Soft Power ต้องมาจากสิ่งที่เราเป็น
เวลาที่เราพูดถึงคำว่า soft power เรามักจะนิยมพูดถึงเรื่องของการนำเอาวัฒนธรรมไทยของเราไปเสนอขายให้กับต่างประเทศ
แต่สิ่งที่ต้องพิจารณาอีกอย่างหนึ่งคือ วัฒนธรรมที่เราจะนำเสนอนั้นต้องเป็นสิ่งที่คนในประเทศของเราบริโภคเป็นประจำด้วย
หรือพูดอีกแบบหนึ่ง...soft power ต้องมาจากสิ่งที่เราเป็น
ยกตัวอย่างจากบทความของสำนักพิมพ์มติชน กับประเด็นว่าด้วยเรื่องอาหารประจำชาติของไทย หากตอบตามสิ่งที่เราถูกปลูกฝังมาก็มักจะเป็นต้มยำกุ้ง แกงมัสมั่น หรือรายชื่อเมนูที่มักจะพบได้ในหนังสือเรียนไทย
แต่เมื่อมองจากพฤติกรรมของคนไทยในทุก ๆ วันรอบตัวแล้ว อันที่จริงคนไทยเราแลดูจะเพลิดเพลินไปกับการกินหมูกระทะเสียมากกว่า
ไหนจะเลยไปถึงการบริโภควัฒนธรรมอื่น ๆ ภายในประเทศ เช่น เราคงรู้กันเป็นอย่างดีว่าระหว่างการแสดงรำไทยกับซีรี่ส์วาย สื่อบันเทิงอันไหนที่คนไทยนิยมเสพเป็นประจำ
หรือการที่เราเฝ้าพร่ำบอกกับตัวเองว่า เมืองไทยคือเมืองพุทธ แต่เอาเข้าจริง คนไทยเราไม่ได้เคร่งครัดกับการรักษาศีลห้ามากนัก แต่กลับกลายเป็นว่าเรามีความสุขกับการทำพิธีไสยศาสตร์ หรือสะสมเครื่องรางของขลัง
ลองนึกดูว่าถ้าหากเราโปรโมตวัฒนธรรมให้ชาวต่างชาติ แล้วเราพยายามยัดวัฒนธรรมที่เราพยายามอยากให้คนอื่นมานิยม แต่ไม่ได้มาจากพฤติกรรมการเสพวัฒนธรรมของเราจริง ๆ มันคงจะแปลก ๆ ถ้าหากชาวต่างชาติเดินทางมาไทยแล้วค้นพบว่า สิ่งที่เราโปรโมตกับพฤติกรรมการบริโภคของคนในประเทศแทบจะเป็นหนังคนละม้วน
กลายเป็นว่าการโปรโมตในลักษณะที่ว่ามา อาจจะไม่ใช่การขาย soft power แต่คือการพยายามสร้างโฆษณาชวนเชื่อ (propaganda)
ในขณะเดียวกัน ไม่ใช่ว่าวัฒนธรรมไทยเดิมจะหยุดนิ่งไม่ได้สืบสาน แต่แสดงว่าเราอาจต้องมีการประยุกต์ ดัดแปลงวัฒนธรรมดั้งเดิมให้เข้ากับยุคสมัย จนเป็นที่นิยมชมชอบของคนในชาติ แล้วถูกฝังไปกับพฤติกรรมของการบริโภควัฒนธรรมในบ้านเรา
เมื่อวัฒนธรรมนั้นกลายมาเป็นสิ่งที่เราเป็นจริง ๆ วัฒนธรรมนั้นถึงจะมีศักยภาพมากพอที่จะสร้าง soft power ให้คนอื่น ๆ คล้อยตามอิทธิพลทางวัฒนธรรมได้
จึงเป็นที่มาของการทำความเข้าใจว่าวัฒนธรรมไม่เคยอยู่นิ่ง มีการเปลี่ยนแปลงพัฒนาและกลายพันธ์ุได้เสมอ และทำให้เราเปิดใจไม่ยึดติดกับการมอง ‘ความเป็นไทย’ แบบเดิม ๆ แต่พร้อมจะสร้าง ‘ความเป็นไทย’ รูปแบบใหม่ได้เรื่อย ๆ
เป็นความเป็นไทยที่มาจากตัวเราจริง ๆ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
