• เฟคนิวส์อายุ 2,000 ปี
ที่นำไปสู่การก่อตั้งจักรวรรดิโรมัน
ถ้าพูดถึงเฟคนิวส์ คุณอาจจะคิดว่ามันพึ่งเกิดขึ้นมาในยุคที่เราใช้สื่อโซเชียล หรือใช้งานอินเทอร์เน็ต แต่เรื่องราวของข่าวปลอมนั้น มีประวัติศาสตร์ที่เก่าแก่อยู่คู่กับเรามาเป็นพัน ๆ ปีแล้ว
เมื่อราว 1,300 ปีก่อนคริสตกาล อียิปต์ได้ใช้เฟคนิวส์เป็นอารยธรรมแรก ๆ ของโลก โดยในการรบที่คาเดซ (Kadesh ปัจจุบันอยู่ในซีเรีย) ระหว่างอียิปต์ของฟาโรห์รามเสสมหาราชกับจักรวรรดิฮิตไทต์ ฝ่ายอียิปต์ได้เผยแพร่ข่าวลือที่ว่า ฟาโรห์รามเสสนำกองทัพอียิปต์เอาชนะพวกฮิตไทต์ได้อย่างกล้าหาญ
แต่จากสนธิสัญญาสงบศึกของทั้งสองฝ่ายที่ทำขึ้นหลังจากนั้น (และเป็นสนธิสัญญาสงบศึกที่เก่าแก่ที่สุดในโลก) กลับบันทึกว่า ศึกที่คาเดซไม่มีใครเอาชนะได้อย่างเด็ดขาด
นอกเหนือจากอียิปต์ โรมันก็เป็นอีกหนึ่งอารยธรรมที่มีการใช้เฟคนิวส์เช่นกัน ที่สำคัญเฟคนิวส์นี้ ยังมีส่วนสำคัญต่อการก่อตั้งจักรวรรดิโรมันด้วย
หลังจากที่นายพลผู้ยิ่งใหญ่อย่างจูเลียส ซีซาร์ ถูกลอบสังหารเมื่อ 44 ปีก่อนคริสตกาล สาธารณรัฐโรมันก็เกิดความแตกแยกจนนำไปสู่สงครามกลางเมือง
ในสงครามกลางเมืองครั้งนั้น มีคู่ขัดแย้งสำคัญอยู่สองคนด้วยกัน คนแรกคือ ออคตาเวียน (Octavian) บุตรบุญธรรมของซีซาร์ ส่วนอีกคนคือ มาร์ค แอนโทนี่ (Mark Anthony) ขุนศึกคนสนิทของซีซาร์ ทั้งสองทำสงครามเพื่อแย่งชิงความเป็นผู้นำของโรมัน
สำหรับออคตาเวียน เขาเชื่อว่าการเอาชนะในสงคราม ไม่ได้มีเฉพาะการเอาชนะโดยใช้กำลัง ทหารเท่านั้น แต่จะต้องเอาชนะใจของประชาชนด้วย
ดังนั้นออคตาเวียนจึงเริ่มต้นเผยแพร่เฟคนิวส์ใส่ร้ายแอนโธนี่ในที่สาธารณะ ผ่านทางบทกวี รวมไปถึงแกะสลักข้อความลงบนเหรียญ เพื่อให้ประชาชนโรมันหันมาสนับสนุนเขา
เนื้อหาที่อยู่ในเฟคนิวส์ก็มีอย่างเช่น แอนโธนี่ไม่มีความเหมาะสมที่จะเป็นผู้นำ เพราะเขาเป็นพวกขี้เมา ที่สำคัญยังทิ้งลูกทิ้งเมียไปอยู่กับพระนางคลีโอพัตราในอียิปต์ เพราะแอนโธนี่มีภรรยาอยู่แล้วก็คือ ออคตาเวีย (Octavia) ที่เป็นน้องสาวของออคตาเวียน
ออคตาเวียนยังเผยแพร่เอกสารที่อ้างว่า เป็นพินัยกรรมของแอนโธนี่ โดยเนื้อหาในพินัยกรรมกล่าวว่า แอนโธนี่ต้องการให้ฝังศพของตนในสุสานฟาโรห์ในเมืองอเล็กซานเดรีย และจะยกดินแดนของโรมันในตะวันออกให้กับลูกของเขาที่เกิดกับพระนางคลีโอพัตรา
พินัยกรรมนี้จึงแสดงให้เห็นว่า แอนโธนี่เป็นพวกมักใหญ่ใฝ่สูง เป็นหุ่นเชิดให้กับอียิปต์ และอยากจะตั้งตัวเป็นกษัตริย์ ซึ่งขัดต่อเจตนารมณ์ของสาธารณรัฐโรมัน ดังนั้นออคตาเวียนจึงเหมาะสมที่จะเป็นผู้นำของโรมัน เพราะเขาคือผู้ปกป้องระบอบสาธารณรัฐให้คงอยู่ต่อไป
แม้จะดูเหมือนเป็นสิ่งเล็ก ๆ แต่เฟคนิวส์ที่ออคตาเวียนเผยแพร่ ก็ทำให้ประชาชนโรมันสนับสนุนเขาเป็นจำนวนมาก แอนโธนี่กลายเป็นตัวร้ายในสายตาของชาวโรมัน
สุดท้ายสงครามกลางเมืองก็จบลงด้วยชัยชนะของออคตาเวียน ส่วนแอนโธนี่กับพระนางคลีโอพัตราก็ปลิดชีพตัวเอง
แต่เมื่อมีอำนาจเบ็ดเสร็จแต่เพียงผู้เดียว ออคตาเวียนกลับทำในสิ่งตรงข้ามกับที่เขาเคยพูด ออคตาเวียนสถาปนาตัวเองเป็นจักรพรรดิออกุสตุส ระบอบสาธารณรัฐโรมันจึงล่มสลายลงและกลายเป็นจักรวรรดิโรมันในที่สุด
เท่ากับว่าเฟคนิวส์ของออคตาเวียน คือเฟคนิวส์ที่แท้จริง เพราะมันโกหกไม่ใช่แค่กับฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง แต่มันโกหกทั้งสองฝ่าย แม้แต่ตัวของออคตาเวียนเองก็ตาม
*** References
• BBC. A brief history of fake news. http://bitly.ws/xhZT
• financial Times. A lesson in fake news from the info-wars of ancient Rome. http://bitly.ws/xi2b
• The Conversation. The fake news that sealed the fate of Antony and Cleopatra. http://bitly.ws/xi2h
#HistofunDeluxe
- 5
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
