนอื่น ๆ จนจบเพลงโดยเขาใช้เวลาเพียง 20 นาที
นับว่าเป็นเพลงที่หวงซาน ใช้เวลาแต่งเร็วที่สุด โดยที่ตัวของเขาเองก็ไม่รู้เหมือนกันว่า แม่น้ำหวงผู่ หรือแม่น้ำแม่แห่งเมืองเซี่ยงไฮ้นั้นมีคลื่นเหมือนในเพลงหรือเปล่า
.
ในตอนนั้น ฟรานซิส ยิป ออกทัวร์คอนเสิร์ตต่างประเทศ ทำให้เธอพลาดโอกาสในการร้องเพลงประกอบละครโทรทัศน์ของทีวีบีหลายครั้ง จนกระทั่งช่วงสิ้นปี 1979 ทางกู้เจียฮุย ติดต่อเธอและบอกว่าเพลงเจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้นี้ต้องเป็นเธอร้องเท่านั้น
ฟรานซิส ยิป กลับฮ่องกงในช่วงปีใหม่ ปี 1980 เพื่อบันทึกเสียงเพลงนี้ นี่เป็นเพลงกวางตุ้งดั้งเดิมเพลงแรกของเธอ ก่อนหน้านี้ เธอร้องแต่เพลงป็อบร่วมสมัย โปรดิวเซอร์ จู้ซุยผิง จึงกำชับเธอว่าให้ละทิ้งวิธีการร้องเพลงแบบเดิม และใส่ใจในคำร้องแต่ละคำในบทเพลง และเพียงแค่สองคำแรก 浪奔 浪流 (หลอง ปัน หลอง เหล่า) ฟรานซิส ยิป ใช้เวลาสองชั่วโมงในการอัดเสียง
เมื่อละคร เจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้ ออกฉายในวันที่ 10 มีนาคม 1980 ก็ประสบความสำเร็จอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อนในฮ่องกง จีนแผ่นดินใหญ่ และเอเชียอาคเนย์ ขณะที่เพลงเจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้ ก็นำพาให้ ฟรานซิส ยิป ขึ้นสู่จุดสูงสุดในอาชีพนักร้อง เธอได้แสดงคอนเสิร์ตกว่า 30 ประเทศในห้าทวีป และได้ออกอัลบั้มเพลงมากกว่า 80 อัลบั้ม
บทเพลงเจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้ ได้รับรางวัลมากมายตลอดหลายปี อาทิ Top Ten Chinese Golden Melody Awards ครั้งที่ 3 เพลงจีนสิบอันดับแรกแห่งศตวรรษ ในจีนแผ่นดินใหญ่ยกย่องว่า เพลงนี้เป็นเพลงคลาสสิกของวงการเพลงป็อปกวางตุ้ง และได้รับเลือกให้เป็นเพลงเปิดงานเอ็กซ์โป 2010 เซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน
ฟรานซิส ยิป ถูกรัฐบาลฮ่องกงเชื้อเชิญให้เธอเป็นพิธีกรหลักใน ‘พิธีอำลาอังกฤษ’ในการส่งคืนเกาะฮ่องกง เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 1997 ซึ่งงานนี้ถ่ายทอดสดผ่านดาวเทียมในกว่า 80 ประเทศทั่วโลก โดยมีผู้ชมประมาณ 120 ล้านคน
.
ในเดือนตุลาคม ปี 2004 เธอกลายเป็นนักร้องชาวฮ่องกงคนแรกที่ได้รับเชิญให้ไปแสดงที่แวนคูเวอร์กับวง Vancouver Symphony Orchestra บัตรคอนเสิร์ตถูกขายหมดอย่างรวดเร็ว แสดงให้เห็นถึงความนิยมในตัวเธอ
วันที่ 15 พฤศจิกายน 2008 ฟรานซิส ยิป ได้จัดคอนเสิร์ตครบรอบ 40 ปีในวงการเพลงของเธอที่อนุสรณ์สถานซุนยัดเซ็นในเมืองกวางโจว
.
แม้ว่าจะมีวัยเลขเจ็ดนำหน้าแล้ว ฟรานซิส ยิป ยังเดินทางแสดงคอนเสิร์ตทั่วโลก เดือนมิถุนายน 2019 ฟรานซิส ยิป ได้รับแรงบันดาลใจจากความเจ็บป่วยของหลานชายของเธอ เธอจึงจัดคอนเสิร์ตการกุศลเพื่อฉลองครบรอบ 50 ปีในอาชีพนักร้อง ที่ซิดนีย์ ออสเตรเลีย
หลอง ปัน หลอง เหล่า หม่าน เหลย โทว ท้ว กง สุย หวิ่ง ปั๊ด เย่า
(คลื่นซัด คลื่นสาด หมื่นลี้รี่ไหล สายนทีไหลเชี่ยวไม่สุดสิ้น)
.
เนื้อเพลงที่พลุ่งพล่านจากเสียงอันทรงพลังแฝงความนุ่มนวลของ ฟรานซิส ยิป ดึงดูดผู้ฟังทั่วโลกที่ได้ยลยินต้องตกหลุมรัก เพลงเจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้ ที่มีการใช้คลื่นและกระแสน้ำเพื่อเปรียบเทียบความพ่ายแพ้และจุดสูงสุดของชีวิต ฟรานซิส ยิป ถ่ายทอดความรู้สึกมากมาย ความหมายที่ซุกซ่อน และบรรยากาศของท่วงทำนอง ทำให้เพลงนี้หยั่งรากลึกในหัวใจของผู้ฟังและกลายเป็นผลงานคลาสสิกของแวดวงเพลงจีน
เรื่อง: เพจ เก้ากระบี่เดียวดาย ภาพ: ฟรานซิส ยิป เมื่อปี 2003 ไฟล์จาก Getty Images
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
