11 ต.ค. 2022 เวลา 11:30 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
นอกจากระดับน้ำที่สูงขึ้นที่เป็นผลมาจากภาวะโลกร้อน อีกหนึ่งปัญหาที่จะตามอย่างเลี่ยงไม่ได้นั่นก็คือฝูงแมลง ที่จะถาโถมเข้าสู่บ้านเรือนอย่างหนักหน่วงพร้อมๆ กับอุณหภูมิโลกที่สูงขึ้นแบบไม่มีทีท่าว่าจะหยุด
ที่น่าสนใจคือ ทำไมโลกร้อนถึงนำมาซึ่งฝูงแมลง และทำไมฝูงแมลงถึงเป็นข่าวร้ายของมนุษยชาติ?
WDYMean จะค่อยๆ ไล่เรียงเรื่องนี้ให้ฟังกันครับ
ต้องเกริ่นก่อนว่าสิ่งมีชีวิต จะมีสิ่งที่เรียกว่า critical thermal limits หรือ "ขีดจำกัดของอุณหภูมิ ก่อนที่จะพาร่างกายไปอยู่ในภาวะวิกฤติ" เป็นของตัวเอง ยกตัวอย่างเช่น มนุษย์เรา
มนุษย์เรามีอุณหภูมิเฉลี่ย วัดจากแกนกลางของร่างกายอยู่ที่ 37 องศาเซลเซียส ขีดจำกัดอุณหภูมิสูงสุดและต่ำสุดที่ร่างกายเรารับได้อยู่ที่ราวๆ 42 และ 26 องศาเซลเซียส
1
หมายความว่าสูงจากนี้หรือต่ำกว่านี้ โปรตีนในร่างกายจะเสียหาย เอนไซม์ทำงานไม่ได้ และจะทำให้ระบบต่างๆ เริ่มล้มเหลว
ร่างกายเราจึงสร้างระบบที่ไว้คอยจัดการกับความเครียดจากธรรมชาติขึ้นมา หนึ่งในนั้นคือการสร้างเม็ดสีเมลานิน ทำให้ผิวเราแทนขึ้น ช่วยป้องกันภัยร้ายจากรังสียูวี หรือมีต่อมเหงื่อที่มากกว่าสัตว์ทั่วไป ช่วยระบายความร้อน
1
แต่กับเหล่าแมลงที่บินว่อนไปมา นอกจากเปลือกที่แข็ง และอิสระในการเคลื่อนที่แล้ว ความสามารถในการปรับตัวเข้ากับอุณหภูมิของพวกมันนั้นยังต่ำเหลือเกิน
ด้วยความที่แมลงเป็นสัตว์เลือดเย็น อุณหภูมิร่างกายจะแปรผันไปตามสิ่งแวดล้อม
ถ้าอุณหภูมิรอบๆ สูงขึ้น 1 องศาฯ สิ่งเดียวที่มันพอจะทำได้คือ สร้าง heat shock protein ซึ่งเป็นโปรตีนที่ป้องกันไม่ให้โครงสร้างอื่นๆ ต้องช็อคตายเพราะความร้อน แต่ต้องแลกกับพลังงานมหาศาลที่เอาไปใช้สร้าง ซึ่งมันก็ต้องกินมากขึ้น เสี่ยงที่จะถูกกินมากขึ้น ก็ถือว่ายังไม่ดีเท่าไหร่
1
อย่างในเต่าทอง ถ้ามันต้องอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เจอแดดนานๆ โปรตีนที่ใช้สร้างจุดสีดำที่ปีกก็จะน้อยลง เพราะสีดำจะดูดความร้อน พอน้อยลงก็พอจะช่วยลดอุณหภูมิได้ แต่ก็แค่พอช่วย ยังไม่ดีที่สุด
1
วิธีที่ดีที่สุดที่แมลงใช้มานับล้านปี คือการหนีจากจุดที่ไม่น่าอยู่ ไปยังจุดที่อยู่แล้วเย็นสบาย นั่นคือเหตุผลที่แมลงส่วนใหญ่วิวัฒนาการปีกขึ้นมา
และการมีปีกนี้เอง ทำให้มันไม่จำเป็นต้องสร้างระบบต้านทานความร้อนอะไรมากมายอย่างพวกเรา แค่บินหนีไปให้ได้เท่านี้ก็อยู่รอดแล้ว
แต่ประเด็นอยู่ที่การบินหนีไปนี่ล่ะ จะมีที่ไหนอีกที่จะมีร่มเงามากไปกว่าบ้านเมืองที่เราอยู่อาศัย มีอากาศเย็นสบาย แถมมีแหล่งน้ำน้อยใหญ่ให้เพาะพันธุ์
