6 ธ.ค. 2022 เวลา 07:44 • ปรัชญา
ไม่มีประโยชน์ใดของมนุษย์
จะสูงยิ่งไปกว่าการถอนลูกศร
คือ "กิเลส" ออกไปเสียได้
"ในบรรดาประโยชน์ทั้งหลาย
ไม่มีประโยชน์ใดจะสูงจะยิ่งไปกว่า
ประโยชน์อันนี้ คือประโยชน์ที่ถอนลูกศร
(คือกิเลส)ออกไปเสียได้ นั่นเอง
การที่เราจะมี รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส
มากมายอย่างไร เป็นของทิพย์
ของสวรรค์ อย่างไร
มีเงิน มีเกียรติ มีอะไรอย่างไร
ถ้ายังมี "ความยึดมั่นถือมั่น" แล้ว
มันก็เป็นลูกศรเสียบแทงบุคคลนั้น
ให้ต้องร้องไห้และหัวเราะ สลับกันไปไม่มีที่สิ้นสุด
ยิ่งมีเงินมากก็ยิ่งจะต้องหัวเราะและร้องไห้บ่อยเข้า
มีลูกมีหลานมาก ก็ยิ่งจะต้องหัวเราะและร้องไห้บ่อยเข้า
มีเกียรติมาก ก็ยิ่งจะต้องหัวเราะและร้องไห้บ่อยเข้า อย่างนี้เสมอไป
เพราะว่าไม่สามารถจะควบคุมสิ่งเหล่านั้นได้
มันจึงกลายเป็นลูกศรเสียบแทงเอา
เราไม่มีปัญญาจะช่วยตัวเองได้ในข้อนี้
แต่เรามีที่พึ่ง นั่นคือ "พระธรรม" หรือศาสนา
หรือที่เราจะเรียกว่า "พระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์"
หรือเราเรียกอย่างอื่นๆก็ได้อีกมากมาย
แต่โดยใจความแล้วก็เหมือนกันหมด
คือ ธรรมะที่แท้จริง ที่ทำบุคคลให้อยู่เหนือความทุกข์ได้
กล่าวคือ ให้รู้จักประพฤติกระทำชนิดที่จะอยู่
"เหนือความสุข - เหนือความทุกข์"
กลายเป็น "ความสงบ รำงับ"
หรือว่างไปจากการเวียนว่าย
ว่างไปจากการเกิด-การดับ
ความข้อนี้เป็นคำพูดที่ฟังยาก
เพราะไม่มีในคำพูดของมนุษย์
ตามธรรมดาคือคำที่เรียกว่า "นิพพาน"
"นิพพาน" แปลว่า ไม่เสียบแทง
(นิ แปลว่า ไม่ , พาน แปลว่า เสียบแทง นิพพานะ แปลว่า ไม่เสียบแทง)
คือไม่มีลูกศรที่เสียบแทง อย่างนี้ก็มี
หรือ พานะ(วานะ) แปลว่า ไป,
นิ แปลว่า ไม่เหลือ ไปไม่เหลือ อย่างนี้หมายถึง
ไม่มีอะไรตั้งอยู่ในฐานะเป็นของร้อน..
..คือเป็นความดับเย็นเป็นปกติ
นิพพานเป็นของเย็นและไม่เป็นการเสียบแทง
มีความหมายหลายอย่างหลายประการ
เหลือที่จะเอามากล่าวให้หมดสิ้นในที่นี้ได้
แต่รวมความแล้วก็คือหมดหนี้หมดสิ้นกันเสียที
อยู่เหนือความสุขความทุกข์แล้ว
ก็คือ อยู่เหนือบาปที่กระทำไว้แต่กาลก่อน
โดยประการทั้งปวง เป็นผู้ถอนลูกศรออกแล้ว
ไม่วิ่งและไม่หมกจมอยู่ที่ไหน
สมตามพระพุทธภาษิต ที่ว่า...
เยน สลฺเลน โอติณฺโณ ทิสา สพฺพา วิธาวติ
คนถูกลูกศรเสียบ แล้วก็วิ่งไปในทิศต่างๆ
ตเมว สลฺลํ อพฺพุยฺห น ธาวติ น สีทติ
ถอนลูกศรนั้น นั่นแหละ ออกเสียให้ได้แล้ว
ก็จะไม่วิ่งและไม่หยุด
เพราะไม่มี "ตัวตน" หรือ "ของตน"
ที่จะตั้งอยู่ หรือที่จะยึดมั่นถือมั่น
หรือว่าจะแล่นไปในที่ใด
เป็นผู้ถึงที่สุดแห่งความทุกข์
ไม่มีความทุกข์เหลืออีกต่อไป
เรียกว่าถึงจุดหมายปลายทาง
เพราะการใช้หนี้หมด
เพราะถอนลูกศรออกเสียได้…
พุทธทาสภิกขุ
โฆษณา