23 ต.ค. 2022 เวลา 16:28 • ครอบครัว & เด็ก
"อาณาจักรของแม่"
ขนมจีนน้ำยาอุ่นๆ ในชามกระเบื้องตรงหน้า  น้ำยากะทิมีสีส้มดูน่าจะเผ็ดจัดจ้าน แต่รสเข้มข้นกลมกล่อมด้วยกะทิและเนื้อปลากระพงเต็มๆ คำ ใส่ไข่ต้มสุกหนึ่งฟอง  แนมกับมะระฝานบางๆ ให้รสขมตัดกำลังดี. ฝีมือแม่ของฉันไร้เทียมทาน แถมวันนี้ออกมาหน้าตาสวยพอสู้กับร้านอาหารชั้นดีได้  เมื่อถ่ายเก็บไว้เป็นแบบวาดรูปเสร็จ ฉันก็ลงมือจัดการมื้อเที่ยง อุ่นๆ ชามนี้จนเรียบ.. อิ่มตา  อิ่มท้อง และอิ่มเอมใจ
แม่ของฉัน ท่านชอบทำกับข้าว และเห็นว่าลงครัวทำกับข้าวให้สามีและลูกเป็นหน้าที่สำคัญเหนือสิ่งอื่นใด. แม่เป็นศูนย์กลางของครอบครัว  เหมือนครัวและห้องทานข้าวที่เป็นศูนย์กลางของบ้าน   บ้านของฉันขนาดค่อนข้างใหญ่ แต่คนอยู่น้อย บรรยายเงียบสงบเป็นส่วนใหญ่ ครัวของแม่เต็มไปด้วยข้าวของ ไม่ใช่ครัวสวยๆสะอาดสะอ้าน เหมือนในหนังสือ
แม้ครัวบ้านเราจะขาดระเบียบเรียบร้อย ขัดหูขัดตา แต่ไม่เคยขาดอาหารการกิน  ตู้เย็นหลายตู้ในบ้านมักเต็มไปด้วยวัตถุดิบสำหรับทำอาหาร  ขาดความสวยงามในการจัดวางแม่ยังพอรับได้  แต่หากของกินขาดจะขัดใจแม่มากกว่า
ห้องกินข้าวเป็นพื้นที่ใช้สอยหลักในบ้าน. ทุกอย่างเกิดขึ้นที่นี่ กินอาหาร พูดคุย และดูทีวี เป็นกิจกรรมหลัก แถมยังเป็นพื้นที่ที่แม่ปักหลักนั่งทำงาน อ่านหนังสือและเขียนอะไรต่อมิอะไรด้วย โต๊ะอาหารขนาด 8 ที่ จึงถูกยึดครองด้วยข้าวของแม่ไปครึ่งนึง  แม้ไม่ใช่โต๊ะอาหารในฝันของใครได้เลย แม้ว่ามันจะรก แต่เป็นพื้นที่ที่เรารู้สึกเป็นครอบครัวเวลาทุกคนอยู่รวมกันพร้อมหน้า โดยเฉพาะวันที่แม่มีเมนูอร่อยๆ อย่างเช่นเมนูนี้
จำได้ว่า ฉันพูดขึ้นมาว่า "อยากกินขนมจีนน้ำยาจัง" แม่บอกว่าวัตถุดิบพร้อมอยู่แล้ว จึงทำให้กินในเวลาแป๊บเดียวจนฉันทึ่ง เพราะแม่ทำเสร็จไวและรสชาติดีมาก
แม่ของฉันเป็นคนเก่งหลายด้าน ทั้งด้าน งานวิชาการ และฝีมือทำกับข้าว   แต่ไหนแต่ไร แม่สรรหาเมนูมาจะทำกับข้าวให้พวกเราทาน ทั้งมื้อ เช้า เที่ยง เย็น แถมยังมีขนมและผลไม้ตามฤดูกาลอีกด้วย. บ้านเราไม่ค่อยออกไปทานอาหารนอกบ้านบ่อยนัก. หลายครั้งที่พวกเราผิดหวังกับขนาดและคุณภาพวัตถุดิบของอาหารตามร้าน  สำหรับครอบครัวเรา บ้าน ครัว และแม่ จึงเป็นสามสิ่งที่แยกกันไม่ขาด
