17 ความลับของฟ้าจาก “พี่เล้ง” ศิริวัฒน์ วงศ์จารุกร
“พี่เล้ง” ศิริวัฒน์ วงศ์จารุกร เป็นผู้ก่อตั้งและ CEO ของบริษัท MFEC ผู้ให้บริการ IT Solutions ชั้นนำของประเทศไทย
MFEC เป็นคนวางระบบให้กับองค์กรอย่าง AIS และตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย และยังเป็นผู้สร้างแอปที่เราใช้ทุกวันอย่าง K PLUS อีกด้วย
ผมมีโอกาสได้ฟังสัมภาษณ์พี่เล้งในรายการ The Secret Sauce ก่อนจะเรียนคอร์สออนไลน์กับพี่เล้งใน Cariber และมีโอกาสได้กินข้าวเย็นด้วยกันเมื่อช่วงต้นเดือนตุลาคม
พี่เล้งมีมุมมองเรื่องการบริหารคนที่น่าสนใจมาก ผมเลยตามไปอ่านไปฟังสิ่งที่พี่เล้งเคยแชร์เอาไว้ในช่องทางอื่นๆ และขอนำเนื้อหาบางส่วนที่ผมได้เรียนรู้มาเล่าสู่กันฟังในวันนี้ครับ
.
1. ฝึกปรือวิชา-หาคนที่เชื่อ
พี่เล้งเรียนจบวิศวะจากจุฬา รหัส 29 (เข้าเรียนปีหนึ่งตอนพ.ศ.2529) ได้งานที่บริษัทเอสโซ เมื่อทำงานได้สองปีก็คิดอยากจะตั้งบริษัทของตัวเอง แต่พบว่าไม่มีความรู้ด้านการทำธุรกิจเลย จึงลาออกไปเป็นเซลส์ ใช้เวลาสั่งสมประสบการณ์อยู่หลายปีจนมั่นใจพอที่จะออกมาตั้งบริษัทของตัวเอง
เนื่องจากไม่ได้มีเงินทุกมากนัก จึงไปเสนอไอเดียให้กับโมเดิร์นฟอร์ม ปรากฎว่าโมเดิร์นฟอร์มตัดสินใจเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่ พี่เล้งจึงได้จดทะเบียนบริษัท MFEC ซึ่งย่อมาจาก ModernForm Enterprise Computing ด้วยทุนจดทะเบียน 10 ล้านบาท
ลูกค้ารายแรกของ MFEC คือ AIS เป็นโปรเจ็คมูลค่า 500,000 บาทในวันที่ MFEC มีพนักงานสิบกว่าคน
ในวันเงินเดือนออก พี่เล้งให้พิมพ์หัว payslip เอาไว้ว่า
“Brought to you by AIS”
เพื่อให้พนักงานรู้ว่าคนที่จ่ายเงินเดือนให้เราเป็นใคร และต้องทุ่มเทให้ลูกค้าเจ้านี้อย่างสุดฝีมือ
.
2. กอล์ฟหลุมนี้เดิมพันเท่าไหร่
ถ้าเราตีกอล์ฟแล้วพนันกันหลุมละ 20 บาท เราจะตียังไง
ถ้าเราเพิ่มเดิมพันเป็นหลุมละ 2,000 บาท เราจะตียังไง
และถ้าเป็นหลุมละ 200,000 บาท เราจะตียังไง
ทั้งสามแบบนี้มันตีไม่เหมือนกันอยู่แล้ว
แต่ละ “โอกาส” มี “เดิมพัน” ไม่เท่ากัน ถ้าโอกาสนั้นเป็นหลุมละสองแสนแต่เราตีเหมือนหลุมละยี่สิบโอกาสนั้นก็ย่อมหลุดลอยไป
เราต้องรู้ว่าเมื่อไหร่มันเป็นหลุมละยี่สิบ และเมื่อไหร่เป็นหลุมละสองแสน
เราไม่สามารถทุ่มสุดตัวได้ตลอด แต่ถ้ารู้ว่าหลุมนี้เดิมพันสูง เราก็ต้อง all-in
.
3. กลยุทธ์เมียหลวง
การทำธุรกิจด้าน IT Solutions นั้นมีได้สองแบบ คือกลยุทธ์เมียหลวงกับกลยุทธ์เมียน้อย
กลยุทธ์เมียหลวง คือหากลูกค้าทำโปรเจ็คที่ใหญ่กับเราเพียงพอจนเลี้ยงบริษัทได้ MFEC ก็จะทำกับลูกค้านั้นเพียงเจ้าเดียวไปยาวๆ
ส่วนกลยุทธ์เมียน้อยคือการทำ solution ให้ลูกค้าหนึ่งเจ้า แล้วนำ know-how ไปทำให้กับลูกค้าเจ้าอื่นๆ ด้วยต้นทุนที่ต่ำลง
MFEC ยึดกลยุทธ์เมียหลวงเป็นหลัก ทำให้ลูกค้าเติบโตขึ้น และ MFEC ก็โตไปพร้อมกับลูกค้า
จากโปรเจ็คแรกของ AIS ที่มีมูลค่า 500,000 บาท สุดท้าย AIS ทำโปรเจ็คกับ MFEC ถึงปีละ 500 ล้านบาท
.
