26 ม.ค. 2023 เวลา 02:05 • ประวัติศาสตร์

มื้อเปลี่ยนโลก: ประธานาธิบดีนิกสันทานอะไรบ้างที่ประเทศจีน

เมื่อเดือนที่แล้ว ผมได้มีโอกาสไปเที่ยวพิพิธภัณฑ์ Richard Nixon Presidential Library and Museum ซึ่งเป็นพิพิธภัณฑ์ของประธานาธิบดีริชาร์ด นิกสัน ประธานาธิบดีอเมริกาคนที่ 36
นิกสันได้ถูกจารึกในประวัติศาสตร์ในฐานะประธานาธิบดีอเมริกาคนเดียวที่ถูกบีบให้ลาออกจากตำแหน่ง เนื่องจากคดีวอเทอร์เกต แต่อีกบทบาทหนึ่งของเขาในประวัติศาสตร์ที่สำคัญไม่แพ้กันคือ การเจริญสัมพันธไมตรีระหว่างอเมริกากับจีน หลังจากที่อเมริกาตัดสัมพันธ์กับจีนไปเมื่อพรรคคอมมิวนิสต์ได้โค่นรัฐบาลของก๊กมินตั๋งลง แต่นิกสันเป็นประธานาธิบดีคนแรกที่ไปเยือนประเทศจีน และได้พบกับประธานเหมาเจ๋อตง และนายกฯ โจวเอินไหล โดยนิกสันและโจวเอินไหลทานอาหารร่วมกันหลายครั้ง
ที่พิพิธภัณฑ์นิกสัน มีการจัดแสดงเมนูอาหารของงานเลี้ยงที่ฝั่งจีนได้จัดเพื่อต้อนรับนิกสันด้วย โดยเมนูอาหารในวันนั้นประกอบไปด้วย Hors d’Oeuvre (อาหารเรียกน้ำย่อย), Shark’s Fin in Three Shreds (หูฉลาม), Fried and Stewed Prawns (กุ้งทอดและใส่สตูว์), Mushrooms and Mustard Green (เห็ดและผักกาดเขียวปลี), Steamed Chicken with Coconut (ไก่นึ่งในมะพร้าว), Almond Junket (พุดดิ้งอัลมอนด์), ขนมอบ และผลไม้
8
อีกเมนูหนึ่งที่น่าสนใจ (แต่ไม่ได้จัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์) เป็นมื้อที่นิกสันเลี้ยงโจวเอินไหล แต่คณะอเมริกันไม่ได้นำเชฟของตัวเองมาด้วย จึงให้เชฟคนจีนทำอาหารให้ จึงออกมาเป็นมื้อ “เป็ดล้วน” ที่มีเมนูเช่น “Four treasures of duck” (เท้า ปีก ลิ้น และ เครื่องในเป็ด), Fried giblets (เครื่องในเป็ดทอด), Roast duck (เป็ดย่าง), กับ Duck bone soup (ซุปกระดูกเป็ด)
6
นอกจากนี้แล้ว ในมื้อแรกที่นิกสันทานที่จีน เหมาได้สั่งให้เพิ่มเมนู “หางปลา” (烧滑水) ให้นิกสันทานด้วย ทั้งๆ ที่ไม่ใช่อาหารที่คนต่างชาติน่าจะคุ้นเคยนัก แต่เชฟของเหมาได้อธิบายในภายหลังว่า เขาเชื่อว่าเหตุผลที่เหมาได้เพิ่มอาหารจานนี้เข้ามาคือ เมื่อปลาว่ายน้ำ ก็ต้องใช้หางเคลื่อนตัวไปข้างหน้า ในลักษณะเดียวกัน เหมาก็หวังว่าการมาเยือนของนิกสันจะทำให้ทั้งจีนและอเมริกาเดินไปข้างหน้าและพัฒนาไปได้ด้วยกัน
4
สิ่งที่น่าสนใจเกี่ยวกับอาหารที่นิกสันได้ทานที่จีนคือ ถึงแม้ว่าทางฝั่งจีนจะพยายามเอาใจฝั่งอเมริกาด้วยการเสิร์ฟอาหารที่น่าจะถูกปากคนอเมริกันมากที่สุด แต่ในขณะเดียวกัน ฝั่งจีนก็พยายามท้าทายให้คนอเมริกันได้ลองทานอาหารจีนที่คนอเมริกันอาจจะไม่คุ้นเคยนัก อาจจะเรียกได้ว่า แม้ฝั่งอเมริกาจะพยายามมา ‘เปิดประเทศ’ ให้จีน แต่ฝั่งจีนก็ได้ ‘เปิดโลก’ ให้ชาวอเมริกันเหมือนกัน
3
การทานข้าวร่วมกันของผู้นำอเมริกาและผู้นำจีนเป็นเหมือนการเผชิญกันของสองวัฒนธรรมที่ขาดการติดต่อกันมาเป็นเวลานาน
3
นิกสันจึงเตรียมตัวสำหรับการทานอาหารในงานเลี้ยงของโจวเอินไหลมาอย่างดี เขาใช้เวลาหลายเดือนเพื่อฝึกวิธีใช้ตะเกียบ และอ่านรายงานต่างๆ เกี่ยวกับอาหารจีน เขาได้รับคำเตือนจากเจ้าหน้าที่กระทรวงต่างประเทศว่าเขาไม่ควรพูดว่ามีอาหารจานใดจานหนึ่งอร่อยหากเขาไม่ได้ชอบมันจริงๆ เพราะจะทำให้ฝั่งจีนนำมาเติมให้ และเขาไม่ควรดื่มเหล้าเหมาไถของจีนแม้ว่าฝั่งจีนจะดื่มอวยพรให้ เพราะนิกสันเป็นคนที่คออ่อนมาก (สุดท้ายแล้ว นิกสันเลือกที่จะจิบเหล้าเพียงเล็กน้อยพอเป็นพิธี)
5
มื้อต่างๆ ที่นิกสันทานกับโจวเอินไหลมีอิทธิพลกับร้านอาหารในอเมริกาเป็นอย่างมาก เพราะเมื่อคนอเมริกันได้เห็นประธานาธิบดีของตนทานอาหารจีนที่ปักกิ่ง ความสนใจในอาหารจีนก็พุ่งที่อเมริกาก็พุ่งทันที จนมีร้านอาหารจีนหลายร้านทำอาหารตามเมนูของนิกสันออกมาให้คนอเมริกันได้ลิ้มลอง มีเจ้าของร้านอาหารจีนคนหนึ่งที่กล่าวว่า “ก่อนที่นิกสันจะเดินทางไปจีน ถึงเขาพยายามจะแจกเป็ดปักกิ่งฟรีก็คงไม่มีคนเอา แต่นิกสันกลายเป็นเซลส์แมนเป็ดปักกิ่งที่ดีที่สุด”
3
หากใครไปอเมริกาและได้ทานอาหารจีนอร่อยๆ ก็อย่าลืมนึกถึงนิกสันด้วย!
1
อ้างอิง
Ewbank, Anne. “The Nixon Dinners That Taught Americans to Stop Worrying and Love Peking Duck.” Atlas Obscura, October 16, 2017. http://www.atlasobscura.com/articles/nixon-visit-china-1972-dinners-peking-duck.
2
Temple, Joseph. “Dining for Détente: The Role Food Played during Nixon’s Trip to China - IWFS Blog,” July 18, 2014.
王梦悦. “1972年欢迎尼克松的神秘晚宴--周恩来纪念网--人民网,” June 4, 2019. http://zhouenlai.people.cn/n1/2019/0604/c409117-31119591.html.
โฆษณา