7 พ.ย. 2022 เวลา 10:11 • การศึกษา
ความแตกต่างระหว่าง ฉิน (琴) เซ่อ (瑟) และเจิง (箏)
เนื่องจากฉิน (琴) เซ่อ (瑟) และเจิง (箏) ล้วนเป็นเครื่องดนตรีประเภทสาย ใช้วิธีการดีดดึงในการบรรเลง จึงมักทำให้เกิดความสับสนจนแยกแยะไม่ออก จึงขอสรุปความแตกต่างของเครื่องดนตรีทั้งสามประเภทดังนี้
1.ตัวเครื่องดนตรีของเซ่อ (瑟) ทำจากไม้คว้านกลวงที่ส่วนกลาง แล้วประกบแผ่นไม้ที่ด้านล่าง หน้าแป้นบนมีลักษณะนูนเว้า ทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า สมัยแรกมีจำนวนสาย 50 สาย ภายหลังลดเหลือ 25 สาย ระหว่างหมอนรองสายหัวท้ายจะมีเสาหนุนที่สามารถเลื่อนตำแหน่งเพื่อปรับเสียงได้ แบ่งออกเป็นสองกลุ่ม เสากลุ่มแรกมี 16 สาย อยู่ด้านหลัง ใช้มือขวาดีด เสากลุ่มที่สองมี 9 สาย อยู่ด้านหน้า ใช้มือซ้ายดีด
เนื่องจากตัวเครื่องดนตรีโปร่งมากกว่าฉิน ดังนั้นเสียงจึงมีความกังวานมากกว่าฉิน ในกลุ่มเสียงสูงจะใส กลุ่มเสียงกลางจะสว่าง ส่วนกลุ่มเสียงต่ำจะทุ้ม ในอดีตมักจะเล่นคู่กับฉิน จึงมีสำนวนที่เรียกว่า ฉินเซ่อบรรสาน (琴瑟和鳴)
ในปัจจุบัน เซ่อ (瑟) ได้หายสาบสูญไปแล้ว ในภายหลังได้ขุดพบหลักฐานของเซ่อได้ทางโบราณคดี และพยายามรือฟื้นกลับคืนมาใหม่ เหตุที่เซ่อได้หายสาบสูญไป สันนิษฐานว่า เพราะเซ่อเป็นเครื่องดนตรีชนิดใหญ่ มีจำนวนสายมากถึง 50 สาย แม้นในภายหลังจะลดเหลือ 25 สายแล้วก็จริง แต่เนื่องจากเป็นเครื่องดนตรีชิ้นใหญ่ มีจำนวนสายมากกว่าเครื่องดนตรีชนิดอื่น จึงเล่นได้ยากและไม่เหมาะสำหรับบุคคลทั่วไป สุดท้ายจึงเสื่อมความนิยมและหายสาบสูญไปในที่สุด
2.ตัวเครื่องดนตรีของฉิน (琴) ทำจากไม้ทั้งดุ้นที่คว้านกลวง ตัวเครื่องดนตรีจึงมีความหนา ด้วยเหตุนี้จึงทำให้เสียงของฉินค่อนไปทางทุ้มกังวาน ทรงของตัวเครื่องดนตรีเลียนแบบลักษณะของหงส์ จึงมีรูปร่างเรียวยาว ประกอบด้วยส่วนหัว ส่วนคอ ส่วนไหล่ ส่วนเอว ส่วนหาง และส่วนขา ระหว่างหมอนหนุนสายทั้งหัวท้ายไม่มีเสาหนุน มีจำนวนสายทั้งหมด 7 สาย
3.ตัวเครื่องดนตรีของเจิง (箏) เป็นแบบแผ่นไม้ประกบ ประกอบด้วย บนล่าง หน้าหลัง หัวท้าย ตรงส่วนหัวมีรูระบายเสียง ทรงเครื่องดนตรีเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาว เสียงของเจิงจึงมีความสดใสกังวานมากกว่าฉินและเซ่อ เจิงมีจำนวนสายทั้งหมด 21 สาย
ระหว่างหมอนรองทั้งหัวท้ายจะมีเสาหนุนที่ทำจากไม้แดง หรือกระดูก หรืองาช้าง เสาหนุนจะเซาะร่องเล็กไว้เพื่อประคองสายไม่ให้ขยับ ตัวเสาหนุนสามารถขยับไปทางซ้ายขวาเพื่อปรับเสียงได้ ในระหว่างบรรเลง การนิ้วดีดดึงบนสายจะกระเทือนไปที่เสา แรงกระเทือนจากเสาจะส่งผ่านลงไปที่หน้าแป้น และเปล่งออกเป็นเสียงดนตรีที่ส่วนหัวของเครื่องดนตรี
โฆษณา