13 ธ.ค. 2022 เวลา 15:45 • ปรัชญา
ต้องรู้จักความพอดี
(มัตตัญญุตา สทา สาธุ
ความรู้จักพอดียังประโยชน์ให้สำเร็จทุกเมื่อ)
"ครั้งนั้น พระโสณะ
อยู่ที่ป่าสีตวัน ใกล้เมืองราชคฤห์
ท่านทำความเพียรเดินจงกรมจนเท้าแตก
ก็ไม่อาจให้บรรลุมรรคผลได้
จึงคิดว่า
“บรรดาสาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้า
ที่เป็นผู้ตั้งหน้าทำความเพียร
มีความบากบั่นมั่นคง เราก็เป็นคนหนึ่ง
ถึงกระนั้นจิตของเราก็หาหลุดพ้นจากอาสวะไม่
ตระกูลของเรามีโภคทรัพย์
ที่จะใช้สอยเลี้ยงชีพให้เป็นสุข
และทำความดีทั้งหลาย
เราควรลาสิกขาไปใช้จ่ายโภคทรัพย์
และทำความดีต่าง ๆ ”
พระผู้มีพระภาค
ทรงทราบความคิดของท่านพระโสณะ
จึงเสด็จมาสนทนาด้วย เนื่องจากท่านพระโสณะ
สมัยเมื่อเป็นคฤหัสถ์เป็นผู้ชำนาญในการดีดพิณ
จึงตรัสถามเรื่องสายพิณว่า
ต้องขึงสายพิณแต่พอดี เสียงพิณจึงจะไพเราะ
หย่อนเกินไปก็ไม่ดัง ตึงเกินไปก็สายขาด ใช่หรือไม่
1
เมื่อท่านพระโสณะ ทูลรับว่า จริงอย่างนั้นแล้ว
ก็ตรัสสอนอุปไมยว่าความเพียรก็เหมือนกัน
ถ้าหย่อนเกินไปก็จะเอียงไปทางเกียจคร้าน
ถ้าตึงเกินไปก็จะฟุ้งซ่าน
จึงควรทำความเพียรแต่พอดี
พระผู้มีพระภาคทรงโอวาทพระโสณะ
แล้วเสด็จไปยังภูเขาคิชฌกูฏ
ฝ่ายพระโสณะทำความเพียร
ให้เสมอกันกับอินทรีย์ทั้งหลาย
(คือ ศรัทธา สติ สมาธิ ปัญญา
รวมวิริยะด้วยเป็นอินทรีย์ ๕)
กล่าวคือทำ ศรัทธา วิริยะ สติ
สมาธิ และปัญญาให้พอ ๆ กัน
ทำความเพียรไม่หย่อนเกิน ไม่ตึงเกิน
ไม่นานนักก็ได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์องค์หนึ่ง
...มิลินทปัญหา
(อธิบายโดย อ.วศิน อินทสระ)
เพจ อาจารย์วศิน อินทสระ
โฆษณา