77 ปีแห่งความล้มเหลวของสหประชาชาติ
วันนี้เป็นวันสหประชาชาติ (United Nation Day) เป็นวันที่สหประชาชาติถือกำเนิดครบรอบ 77 ปี ภายหลังจากกฎบัตรสหประชาชาติ มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 24 ตุลาคม ค.ศ. 1945
สหประชาชาติก่อตั้งขึ้นโดย "ผู้ชนะ" ในสงครามโลกครั้งที่ 2 ประกอบด้วยมหาอำนาจ 5 ชาติคือ สหรัฐอเมริกา อังกฤษ อังกฤษ ฝรั่งเศส รัสเซีย จีน (P5) ด้วยเจตนาที่จะธำรงไว้เพื่อสันติภาพและแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในโลก ด้วยความหวังที่ว่าแนวคิดความมั่นคงร่วม (collective security) จะสามารถนำพาซึ่งสันติภาพ ผ่านความร่วมมือในกรอบความมั่นคงหลักอย่างคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติได้
77 ปีผ่านไป กาลเวลาได้พิสูจน์ว่า สหประชาชาติทั้ง "สำเร็จ" และ "ล้มเหลว" ในหลายประเด็น โดยมีตัวแปรสำคัญคือประเทศมหาอำนาจทั้ง 5 เป็นหลัก ซึ่งมีอำนาจในการยับยั้งหรือ วีโต้ ในคณะมนตรีความมั่นคงฯ
หากความขัดแย้งใดเกี่ยวข้องกับชาติมหาอำนาจ ทั้งทางตรงและทางอ้อม คณะมนตรีความมั่นคงฯ จะเป็นอัมพาตโดยทันที เพราะชาติมหาอำนาจเหล่านั้นจะใช้สิทธิวีโต้ ทำให้ร่างมติใดๆที่มีเจตนาเพื่อแก้ไขปัญหาความขัดแย้ง มีอันตกไปในทันที
ตัวอย่างคลาสสิคมีหลายตัวอย่างเช่น
สหรัฐอเมริกายกทัพรุกรานประเทศอิรัก โดยไม่ผ่านมติคณะมนตรีความมั่นคง แต่กลับไปตีความมาตรา 51 ของกฎบัตรสหประชาชาติให้เป็นคุณ โดยอ้างว่า สหรัฐฯจำเป็นต้องบุกเข้าไปในอิรักเพื่อป้องกันตนเอง เพราะรู้ว่าอิรักเป็นภัยต่อความมั่นคงของตน ทั้งๆที่ยังหาหลักฐานไม่ได้ถึงปัจจุบัน อีกทั้งศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ (ICJ) ได้มีคำวินิจฉัยก่อนสหรัฐฯจะรุกรานอิรักเพียงสองวันว่า ข้ออ้างของสหรัฐฯไม่ชอบด้วยกฎหมายระหว่างประเทศ
อิสราเอลฝ่าฝืนมติของคณะมนตรีความมั่นคงในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับปาเลสไตน์เสมอไม่ว่าจะเป็นการยึดครองแผ่นดินปาเลสไตน์หรือที่ราบสูงโกลันของซีเรีย และไม่เคยได้รับบทลงโทษ อีกทั้งได้รับความคุ้มกันจากสหรัฐอเมริกาในเวทีคณะมนตรีความมั่นคงอยู่เสมอ ทั้งที่กฎบัตรสหประชาติมาตรา 25 ระบุว่าชาติสมาชิกจะต้องยอมรีบและปฏิบัติตามคำวินิจฉัยของคณะมนตรีความมั่นคง
ล่าสุด การที่รัสเซียรุกรานเข้าไปในยูเครน คณะมนตรีความมั่นคงก็เป็นอัมพาตอีกครั้ง ไม่สามารถยุติความขัดแย้งใดได้เลย มิหนำซ้ำ รัสเซียยังอ้างหลักการป้องกันตนเอง เช่นเดียวกับที่สหรัฐอเมริกาเคยอ้างมาก่อนในสงครามอิรักเพื่อหาความชอบธรรม
การให้อำนาจเหลือล้นแก่ประเทศมหาอำนาจทั้ง 5 คือความผิดพลาดอันทำให้โลกตกอยู่ในอันตรายเมื่อความขัดแย้งมีมหาอำนาจเข้าไปเกี่ยวข้อง ทุกประเทศล้วนทำตามผลประโยชน์ประเทศตกเอง ดังนั้นเมื่อมีข้อเรียกร้องให้มีการปฏิรูปสหประชาชาติ ก็มักทำได้แต่เรื่องเปลือก แต่แก่นแท้ของปัญหาว่าด้วยการลดอำนาจของประเทศมหาอำนาจ กลับไม่ได้รับการแลเหลียว ในเมื่อการจะแก้ไขกฎกติกาเพื่อลดอำนาจของชาติ P5 ในคณะมนตรีความมั่นคงจะต้องได้รับความเห็นชอบจากชาติ P5 คำถามคือ แล้วใครจะยอมเสียผลประโยชน์ จากสถานะเหนือกว่าที่พวกเขามี
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
