กรณีศึกษา การแบ่ง Class ของหุ้น เพื่อกุมอำนาจบริษัท
การถือหุ้น เปรียบเสมือนการเป็นเจ้าของกิจการ และผู้ถือหุ้นมีสิทธิ์ที่จะเลือกผู้บริหาร และกำหนดทิศทางของบริษัท
แต่รู้หรือไม่ว่า ประโยคนี้อาจจะไม่ได้จริงเสมอไป ยกตัวอย่างเช่น
ถ้าผู้ถือหุ้นใหญ่ทุกคนของ META รวมตัวกันโหวตไล่ Mark Zuckerberg ออกจากตำแหน่ง CEO ของบริษัท แต่ก็ไม่สามารถไล่ชายคนนี้ ลงจากตำแหน่งได้
แล้วทำไมผู้ถือหุ้นซึ่งเปรียบเสมือนเจ้าของบริษัท ถึงไม่สามารถไล่ CEO ออกจากบริษัทได้
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
คำตอบของเรื่องนี้ ก็คือโครงสร้างของผู้ถือหุ้นในบางบริษัท รวมถึง META นั้น แตกต่างจากบริษัทอื่น ๆ
โดยมีการแบ่งประเภทของหุ้นในบริษัท ออกเป็นหลายประเภท ซึ่งของ META นั้นจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
แบบแรกคือ หุ้น Class A ที่นักลงทุนซื้อขายในตลาด NASDAQ โดยทั่วไป ซึ่งมีจำนวนทั้งสิ้น 2,248 ล้านหุ้น และผู้ถือหุ้นทุกคนมีสิทธิ์ออกเสียงในที่ประชุมที่ 1 เสียง ต่อ 1 หุ้น
แต่ในขณะเดียวกัน META ก็ยังมีหุ้นอีกชนิดที่เรียกว่า หุ้น Class B ซึ่งไม่ได้ซื้อขายอยู่ในตลาด NASDAQ
แต่ถูกถือโดยผู้ก่อตั้งและพนักงานระดับสูงเพียงไม่กี่คน โดยมีปริมาณรวมกันถึง 402 ล้านหุ้น และ Mark Zuckerberg คนเดียว ก็ถือหุ้น Class B มากถึง 90%
ประเด็นหลักคือ หุ้น Class B จะมีความพิเศษกว่าหุ้น Class A ด้วยการมีสิทธิ์ออกเสียงในที่ประชุม มากถึง 10 เสียง ต่อ 1 หุ้น
นั่นหมายความว่า Mark Zuckerberg จะมีสิทธิ์ในการโหวต มากถึง 58% จากสิทธิ์ในการโหวตทั้งหมดของบริษัท
เท่ากับว่าเป็นไปไม่ได้เลยที่ผู้ถือหุ้นทั้งหมด จะรวมตัวกันโหวตไล่ Mark Zuckerberg ซึ่งเป็นผู้ก่อตั้งบริษัท และดำรงตำแหน่ง CEO ออกจากบริษัท
ไม่เพียงแค่หุ้น META เท่านั้น ที่มีระบบการจัด Class เพราะแม้แต่ Alphabet บริษัทแม่ของ Google เอง ก็มีการแบ่งผู้ถือหุ้นมากถึง 3 Class
โดยที่ถ้าเราซื้อหุ้น Alphabet ด้วยตัวย่อ GOOGL จะเปรียบเสมือนการซื้อหุ้น Class A ซึ่งมีสิทธิ์ออกเสียง และได้รับสิทธิประโยชน์เหมือนหุ้นปกติโดยทั่วไป
แต่ถ้าเราซื้อหุ้นตัวย่อ GOOG จะหมายถึง การซื้อหุ้นใน Class C ที่แม้จะได้รับสิทธิประโยชน์เหมือนกัน แต่ผู้ถือหุ้นจะไม่มีสิทธิ์ในการโหวต เพื่อกำหนดทิศทางของบริษัทได้
อีกทั้งยังมีหุ้นใน Class B เหมือนกับ META ที่เหล่าผู้ก่อตั้งและผู้บริหารมีสิทธิ์ในที่ประชุมมากถึง 10 เสียง ต่อ 1 หุ้น
โดยสาเหตุหลักที่บริษัทเหล่านี้ ต้องมีหุ้นหลายชนิด ก็เพื่อให้ผู้บริหาร รวมถึงผู้ก่อตั้งยังสามารถรักษาอำนาจ ในการตัดสินใจทิศทางที่สำคัญของบริษัทได้ และยังลดโอกาสในการถูกควบคุมกิจการ จากบริษัทอื่น ๆ หรือบุคคลภายนอก
และแม้ว่าการแบ่งหุ้นออกเป็น Class อาจจะทำให้นักลงทุนรายย่อยเสียเปรียบ แต่ในบางกรณีการแบ่งหุ้นออกเป็น Class ก็อาจกลายเป็นข้อดีได้เหมือนกัน
อย่างในกรณีหุ้น Berkshire Hathaway ของ Warren Buffett ที่บริษัทนำรายได้กลับไปลงทุน และแทบจะไม่เคยปันผลออกมาเลย
อีกทั้งยังทยอยซื้อหุ้นคืนอยู่ตลอด จนส่งผลให้ราคาของหุ้นอยู่ในระดับสูง ทำให้สภาพคล่องของหุ้นต่ำ
จนบริษัทต้องออกหุ้น Class B ซึ่งมีมูลค่าน้อยกว่าหุ้น Class A ถึง 1,500 เท่า และยังไม่มีสิทธิ์ในการเข้าร่วมประชุมผู้ถือหุ้นเหมือนหุ้น Class A
แต่ผู้ถือหุ้น Class A สามารถแลกหุ้นจาก Class A ไป Class B เพื่อเพิ่มสภาพคล่องให้หุ้นในมือ และสามารถแบ่งขายหุ้นออกมาเพื่อทำกำไรเพียงแค่บางส่วน
หรือในกรณีที่นักลงทุนอยากร่วมเป็นเจ้าของ Berkshire Hathaway ก็สามารถเริ่มต้นลงทุนได้ด้วยการซื้อหุ้น Class B ที่ราคา 1.1 หมื่นบาทต่อหุ้น แทนที่จะต้องใช้เงินมากถึง 16.7 ล้านบาท เพื่อซื้อหุ้น Class A
อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ไทย ยังไม่มีการแบ่ง Class ของหุ้นเหมือนบริษัทในต่างประเทศ
แต่สำหรับต่างประเทศ มี Class หุ้นหลายประเภท ที่ทำให้เรามีสิทธิ์ที่อาจจะไม่เท่ากับผู้ถือหุ้นคนอื่น ๆ แต่ขึ้นอยู่กับว่าหุ้นที่เราถือให้สิทธิ์อะไรกับเรา
ซึ่งหุ้นที่เราถืออาจจะทำให้เราได้ทั้งเงินปันผล และอำนาจโหวตในบริษัท หรืออาจจะแค่มีสิทธิ์รับเงินปันผล แต่ไม่มีอำนาจใด ๆ ในบริษัทเลยก็ได้..
ใครอยากมีความรู้เรื่องตลาดหุ้น ลงทุนแมนแนะนำ หนังสือ BLACK SWAN เล่มนี้ ราคา 380 บาท ที่เล่าถึงความล้มเหลวก่อนที่จะสำเร็จของนักลงทุนในตำนาน 12 คน สามารถสั่งจอง ได้ที่
References
- 72
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
