30 ธ.ค. 2022 เวลา 00:30 • หนังสือ
GUNS, GERMS, AND STEEL
โดยสำนักพิมพ์ยิปซี
หนังสือรางวัลพูลิตเซอร์ ของจาเร็ด ไดมอนด์
กับประวัติศาสตร์มนุษยชาติ และการตั้งคำถามอันแหลมคม ถึงความเป็นมาของมนุษย์ที่กลายมาเป็นวิถีดังเช่นปัจจุบัน ประเด็นสำคัญที่อยากมาเล่าสำหรับหนังสือเล่มนี้ มีสองประเด็นหลักๆ ซึ่งประเด็นที่สองมีดังนี้ครับ
ปัจจัยที่ส่งผลให้โลกเป็นดั่งทุกวันนี้ ทำไมบางประเทศรวย บางประเทศจน ประกอบด้วย 2 ปัจจัย
สืบเนื่องจากที่กล่าวมาในประเด็นแรก (โพสก่อนหน้านี้) เป็นการมองโดยภาพรวม แต่ถ้าหากมองแยกแต่ละประเทศ แต่ละภูมิภาคแล้ว มีความแตกต่างกันอย่างมาก และปัจจัยที่ส่งผลต่อความแตกต่างนี้มีอยู่สองส่วนคือ "ภูมิศาสตร์" และ "ประวัติศาสตร์"
1.ปัจจัยด้านภูมิศาสตร์
คือ ความแตกต่างของภูมิประเทศส่งผลต่อการสร้างนวัตกรรม รูปแบบการปกครอง หรือการได้รับอิทธิพลจากประเทศอื่นๆ ยกตัวอย่างเช่น บริเวณที่มีภูมิประเทศเป็นเกาะ อย่างเกาะอังกฤษ ได้รับผลกระทบจากสงคราม หรือการรุกรานน้อยกว่าแผ่นดินใหญ่ โดยมีทะเลขวางกั้นไว้จากแผ่นดินใหญ่ หรือบริเวณที่เป็นทะเลทรายอย่างตอนบนของทวีปแอฟริกา มีสภาพไม่เอื้ออำนวยต่อการเจริญเติบโตของพืช มีความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตต่ำกว่าทวีปแอฟริกาตอนใต้ และยุโรปที่อยู่เหนือทวีปแอฟริกา
นอกจากนี้แนวการวางตัวของทวีปก็ส่งผลเช่นกัน ดั่งเช่นแผ่นทวีปยูเรเชีย วางตัวในแนวตะวันตก-ตะวันออก ต่างจากแผ่นทวีปอเมริกาที่วางตัวในแนวเหนือ-ใต้ จะเห็นว่าการวางตัวในแนวเหนือ-ใต้ ซึ่งมีทั้งเทือกเขาสูง และทะเลทรายร้อนระอุ ซึ่งมีสภาพอากาศแต่ละบริเวณต่างกันมากกว่า ส่งผลให้การเดินทางแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม นวัตกรรมต่างๆ เป็นไปได้ยากกว่า เมื่อเทียบชนเผ่าโบราณอย่างอินคา และแอซเท็ก กับอารายธรรมในเอเชียและยุโรป
2. ปัจจัยด้านประวัติศาสตร์
คือรูปแบบการปกครอง และความซับซ้อนทางการเมืองของแต่ละที่ ที่สั่งสมมา อาจมีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ ตามแต่ยุคสมัย แต่รูปแบบที่มีมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน ก็ส่งผลต่อประสิทธิภาพของแต่ละประเทศจนถึงปัจจุบัน
สุดท้าย มาย้อนนึกถึงชื่อหนังสือกันบ้าง Guns, Germs and Steel เป็นสามสิ่งที่ซ่อนอยู่ในปัจจัยที่กล่าวมาข้างต้น ที่ส่งผลต่อความเป็นไป จนกลายมาเป็นโลกในปัจจุบัน
ขอยกตัวอย่างการล่มสลายของอาณาจักรอินคา และแอซเท็ก ที่ถูกชาติสเปน นำโดยฟรานเชสโก้ ปิซาโร่ และเฮอร์นัน คอเตส เข้ามาบุกจนส่งผลให้อาณาจักรต้องล่มสลายไป ด้วยนวัตกรรมทางอาวุธอย่างปืน ที่มีอานุภาพเหนือกว่าหอก ดาบ ส่วนอีกสิ่งสำคัญคือโรคระบาด จากเชื้อโรค ที่คนยุโรปมีภูมิคุ้มกันแล้ว แต่คนในทวีปอเมริกาไม่มี ผลกระทบของเชื้อโรคนี้ จึงส่งผลให้ชนเผ่าท้องถิ่นเสียชีวิตจำนวนมาก ซึ่งเจ้าเชื้อตัวจิ๋วก็ยังมาก่อกวนมนุษยชาติอย่างต่อเนื่องหลายยุคหลายสมัย จนปัจจุบันนั่นเอง
ส่งท้ายปีด้วยหนังสือระดับตำนานเล่มนี้ ทิ้งประเด็นฉุกคิดถึงสถานการณ์โลกในปีถัดไป และในอนาคตไว้แต่เพียงเท่านี้
สวัสดีปีใหม่ครับ
โฆษณา