24 ธ.ค. 2022 เวลา 12:00 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ต่อสาบมรกตผู้ที่เปลี่ยนแมลงสาบให้กลายเป็นซอมบี้
Emerald cockroach wasp หรือ Jewel wasp มีชื่อไทยว่า ต่อสาบมรกต หรือ ต่อมณีรัตน์ เป็นแมลงที่ใช้วิธีการแปลกๆในการที่จะหาแมลงสาบเพื่อมาเป็นเหยื่อของลูกตัวต่อในการฟักตัวและกัดกิน
โดย ต่อสาบมรกต มีสีเขียวน้ำเงินที่เงา ขาหลัง2คู่จะมีสีแดงตัดกับลำตัว โดยตัวเมียจะมีขนาด 2.2 เซนติเมตร ส่วนตัวผู้จะมีขนาดเล็กมากกว่าเท่าตัวและที่ต่างกันคือตัวเมียจะมีเหล็กไน พบมากในภูมิภาคร้อนชื้นเช่น แอฟริกา หมู่เกาะแปซิฟิก และ เอเซียตะวันออกเฉียงใต้
ฉายาของเจ้าต่อตัวนี้และวิธีการสุดโหดนี้คือการเปลี่ยนแมลงสาบให้กลายเป็นทาสซอมบี้ด้วยวิธีการโหดๆนั้นก็คือ
การที่ต่อสาบมรกตจะเลือกเหยื่อที่เป็นแมลงสาบและจะทำการเข้าไปจู่โจมด้วยการต่อยแมลงสาบและทำการปล่อยสารพิษไปสองครั้ง โดยครั้งแรกจะทำให้แมลงสาบเป็นอัมพาต และครั้งที่สอง จะปล่อยสาร neurotoxic cocktail เพื่อทำให้แมลงสาบกลายเป็นทาส
จากนั้นตัวต่อจะกัดที่หนวดทั้งสองข้างของแมลงสาบให้ขาดและดูดเลือดและทำการกัดไปที่โคนหนวดแล้วลากแมลงสาบให้เข้าไปในรังของตัวต่อด้วยการเดินถอยหลัง การที่แมลงสาบได้สูญเสียการควบคุมอยู่ทำให้ถูกบังคับบงการด้วยเจ้าต่อสาบมรกต
เมื่อถึงรังตัวต่อแล้วตัวต่อจะทำการวางไข่ไว้ที่หน้าท้องของแมลงสาบและใช้เวลาฟักเป็นระยะเวลา 3-4 วัน เมื่อตัวอ่อนได้ออกจากไข่มาจะทำการกินแมลงสาบตัวนั้น โดยที่แมลงสาบยังคงมีชีวิตอยู่ และไม่สามารถขยับไปไหนได้ โดยการเริ่มกินจากหน้าท้องและเจาะเข้าไปกินข้างในร่างของตัวแมลงสาบ
จากนั้น ตัวอ่อนจะทำการสร้างดักแด้ข้างในร่างของแมลงสาบ แน่นอนแมลงสาบที่ถูกกินก็ได้จบชีวิตลงและถูกกินทั้งที่ยังมีชีวิตอยู่ และตัวต่อตัวเต็มวัยก็พร้อมออกมาจากร่างโดยใช้เวลารวมทั้งหมดตั้งแต่ ฟักเป็นตัวอ่อนจนถึงตัวเต็มวัยใช้เวลาประมาณ 8 วัน
นักวิทยาศาสตร์สนใจการควบคุมร่างของแมลงมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1940 แล้ว และถูกได้เข้าใจมาได้ไม่นานมานี้
ผู้ที่เปิดเผยเรื่องนี้คือ เฟรดเดอริก ไลเบอร์แซต (Frederic Libersat) และทีมงานจากมหาวิทยาลัย เบ็น กูเรียน (Ben Gurion University) ประเทศอิสราเอล