4. คิดแบบ Win-Win
หลักการอย่างหนึ่งที่ MFEC ยึดถือมาโดยตลอด คือเมื่อลูกค้าใช้บริการ MFEC ไปแล้วต้องมีรายได้เพิ่มขึ้น
ถ้าประเมินว่าลูกค้ารายใดทำระบบกับ MFEC แล้วมันไม่ได้ช่วยให้ธุรกิจเขาโตขึ้น พี่เล้งจะไม่แนะนำให้เดินหน้าต่อ เพราะการทำระบบ IT ย่อมจะทำให้ต้นทุนของลูกค้าสูงขึ้นและความสามารถในการแข่งขันลดลง สุดท้ายก็จะอยู่กับ MFEC ได้ไม่นาน
ดังนั้นอย่าคิดถึงแต่กำไร แต่ต้องคิดต่อด้วยว่ามันจะสร้างความสัมพันธ์ทางธุรกิจที่ยั่งยืนรึเปล่า
.
5. รถ F1 แซงกันที่ทางโค้ง
พี่เล้งก่อตั้ง MFEC ในเดือนมีนาคมปี 2540
เดือนกรกฎาคมรัฐบาลประกาศลอยตัวค่าเงินบาท อัตราแลกเปลี่ยน 1 USD = 25 บาท กลายเป็น 35 บาท และขึ้นไปแตะ 45 บาทต่อหนึ่งดอลลาร์
MFEC มีทุนจดทะเบียน 10 ล้าน แต่ปีแรกก็ขาดทุนเพราะอัตราแลกเปลี่ยนถึง 16 ล้านบาท เนื่องจากธุรกิจนี้ต้องนำเข้า software/hardware จากต่างประเทศทั้งหมด
ยังดีที่โมเดิร์นฟอร์มเข้าใจ ส่วนพี่เล้งก็ทำต้องทำหน้าที่ปลุกขวัญกำลังใจพนักงานต่อไปโดยถือคติว่า “เป็นเจ้าของห้ามก่ายหน้าผากให้ใครเห็น”
พี่เล้งอธิบายกับพนักงานว่าธุรกิจเรายังไปได้ดี ที่ขาดทุนเป็นเรื่องค่าเงินที่เราจัดการไม่เป็น ถ้าเราจัดการความเสี่ยงเรื่องอัตราแลกเปลี่ยนได้ปัญหานี้ก็จะหมดไป
ข้อดีอย่างหนึ่งในการตั้งธุรกิจช่วงวิกฤติต้มยำกุ้งก็คือ บริษัทส่วนใหญ่ไม่กล้าจ้างคนเพิ่ม MFEC ก็เลยได้คนเก่งมาร่วมงานด้วยค่าตัวที่สมเหตุสมผล
และในห้วงวิกฤติมีแต่คนหดหู่ MFEC ก็เลยคึกคักอยู่เจ้าเดียว และสร้างฐานลูกค้าได้ในช่วงนี้
พี่เล้งบอกว่าเวลาแข่งรถ Formula 1 ถ้ารถแรงพอๆ กัน วิ่งทางตรงไม่มีใครชนะใครได้ จะแซงกันได้ตรงทางโค้งเท่านั้น
MFEC สมัยนั้นยังเป็นบริษัทเล็กๆ ถ้าในสถานการณ์ปกติก็คงจะโดนยักษ์ใหญ่บี้ แต่พอเข้าทางโค้งที่เศรษฐกิจตกต่ำ บริษัทอื่นชะลอตัวแต่ MFEC กล้าเหยียบคันเร่งจนขึ้นมาอยู่ในกลุ่มผู้นำได้
หลังจากเปิดบริษัทได้เพียง 6 ปี MFEC ก็ IPO ในเดือนตุลาคมปี 2546 และมี Market Cap 2,000 ล้านบาท สร้างผลตอบแทนให้กับโมเดิร์นฟอร์มที่ลงเงินตอนจดทะเบียนบริษัทได้อย่างงดงาม
.
