14 ธ.ค. 2022 เวลา 14:52 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ฐานราก (Footing)
ทำหน้าที่รับน้ำหนักจากโครงสร้างทั้งหมด แล้วถ่ายน้ำหนักลงสู่เสาเข็มหรือดินโดยตรง
ฐานรากแบ่งตามลักษณะได้ 2 ชนิดคือ
1. ฐานรากตื้น(Shallow foundation) หรือ ฐานรากวางบนดิน(Spread foundation) ไม่มีเสาเข็มรองรับ
2. ฐานรากลึก หรือ ฐานรากวางบนเสาเข็ม(Piled foundation) มีเสาเข็มรองรับ
ฐานรากตื้นหรือฐานรากวางบนดิน คือ ฐานรากที่ลึกจากระดับผิวดินน้อยกว่าหรือเท่ากับด้านที่สั้นที่สุดของฐานราก โดยวางอยู่บนชั้นดินหรือชั้นหินโดยตรงเพื่อถ่ายน้ำหนักและไม่มีการตอกเสาเข็มเพื่อรองรับฐานราก เหมาะกับดินที่มีความสามารถแบกรับน้ำหนักบรรทุกได้สูง ยากต่อการขุดเจาะ เช่น ดินลูกรัง พื้นที่ภูเขา เป็นต้น โดยฐานรากวางบนดินสามารถแยกย่อยได้อีกคือ ฐานรากแผ่เดี่ยว, ฐานรากแผ่ร่วม และฐานรากแผ่ปูพรม
ฐานรากแผ่เดี่ยว(Isolated footing) คือ ฐานรากที่รับน้ำหนักจากเสาอาคารหรือตอม่อ เพียงต้นเดียวแล้วถ่ายน้ำหนักลงสู่พื้นดิน อาจเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัสหรือสี่เหลี่ยมผืนผ้าก็ได้ โดยความหนาต้องสามารถต้านโมเมนต์ดัดและแรงเฉือนได้เพียงพอ ตำแหน่งตอม่อหรือเสาจะอยู่ศูนย์กลางของฐานราก บางกรณีอาจต้องสร้างชิดแนวเขตที่ดิน อาจวางตำแหน่งตอม่อหรือเสาไว้ด้านใดด้านหนึ่งของฐานราก เรียกว่าฐานรากตีนเป็ดหรือฐานรากชิดเขต(Strap footing)
ฐานรากแผ่ร่วม(Combined footing) คือ ฐานรากที่ใช้รับน้ำหนักของเสาหรือตอม่อสองต้นขึ้นไป มักใช้ในกรณีที่เสามีระยะใกล้กันมากๆ ประมาณ 1.5-2.0 เมตร เป็นฐานรากที่ออกแบบมาเพื่อแก้ปัญหากรณีที่ไม่สามารถสร้างฐานรากเดี่ยวที่สมมาตรได้ หากฐานรากไม่สมมาตรแล้วน้ำหนักที่ถ่ายลงบนฐานรากไม่เท่ากัน จะทำให้เกิดแรงเยื้องศูนย์ อาจทำให้อาคารเกิดการวิบัติหรือโครงสร้างทรุดตัวได้
ฐานรากแผ่ปูพรมหรือฐานรากแพ(Mat or Raft foundation) คือ ฐานแผ่ร่วมขนาดใหญ่เป็นผืนเดียวกันทั้งหมด ใช้รับน้ำหนักเสาหลายๆต้นได้ นิยมใช้กับอาคารสูง ซึ่งต้องใช้เสาเข็มในพื้นที่แคบ สามารถกระจายน้ำหนักสู่ดินได้ดีแต่มีค่าใช้จ่ายสูงและใช้เวลานาน
ฐานรากลึก คือ ฐานรากที่ถ่ายน้ำหนักโครงสร้างลงสู่ดินด้วยเสาเข็ม เนื่องจากชั้นดินที่รับน้ำหนักปลอดภัยอยู่ในระดับลึก เหมาะกับการก่อสร้างบนดินอ่อน โดยเสาเข็มที่ใช้ตอกมีทั้งเสาเข็มสั้นและเสาเข็มยาว สามารถเลือกใช้งานตามความเหมาะสมของอาคาร
ในการก่อสร้างฐานรากมักจะนิยมใช้วิธีการหล่อในที่เพื่อให้ได้ฐานรากที่แข็งแรงและเป็นไปตามแบบที่ได้ออกแบบไว้ ขั้นตอนและวิธีการต้องใช้เวลานาน ปัจจุบันจึงมีการผลิตฐานรากสำเร็จรูปขึ้น เพื่อให้ลดขั้นตอนในการทำงานและช่วยให้ทำงานได้รวดเร็วขึ้น โดยฐานรากสำเร็จรูปจะมาเป็นกรอบฐานรากเพื่อนำไปติดตั้งแล้วเทคอนกรีตในส่วนที่เหลือ
โฆษณา