การจะเปลี่ยนให้แมลงสาบให้กลายเป็นซอมบี้ไร้การควบคุมนี้ ต้องได้รับสารพิษของตัวต่อ 2 ครั้ง
โดยการต่อยและปล่อยพิษครั้งแรก
พิษจะเข้าไปควบคุมเนื้อเยื่อประสาทบริเวณทรวงอกของแมลงสาบ โดยประกอบไปด้วย
กรดแกมมาอะมิโนบิวทีริก (gamma-Aminobutyric acid) , เทารีน (Taurine) , อะลานีน (Alanine)
โดยกรดกรดแกมมาอะมิโนบิวทีริกมีหน้าที่ในการยับยั้งสื่อประสาทส่วนกลางและสารเคมีอีกสองชนิดที่เหลือมีหน้าที่ทำให้ขาหน้าเป็มอัมพาตชั่วคราว และหลังจากเป็นอัมพาตแล้วจะเป็นไปในขั้นตอนต่อไปนั่นก็คือ
การต่อยเพื่อปล่อยพิษครั้งที่สอง
จะเป็นการปล่อยสาร neurotoxic cocktail เพื่อปิดกั้นปลายระบบประสาท เพื่อไม่ให้รับสาร octopamineที่เป็นสารทำหน้าที่ส่งสัญญาณระหว่างเส้นประสาท มีผลต่อการเคลื่อนไหวของร่างกาย เพื่อให้ตัวต่อมรกตบงการในการพาเข้าไปยังรังของมัน
จากการทดลองของ ไลเบอร์แซต ที่ได้ทำการฉีดสาร octopamine ให้แมลงสาบ แล้วปรากฏว่าแมลงสาบขยันเดินมากขึ้นกว่าเดิม
และอีกตัวก็ได้ทำการฉีดสารเพื่อยังยั้ง octopamine แมลงสาบที่ได้รับสารตัวดั่งกล่าวจะมีพฤติกรรมลักษณะเดียวกับการที่โดนตัวต่อสาบมรกตต่อย คือ เป็นอัมพาตและถูกบงการ
และเมื่อให้สาร octopamine กับแมลงสาบที่กลายเป็นซอมบี้แล้วนั้น ผลปรากฏว่าแมลงสาบตัวนั้นกลับมาเป็นปกติได้อีกครั้ง
ไลเบอร์แซต และทีมงานยังได้ทำการทดลอง ด้วยการนำแมลงสาบตัวที่โดนต่อยด้วยต่อสาบมรกต มาไว้ในสถานที่อันตราย เพื่อสังเกตุการเอาตัวรอด ไลเบอร์แซต ได้ทดลองไม่ว่าจะเป็นการ ซ็อตด้วยไฟฟ้าหรือเทน้ำใส่ แมลงสาบไม่ได้จะหนีอะไรเลย ไลเบอร์แซต ได้ทำการศึกษาในส่วนของกล้ามเนื้อของแมลงสาบพบว่าปกติ จึงสรุปได้ว่า พิษมีผลต่อการตัดสินใจของตัวแมลงสาบ
และไม่ใช่ว่าแมลงสาบจะเป็นเหยื่อเสมอไปเพราะแมลงสาบก็มีขาหลังที่มีหนามในการเตะป้องกันตัว นั่นหมายความว่า ต่อสาบมรกต จะไม่ได้เป็นฝ่ายที่จะชนะแมลงสาบเสมอไป
เป็นเรื่องอัศจรรย์ในธรรมชาติที่เป็นการดำรงอยู่ของสิ่งมีชีวิตต่างๆด้วยวิธีการต่างๆ โดยเฉพาะ การที่แมลงสาบตัวใหญ่กว่าต่อสาบมรกต และตัวต่อก็มีวิธีการในการต่อกรกับแมลงสาบที่ตัวใหญ่กว่าด้วยวิธีเช่นนี้ และเป็นวิธีที่สุดแปลกแต่ก็แฝงมาด้วยเรื่องความหลากหลายในธรรมชาติ
อ้างอิง
โฆษณา