6. พนักงานที่มี ROI สูงสุด
พี่เล้งเป็นคน “ให้ค่าความฉลาด” หมายถึงชอบจ้างคนเทพๆ ในเงินเดือนสูงๆ
ช่วง 5 ปีแรกที่เล้งจึงกวาดเด็กวิศวะคอมจุฬาเกียรตินิยมมาทำงานกับ MFEC เยอะมาก
เด็กกลุ่มนี้ฉลาดแน่นอน แต่ข้อเสียคืออยู่กับบริษัทได้ไม่นาน อายุงานเฉลี่ย 2.7 ปีเท่านั้นก่อนจะออกไปหาโอกาสที่อื่น
เด็กลาดกระบังจะอยู่กับองค์กรได้นานกว่า ส่วนเด็กมหาวิทยาลัยต่างจังหวัดจะอยู่ได้นานที่สุด
พี่เล้งบอกว่า ในบรรดาเด็กที่ได้เรียนระดับอุดมศึกษานั้น 95% มาจากชนชั้นกลางขึ้นไป มีเพียง 5% เท่านั้นที่มาจากครอบครัวยากจน
โจทย์ของ MFEC คือหา 5% นี้ให้ได้ ซึ่งเมื่อเราให้โอกาสเขาแล้ว เขาจะเห็นคุณค่าและมีใจให้กับองค์กรจนไม่คิดจะไปไหน
คนที่เคยผ่านความยากลำบาก จะเชื่อมโยงกับ passion และ drive ของตัวเองได้ง่าย ผิดกับคนที่สบายมาทั้งชีวิตที่ไม่รู้ว่าตัวเองต้องการอะไรเพราะมีคนคอยป้อนให้ตลอด
และคนที่เคยลำบากมักจะมี empathy หรือความเข้าอกเข้าใจคนอื่น ต่างกับเด็กที่โตมากับคนใช้ในบ้านเพราะเขาแทบไม่เคยต้องอ่านสีหน้าใครเลย อยากได้อะไรแค่เอ่ยปากก็ได้หมด ขณะที่เด็กยากจนนั้นจะขออะไรทีก็ต้องสังเกตสีหน้าพ่อแม่ให้ดีๆ ก่อน
.
7. มุมมองเรื่อง Turnover
MFEC เคยมี turnover สูงถึง 35% ซึ่งหมายความว่าทุกปีจะมีพนักงานหายไปหนึ่งในสาม
พี่เล้งเลยจ้าง HR มือดีมาช่วยวิเคราะห์และให้คำแนะนำ ทาง MFEC ก็เลยปรับปรุงสวัสดิการให้ดีกว่าเดิม รวมถึงมอบ ESOP ให้พนักงานด้วย [Employee Stock Options Plan คือสิทธิ์ให้พนักงานซื้อหุ้นในราคาถูกที่ถูกกว่าตลาด]
แต่สุดท้ายพนักงานก็ถูกดึงตัวไปอย่างอยู่ดี เพราะสมัยนั้นเป็นที่รู้กันในวงการว่า หากอยากได้คนเก่งๆ ให้มาเอาที่ MFEC
พี่เล้งเลยได้ข้อสรุปว่า พนักงานก็เป็นเหมือนนก เขาต้องการอิสระ เราไม่สามารถหน่วงเหนี่ยวเขาไว้ได้ สิ่งที่เราพอจะทำได้คือสร้าง MFEC ให้เป็นต้นไม้ใหญ่ที่ร่มเย็น แล้วนกจะบินมาเกาะกิ่งเอง
หลังจากปรับปรุงองค์กร turnover ก็ดีขึ้น แต่พี่เล้งก็ไม่คิดว่าการมี turnover ที่ต่ำเกินไปเป็นเรื่องดีเช่นกัน เพราะนั่นแสดงว่าไม่มีใครอยากได้คนของเรา
ความจริงข้อหนึ่งของธุรกิจก็คือ บริษัทมีต้นทุนเพิ่มขึ้นทุกปี เพราะต้องขึ้นเงินเดือนให้พนักงาน ค่าเช่าออฟฟิศก็เพิ่ม ค่าครองชีพก็สูงขึ้น ในขณะเดียวกันลูกค้าเก่าก็มักจะต่อรองขอให้ MFEC ลดราคาให้
โจทย์ก็คือจะทำยังไงถึงจะเก็บเงินลูกค้าน้อยลงโดยที่ MFEC ยังกำไรเท่าเดิม
พี่เล้งบอกว่าทำได้ด้วยการใช้ turnover ให้เป็นประโยชน์ เช่นพนักงานที่ออกไปเงินเดือน 40,000 เราอาจหาคนเงินเดือน 30,000 เข้ามาทำแทน ซึ่งการจะทำอย่างนี้ต้องมีระบบการถ่ายทอดความรู้และการวางแผนที่ดีเพื่อให้โปรเจ็คไม่สะดุด
คนลาออกไม่ใช่ปัญหา จะเป็นปัญหาเฉพาะการออกแบบเซอร์ไพรส์ที่เราไม่ได้เตรียมตัวเตรียมใจมาก่อนเท่านั้น
อ่านความลับของฟ้าข้อที่ 8-17 ได้ที่ลิงค์นี้ครับ
- 25
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