1
และนั่นคือที่มาของข่าวร้าย
หนอนผีเสื้อใบไม้ร่วง(fall armyworm)
การอพยพเข้าเมือง(หรือพื้นที่เพาะปลูก)ของฝูงแมลง ถือเป็นหนึ่งในหลายๆ ข่าวร้าย ที่กำลังท้าทายมนุษย์เราอย่างมาก ทั้งในด้านของเกษตรกรรม และสาธารณสุข
1
ในด้านเกษตรกรรม เมื่อปี 2021 ที่ผ่านมา ยูเอ็น(UN) รายงานว่าการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิโลกทำให้หนอนผีเสื้อฤดูใบไม้ร่วง(fall armyworm) ขยายพันธุ์ได้เร็วขึ้น การขยายพันธุ์ได้เร็วของเจ้าหนอนชนิดนี้ ส่งผลให้เจ้าของไร่ข้าวโพดและข้าวฟ่างในเอเชียและแอฟริกา ต้องเจอกับปัญหา
ด้วยนิสัยที่ชอบกินล้างกินผลาญ ประกอบกับอุณหภูมิที่สูงขึ้น สัตว์ที่จะมาล่ามันอย่างกบหรือนกก็อยู่ไม่ได้ ยิ่งเร่งให้หนอนผีเสื้ออยู่ง่ายขึ้นไปอีก พอไม่มีสัตว์มาล่า แถมตัวเองปรับตัวได้ ความเสียหายก็ไม่มีทีท่าว่าจะหยุด
แต่ข่าวที่ร้ายยิ่งกว่าการเกษตร คือด้านสาธารณสุข อุณหภูมิที่สูงขึ้นทำให้แมลงจำพวกยุงเริ่มครึกครื้น และพร้อมที่จะออกเดินทาง
1
การหนีเข้าสู่เมืองใหญ่ นอกจากจะรับประกันว่าจะไม่ตายจากความร้อนแล้ว ความอุ่นกำลังดียังทำให้มันมีกำลังวังชา ออกล่าเหยื่อและแพร่เชื้อใส่พวกเรา ไม่ว่าจะเชื้อไข้เหลือง(ไข้เหลือง) เชื้อพลาสโมเดียม(มาลาเรีย) หรือเชื้อเดงกี(ไข้เลือดออก)
1
เชื้อทั้งหมดทั้งมวลนี้ ส่งผลให้ยุงเป็นสัตว์ที่คร่าชีวิตมนุษย์เราไปมากที่สุดในโลกแตะหลัก 1 ล้านคนต่อปี
ส่วนแมลงที่อพยพหนีไม่ได้ ก็ต้องทนร้อนอยู่ในป่า ที่เลวร้ายที่สุดอาจนำมาซึ่งการสูญพันธุ์และทำให้ชาวไร่แถวนั้น(ที่ต้องใช้แมลงผสมเกสร) อาจได้ผลผลิตน้อยหรือไม่ได้เลย ผลกระทบก็จะตกมาถึงพวกเรา ซึ่งเป็นลูกค้าที่รออยู่ปลายทาง
1
โรคร้ายก็จะมา แถมอาหารก็จะขาดแคลน จึงไม่ผิดนักถ้าจะบอกว่าโลกร้อนกับฝูงแมลง ถือเป็นข่าวร้ายสำหรับมนุษยชาติอย่างแท้จริง
1
ซึ่งถ้าจะแก้ เรื่องนี้เป็นเรื่องที่ใหญ่มากๆ เกินกว่าที่ประเทศไหนจะทำอยู่คนเดียว ทางเดียวที่จะทำได้คือต้องลดการเผาไหม้ของโรงงานใหญ่ๆ ลงมา (ซึ่งแทบจะเป็นไปไม่ได้)
1
ระดับที่พอทำได้ก็คือดูแลตัวเอง จัดการน้ำขัง อุดรูอุดช่องไม่ให้ยุงหรือแมลงอื่นๆ ที่จะอพยพตามมาเข้าบ้าน เพื่อลดโอกาสติดเชื้อและเป็นหนึ่งในล้านคนนั้น
ส่วนอีกอย่างคือปลูกต้นไม้ ถึงมันจะช่วยให้โลกร้อนน้อยลงได้น้อยมาก แต่ถ้ามันทำให้ใจเราเย็นขึ้นได้ ได้ร่มเงา ได้ช่วยดูดก๊าซ CO2 เท่านี้ก็ถือว่าคุ้มค่า พอที่จะมีแรงไปจัดการกับปัญหาที่กำลังจะเกิดในไม่ช้าแล้วล่ะครับ
1
#WDYMean
#อ้างอิงจาก
โฆษณา