11 ต.ค. 2022 เวลา 04:00 • การศึกษา

สังกัสสะ : นครที่เคยเชื่อมต่อกับสวรรค์ชั้นดาวดึงส์

.
หลังออกพรรษา 1 วัน คือ วันแรม 1 เดือน 11 ของทุกปี จะมีประเพณีการตักบาตรเทโวโรหณะ เพื่อระลึกถึงเหตุการณ์ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จกลับจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ หลังจากทรงเทศนาโปรดพระพุทธมารดาและจำพรรษาที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ตลอด 3 เดือน
ประเพณีจะแตกต่างกันไปในหลายที่ บางที่จะมีการจัดจำลองเหตุการณ์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จกลับจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ โดยการอัญเชิญพระพุทธรูปนำหน้า พระสงฆ์บิณฑบาตตามหลังพระพุทธรูป, การตักบาตรข้าวต้มมัด และข้าวต้มลูกโยน เป็นต้น
ตามพุทธประวัติ หลังจากครบ 3 เดือน เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะเสด็จกลับมายังโลกมนุษย์ ท้าวสักกเทวราช หรือ พระอินทร์ ได้เนรมิตบันได 3 บันไดขึ้นมา คือ
1.บันไดทอง อยู่ทางขวามือ สำหรับเทวดาทั้งหลาย
2.บันไดเงิน อยู่ทางซ้ายมือ สำหรับพรหมทั้งหลาย
3.บันไดแก้วมณี อยู่ตรงกลางระหว่างบันไดทั้งสองข้าง สำหรับพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
หัวบันไดทั้งสามอยู่ที่ยอดเขาสิเนรุ (เขาพระสุเมรุ) ที่ตั้งของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ส่วนเชิงบันไดตั้งอยู่ที่ประตูเมืองสังกัสสะ
ในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช (พ.ศ.218-260) ทรงบูรณะปฏิสังขรณ์ เจดียสถาน พร้อมตั้งเสาที่บอกจุดที่ตั้งของสำคัญทางพุทธประวัติต่าง ๆ
จุดที่ตั้งของเมืองสังกัสสะ ได้ทรงตั้งเสาที่น่าจะเป็นยอดเสารูปช้างขึ้นต้นหนึ่ง
เสาอโศกแห่งเมืองสังกัสสะ ที่มาภาพ Wikimedia Commons
ระหว่าง พ.ศ.942-957 พระภิกษุชาวจีน ชื่อ ฝาเฉี่ยน หรือ ฟาเหียน (法顯) ได้เดินทางเพื่อแสวงหาคัมภีร์ในพระพุทธศาสนา จากจีนผ่านเอเชียกลางไปอินเดีย และนั่งเรือจากอินเดียไปยังเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ก่อนกลับไปจีน
พระภิกษุฝาเฉี่ยนได้บันทึกถึงบันไดแห่งเมืองสังกัสสะนี้ไว้ว่า หลังจากบันไดอันตรธานสู่พื้นดินไป ยังเหลือขั้นบันไดโผล่ขึ้นมาอีก 7 ขั้น เมื่อมาถึงยุคพระเจ้าอโศกมหาราช พระองค์ต้องการรู้ว่าปลายบันไดสิ้นสุดลงที่ไหน ได้ทรงให้ขุดลงไปจนถึงที่มีน้ำพุสีเหลือง ก็ไม่สามารถขุดต่อได้ ทรงล้มเลิกการขุดไว้แค่นั้น ทรงสร้างวิหารครอบจุดดังกล่าวไว้ และสร้างเสาอโศกไว้ต้นหนึ่ง
ช่วงพุทธศตวรรษที่ 12 พระถังซัมจั๋ง พระภิกษุชาวจีนอีกรูปหนึ่งได้เดินทางไปแสวงหาคัมภีร์ในพระพุทธศาสนาที่อินเดีย เป็นอีกบุคคลที่ได้เดินทางมาถึงเมืองสังกัสสะ และได้บันทึกเอาไว้ว่า บันไดแห่งเมืองสังกัสสะได้จมดินไปเกือบหมดแล้ว
ปัจจุบัน เสาหินอโศกนี้ตั้งอยู่ที่ Sankisa Basantapura ใน Farrukhabad district รัฐอุตตรประเทศ ประเทศอินเดีย
ภาพยุคปัจจุบันของเสาอโศกเมืองสังกัสสะ ที่มาภาพ Wikimedia Commons
  • เกร็ดเรื่องพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จกลับจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
1.เกิดเหตุอัศจรรย์ที่ ตั้งแต่พรหมโลกจนถึงอเวจีมหานรก สามารถมองเห็นกันได้ นิยมเรียกว่า การเปิดโลก
2.มนุษย์ 36 โยชน์โดยรอบต่างชื่นชม และไม่มีคนไหนที่ไม่ปรารถนาที่จะเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
3.เมืองสังกัสสะ (สถานที่แสดงปาฏิหาริย์เปิดโลก) เป็นหนึ่งในสถานที่ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทุกพระองค์ไม่ทรงละ ร่วมกับ โพธิบัลลังก์ (สถานที่ตรัสรู้), ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน (สถานที่แสดงปฐมเทศนา) และ สถานที่วางเตียงสี่เท้า ในพระคันธกุฎี วิหารเชตวัน เมืองสาวัตถี
4.เป็นเหตุการณ์ที่เป็นต้นกำเนิดพระพุทธรูปปางเปิดโลก
พระพุทธอสีติวัสสาผาสุกศิรากาศ เป็นพระพุทธรูปปางเปิดโลกพระองค์หนึ่ง ประดิษฐานที่ มณฑปบริเวณพระมหาธาตุเจดีย์ ดอยอินทนนท์ จังหวัดเชียงใหม่ ที่มา phramahathat.com
อ้างอิง
3.จารึกอโศก รัฐศาสตร์แห่งธรมาธิปไตย โดย พระพรหมคุราภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต)

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา