9 ก.พ. 2023 เวลา 15:02 • ปรัชญา

มิตรภาพ

มีคำกล่าวในชาดกว่า มิตรภาพย่อมจืดจางเร็ว
เพราะเหตุ๓ อย่างคือ
๑. คลุกคลีกันมากเกินไป
๒. เหินห่างกันมากเกินไป
๓. ขอในกาลที่ไม่ควรขอ
(อจฺจาภิกฺขณสํสคฺคา อสโมสรเณน จ
เอเตน มิตฺตา ชีรนฺติ อกาเล ยาจนาย จ)
มิตรภาพเป็นสิ่งสำคัญในหมู่มนุษย์
และสัตว์โลกทั้งหลาย
มิตรภาพเกิดขึ้นได้ในครอบครัว
ในหมู่ญาติ และในชนทั่วไป
.
การเกิดขึ้นแห่งมิตรภาพ
ง่ายกว่าการรักษามิตรภาพ
การรักษามิตรภาพเป็นของยาก
เพราะมีเหตุมากมายที่ทำให้มิตรภาพ
เสื่อมลงหรือถึงกับแตกหัก กลายเป็นศัตรูกันก็มี
แม้ในสามีภรรยาซึ่งเป็นมิตรที่สนิทที่สุด
ก็สามารถ แตกร้าว แตกหัก เป็นศัตรูกันก็มีบ่อยๆ
ระหว่างพ่อแม่กับลูกก็มีได้
จะกล่าวไยถึงในหมู่ญาติและชุมชนทั่วไป
มีหนังสือบางเล่มกล่าวถึง
วิธีผูกมิตรและจูงใจคน เช่น
หนังสือของเดล คาร์เนกี้
ชื่อในภาษาอังกฤษว่า
"How to win friends and inuence people"
แปลเป็นไทยโดยอาษา ขอจิตต์เมตต์
เป็นหนังลือดีมากน่าอ่าน
และควรนำมาปฏิบัติให้พอเหมาะพอควร
และมีความจริงใจ
ก็จะทำให้สำเร็จประโยชน์ได้มาก
.
ในสุภาษิตข้างต้นนี้กล่าวถึงเหตุ ๓ อย่าง
ที่ทำให้มิตรภาพจืดจางต่อกันคือ
#คลุกคลีกันมากเกินไป
คนที่คลุกคลีกันมากเกินไปนั้น
อาจทำให้หมดความเกรงใจซึ่งกันและกัน
อยากทำอะไรก็ทำ อยากพูด
อะไรก็พูด ขาดความยับยั้งชั่งใจ
ทำให้กระทบกระเทือนใจกัน
ถ้าไม่พูดกันให้แจ่มแจ้ง
ต่างคนต่างเก็บไว้ภายใน
อาจเป็นเหตุให้มึนตึงต่อกัน
ทำให้แตกร้าวในที่สุด
.
อีกอย่างหนึ่ง
คนเราทุกคนย่อมต้องการเวลาเป็นส่วนตัว
มากบ้างน้อยบ้าง เหมือนเป็นธรรมชาติ
ของมนุษย์ที่ต้องการเวลาเป็นส่วนตัว
การคลุกคลีกันมากเกินไป
ทำให้สูญเสียเวลาเป็นส่วนตัว
ถ้าเราอยู่ในห้องที่มีแมวอยู่ด้วย
เราต้อง เปิดประตูไว้ให้มันเข้าออก
ได้อย่างสะดวกของมัน
มิฉะนั้นมันจะตะกายเรียก
ทั้งตอนเข้าและตอนออกทำให้รำคาญ
บางคนถึงกับเจาะรูที่ข้างฝาไว้
เพื่อให้แมวเข้าออกได้สะดวก
เล่ากันว่าเป็นเรื่องของนักวิทยาศาสตร์คนหนึ่ง
ท่านเจาะ ๒ รู เมื่อมีคนถามว่าทำไมเจาะ ๒ รู
ท่านบอกว่ารูใหญ่สำหรับแมวตัวใหญ่
รูเล็กสำหรับ แมวตัวเล็ก
ท่านจะตั้งใจให้เป็นอย่างนั้น
หรือลืมนึกไปว่า รูที่แมวตัวใหญ่เข้าออกได้
แมวตัวเล็กก็เข้าออกได้เช่นกัน
มนุษย์เราที่อยู่ร่วมกันก็ทำนองนี้คือ
ต้องให้เขามีทางออกไม่ใช่ปิดประตูตาย
ถ้าปิดประตูตายจะมีความกดดันมาก
ชีวิตไม่มีความสุข
มิตรภาพก็ร่วงโรยเหี่ยวเฉาและสูญสลายไป
#การห่างเหินกันเกินไปก็เป็นอีกอย่างหนึ่ง
ที่ทำให้มิตรภาพจืดจาง
ต่างฝ่ายต่างก็รู้สึกว่าไม่ได้รับการเอาใจใส่
ไม่คำนึงถึงสุขทุกข์ของกันและกัน
ประเพณีอวยพรปีใหม่แก่กัน
จึงยังคงให้สำเร็จประโยชน์ คือ
เตือนให้ระลึกถึงกันอยู่ ไม่ห่างเหินจนเกินไป
#การขอในกาลที่ไม่ควรขอ
เช่น ขอสิ่งของในเวลาที่เขากำลังขาดแคลน
ขอแรงในเวลาที่เขาเจ็บป่วยหมดกำลัง เป็นต้น
การขอผิดกาลทำให้เสียมิตรภาพ
การขอถูกกาลทำให้ได้มิตรภาพ
แม้โดยปกติจะเป็นผู้ให้
การขอบ้างในบางคราวถ้ารู้ว่าเขาเต็มใจให้
ก็เป็นการผูกมิตรเหมือนกัน
เรื่องการแตกจากมิตรและการผูกมิตร
ท่านผู้สนใจลองหาอ่านจาก หนังสือหิโตปเทศ
ของท่านเสฐียร์โกเศศ (พระยาอนุมานราชธน)
อริสโตเติล (นักปราชญ์ชาวกรีก) กล่าวไว้ว่า
"มิตรภาพระหว่างคนดีกับคนดีเป็นมิตรภาพที่สูงส่ง"
ถ้าฝ่ายหนึ่งเปลี่ยนไปในทางไม่ดี
ก็ควรช่วยแก้ไข เมื่อแก้ไขไม่ไหวแล้ว
จึงค่อยถอนตัวออกมา
พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า
"ถ้าไม่ได้มิตรที่มีปัญญา เป็นคนดี
ก็ควรเที่ยวไปผู้เดียว ไม่ควรคบคนพาล
เพราะความเป็นสหายไม่มีในคนพาล"
มิตรที่ดีควรมีลักษณะสำคัญ ๔ อย่างคือ
๑. มีอุปการะ
1
๒. ร่วมสุขร่วมทุกข์
๓. แนะนำประโยชน์
๔. มีความรักใคร่
เมื่อได้มิตรเช่นนี้ ก็ควรถนอมมิตรให้ดี
เห็นคุณค่าของเขา
และปฏิบัติให้สมกับที่เขามีคุณค่า
วศ.
๒๗ ตุลาคม ๒๕๔๙
#โวทานธรรม
#อาจารย์วศิน อินทสระ
#เพจอาจารย์วศิน อินทสระ
โฆษณา