ฉันเพิ่งมารู้ตอนโตว่า แม่เลือกเสียสละความเจริญก้าวหน้าในหน้าที่การงานหลายครั้ง เพื่อจะได้ดูแลพวกเราให้ดี  ในวัยสาว แม่เคยปาฐกถาในเวทีใหญ่ๆ ด้านสังคมศาสตร์และประวัติศาสตร์ ชีวิตการงานของแม่เคยโดดเด่นไม่น้อย  แม่เคยได้รับข้อเสนอทุนให้ไปทำงาน NGO ในต่างประเทศ แต่แม่ก็ไม่รับทุนนั้นเพราะพี่และฉันยังเล็ก  เคยมีอธิการบดีมหาวิทยาลัยรัฐอันดับต้นๆ ชวนแม่มาเป็นอาจารย์ประจำ แต่แม่ก็ไม่สามารถรับข้อเสนองานนั้นได้เพราะ ครอบครัวยังประจำอยู่ต่างจังหวัดตามที่พ่อรับราชการ
ในช่วงหนึ่งแม่ทำงานวิชาการจนได้ตำแหน่งทางวิชาการเป็นผู้ช่วยศาสตรจารย์. แต่แม่ก็ไม่ได้ทุ่มเทต่อจนถึงที่สุด เพราะการดูแลลูกๆ และครอบครัวให้ดีนั้นไม่ใช่งานสบายๆ   จนทุกวันนี้ ในวัยเกษียณ ความสามารถด้านหน้าที่การงานของแม่ เช่น การอ่าน การค้นคว้าศึกษา กลายมาเป็นแค่งานอดิเรกที่แม่ทำแก้เหงายามว่าง  ส่วนการทำอาหารให้พวกเรากินกันเอร็ดอร่อยเป็นงานหลักมานานแล้ว
ช่วงวัยรุ่น มีครั้งหนึ่ง ฉันเคยนั่งถกเถียงกับแม่ ในหัวข้อว่า ทักษะทำงานนอกบ้าน กับ ทักษะทำอาหารเลี้ยงลูกเลี้ยงสามี อะไรสำคัญกว่ากัน. ฉันมีความเห็นว่า "การทำอาหารนั้นไม่สำคัญเท่าไหร่ ถ้าเรามีเงินซื้ออะไรอร่อยๆ มากินก็ได้ ทำงานเก่งหาเงินเยอะๆ ก็พอ"  ซึ่งมาถึงตอนนี้ เมื่อฉันเริ่มแก่ลง ฉันรู้สึกผิดที่เคยโต้เถียงท่านแบบนั้น  ฉันสัมผัสได้ว่าอาหารที่ทำขายกันในร้าน กับ อาหารที่แม่ทำให้ด้วยใจมันเทียบกันไม่ได้เลย
หากเลือกใหม่ได้ฉันจะไม่พูดแบบนั้นกับแม่เลย เมื่อเติบโตขึ้น ฉันเรียนรู้ว่าอาหารที่แม่ตั้งใจทำให้คืออาหารที่ดีที่สุดในโลก  ในโลกของฉัน ขนมจีนน้ำยาไข่ต้มของแม่นั้นดีกว่าร้านอาหาร fine dining ระดับมิชลินห้าดาว  อาณาจักรของแม่ ซึ่งอาจเป็นเพียงห้องครัวรกๆ และตู้เย็นที่เต็มไปด้วยของกิน คือพื้นที่ที่สร้างเราให้เป็นเราในวันนี้
ในหัวข้อ "ค่าควรเขียน" ฉันสามารถเลือกบันทึกสิ่งใดสิ่งหนึ่งในความทรงจำของฉันไว้  ฉันเลือกบันทึกภาพและภาพวาดอาหารที่แม่ทำในวันนั้นและเขียนถึงมันอีกครั้งในวันนี้
โฆษณา