20 ก.ย. 2022 เวลา 04:00 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ประกาศแล้ว รางวัล Ig Nobel 2022 รางวัลที่หลายคนอุทานว่า "พี่จะรู้ไปทำไมครับเนี่ย" สำหรับวงการวิทยาศาสตร์
Ig Nobel เป็นรางวัลเชิงขำขัน ที่ให้กับนักวิจัยทั่วโลก จัดขึ้นโดยนิตยสาร Annals of Improbable Research (AIR) ตั้งแต่ปี 1991 และนำผู้ชนะรางวัลโนเบลมาเป็นคนมอบรางวัล
ปีนี้มีงานวิจัยเด็ดๆ มากมาย ทั้งสาขาเศรษฐศาสตร์ ที่บอกว่าหาคำตอบทางคณิตศาสตร์ว่าคนประสบความสำเร็จเป็นคนโชคดีกว่ามากกว่าคนเก่ง, สาขาชีววิทยา ที่หาความเชื่อมโยงระหว่างอาการท้องผูกและการหาคู่ของแมงป่อง หรือสาขาประวัติศาสตร์ศิลปะ ที่ค้นหาพฤติกรรมการ "สวนทวาร" ของชาวมายาโบราณผ่านเครื่องปั้นดินเผา
งานวิจัยที่ได้รับรางวัลทั้งหมด 10 สาขาวิชา มีดังต่อไปนี้
1 | สาขาเศรษฐศาสตร์
จากงานวิจัย “Talent vs. Luck: The Role of Randomness in Success and Failure" เมื่อปี 2018 โดย Alessandro Pluchino, Alessio Emanuele Biondo และ Andrea Rapisarda
วิธีคิดของคนเรามักมองว่า คนที่ประสบความสำเร็จ จะต้องเป็นคนเก่ง มีวินัย ฉลาด กล้าเสี่ยง หรือมีคุณลักษณะบางอย่าง ที่ส่งผลให้คนๆ ประสบความสำเร็จจนร่ำรวย
แต่งานวิจัยชิ้นนี้พบว่า คุณลักษณะหลายๆ อย่างของคนที่ประสบความสำเร็จ ก็ไม่แตกต่างจากค่าเฉลี่ยของคนส่วนมาก เช่น ชั่วโมงการทำงาน หรือ IQ เขาเลยได้ข้อสรุปว่ามันคือ "โชค" (random luck) เป็นส่วนใหญ่ต่างหาก
อ้างอิงงานวิจัย https://www.worldscientific.com/doi/10.1142/S0219525918500145
2 | สาขาฟิสิกส์
จากงานวิจัย "Energy Conservation by Formation Swimming - Metabolic Evidence From Ducklings" โดย Frank Fish
และ "Wave-riding and wave-passing by ducklings in formation swimming" โดย Zhi-Ming Yuan, Minglu Chen, Laibing Jia, Chunyan Ji และ Atilla Incecik
นักชีววิทยามีการหาคำตอบถึงพฤติกรรมต่างๆ ของสัตว์มาโดยตลอด เช่น ฝูงบินของเวลาอพยพ ทำไมต้องบินเป็นสามเหลี่ยม
ส่วนคำตอบว่าทำไมลูกเป็ดต้องว่ายตามหลังแม่เป็ดเป็นเส้นตรง คำตอบก็คือ ลูกเป็ดว่ายน้ำตาม "คลื่น" ของแม่เป็ดที่วายนำไปก่อน ซึ่งช่วยลดแรงต้าน ทำให้ลูกเป็ดใช้แรงน้อยกว่าในการว่าย
3 | สาขาชีววิทยา
จากงานวิจัย "Short- and long-term effects of an extreme case of autotomy: does “tail” loss and subsequent constipation decrease the locomotor performance of male and female scorpions?" โดย Solimary GARCÍA-HERNÁNDEZ และ Glauco MACHADO
นักวิจัยศึกษาแมงป่องสายพันธุ์ Ananteris balzani ที่อาศัยอยู่อเมริกาใต้ แมงป่องสายพันธุ์นี้จะมีพฤติกรรม ตัดหางตัวเอง ในสถานการณ์เสี่ยงตาย เพื่อเอาชีวิตรอด
แต่การตัดหางตัวเอง จะเป็นการทำลายระบบขับถ่ายและระบบทางเดินอาหารส่วนหนึ่งไปในตัวด้วย ทำให้แมงป่องในท้ายที่สุดก็เสียชีวิตจากอาการท้องผูก เพราะไม่สามารถขับถ่ายได้
ส่วนผลกระทบจากการตัดหาง เช่นการเคลื่อนที่หรือการหาคู่ นักวิจัยไม่พบว่าการตัดหางจนท้องผูก เป็นอุปสรรคใดๆ นอกจากชีวิตของแมงป่องที่ท้องผูก (หางขาด) จะมีอายุขัยสั้นกว่า โอกาสเจอคู่และขยายพันธุ์ก็อาจจะน้อยกว่า แค่นั้นเอง
4 | สาขาวิศวกรรมศาสตร์
จากงานวิจัย "How to Use Fingers during Rotary Control of Columnar Knobs" โดย Gen Matsuzaki, Kazuo Ohuchi, Masaru Uehara, Yoshiyuki Ueno และ Goro Imura
งานวิจัยนี้พยายามหาวิธีการที่มีประสิทธิภาพที่สุด ในการใช้นิ้วมืดบิดลูกบิดประตู โดยการศึกษาถึงจำนวนนิ้วที่เราใช้งาน มีความเชื่อมโยงต่อเส้นผ่าศูนย์กลางของลูกบิดที่แตกต่างกันแค่ไหน
5 | สาขาหทัยวิทยาประยุกต์ (Applied Cardiology)
จากงานวิจัย "Physiological synchrony is associated with attraction in a blind date setting" โดย Eliska Prochazkova, Elio Sjak-Shie, Friederike Behrens, Daniel Lindh และ Mariska Kret
เวลาเราไปเดท โดยเฉพาะการ บลายด์เดท (blind date) หากเจอคนที่เราชอบ เราถูกใจ หรือ "คลิ๊ก" หัวใจเราจะเต้นถี่ขึ้นโดยธรรมชาติ
แต่นักวิจัยพยายามจะตอบคำถามที่ว่า อะไรคือปัจจัยที่ทำให้คู่เดท รู้สึกคลิ๊กได้พร้อมๆ กัน ก่อนจะพบว่าปัจจัยทางกายภาพอย่าง "อัตราการเต้นของหัวใจ" สัมพันธ์กับความสำเร็จของการ Blind Date
6 | สาขาการแพทย์
จากงานวิจัย Ice-cream used as cryotherapy during high-dose melphalan conditioning reduces oral mucositis after autologous hematopoietic stem cell transplantation
คนไข้ที่ป่วยเป็นมะเร็ง และต้องรักษาด้วยวิธีเคมีบำบัด (chemotherapy) ซึ่งผลข้างเคียงจะค่อนข้างหลากหลายและสร้างความทรมานให้ผู้ป่วย
หนึ่งในผลข้างเคียง คืออาการเยื่อบุช่องปากอักเสบ (oral mucositis) ซึ่งวิธีการบรรเทา หรือแม้แต่ป้องกันการอักเสบ คือต้องใช้ความเย็นในการบำบัด (cryotherapy) อย่างการให้อม Ice chips แต่วิธีนี้มักจะเย็นไป และก็ทรมานผู้ป่วยตามไปด้วย
นักวิจัยค้นพบว่า ของเย็นอย่าง "ไอศครีม" ช่วยลดการเกิดอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบในผู้ป่วยที่ผ่านเคมีบำบัดได้
7 | สาขาประวัติศาสตร์ศิลปะ
จากงานวิจัย A multidisciplinary approach to ritual enema scenes on ancient Maya pottery
งานวิจัยนี้พยายามศึกษาพฤติกรรมาของชาวมายาโบราณ จากพฤติกรรมการสวนทวาร ที่ปรากฎอยู่บนเครื่องปั้นดินเผา ช่วง คศ. 600-800
นักวิจัยพบว่า การสวนทวารของชาวมายาโบราณ มีจุดประสงค์เพื่อความมึนเมาด้วย ทั้งจุดประสงค์ในเชิงการทำพิธีกรรม และในเชิงสันทนาการ
.
นักวิจัยยังตั้งข้อสงสัยด้วยว่า การสวนทวารด้วยแอลกอฮอล์ อาจทำให้ผู้ถูกสวนทวาร เมาได้ง่ายกว่าปกติด้วยซ้ำ
8 | สาขาวรรณกรรม
จากงานวิจัย Poor writing, not specialized concepts, drives processing difficulty in legal language
เชื่อว่าสำหรับคนส่วนใหญ่ หนังสือหรือเอกสารด้านกฎหมาย มักจะอ่านยากกว่าปกติ ไม่ว่าจะเหตุผลเรื่องของศัพท์เฉพาะทางกฎหมาย หรือจากการเรียบเรียง
ซึ่งงานวิจัยนี้ก็ค้นพบตรงกันว่า สาเหตุที่เอกสารด้านกฎหมาย (ในภาษาอังกฤษ) เข้าใจยาก เพราะการใช้ศัพท์เฉพาะ (jargon) ที่คนไม่คุ้น รูปประโยคที่กำกวม โครงสร้างประโยคที่ไม่เป็นธรรมชาติ ไปจนถึงการใช้ตัวพิมพ์ใหญ่ แบบที่ไม่ตรงตามมาตรฐานภาษาอังกฤษ
9 | สาขาสันติภาพ
จากงานวิจัย Honesty and dishonesty in gossip strategies: a fitness interdependence analysis
ปกติการนินทา มักจะมีทั้งนินทาข้อมูลที่เป็นจริงและไม่เป็นความจริง ด้วยเหตุผลสารพัด ไม่ว่าจะทางจิตวิทยา หรือสังคมวิทยา
แต่สำหรับคนขี้นินทาแล้ว เวลาไหนควรที่จะนินทาด้วยข้อมูลจริง เวลาไหนควรจะนินทาด้วยข้อมูลเท็จ?
นักวิจัยกลุ่มนี้ได้ทดลองและพัฒนาโมเดลที่ชี้ว่า คนขี้นินทา ควรพูดความจริง เมื่อเกิดผลประโยชน์ร่วมกันทั้งหมด (ผู้นินทา, ผู้ฟัง, ผู้ถูกนินทา) และโกหก เมื่อไม่เกิดประโยชน์กับใครเลย
ส่วนสถานการณ์ที่บางคนเสียประโยชน์ บางคนเกิดประโยชน์ คนนินทาต้องตัดสินใจเอาเอง
งานวิจัยนี้มันช่วยให้เกิดสันติภาพจริงๆ (ประชด)
โฆษณา