21 ก.พ. 2023 เวลา 12:00 • สิ่งแวดล้อม

จีน พัฒนา "ไม้ไผ่แทนพลาสติก"

ผลิตภัณฑ์ไม้ไผ่ที่ใช้ทดแทนพลาสติกในปัจจุบันถูกนำมาใช้กันอย่างแพร่หลายในชีวิตประจำวัน ด้วยคุณสมบัติของไม้ไผ่ที่ทดทาน สามารถทนความร้อนได้ มีกระบวนการผลิตที่ง่ายและต้นทุนต่ำ ไม้ไผ่จึงเป็นอีกวัสดุหนึ่งที่หลายอุตสาหกรรมนำมาเลือกใช้และในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา
ผลิตภัณฑ์บนโต๊ะอาหารที่ทำจากวัสดุไม้ไผ่ เยื่อไผ่ ประเภทที่ใช้แล้วทิ้งหลายชนิดได้มีการวางขายในตลาดเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ ความต้องการของตลาดยุโรปและสหรัฐอเมริกาก็เพิ่มมากขึ้นเช่นกัน ซึ่งไม้ไผ่บางส่วนสามารถนำมาทดแทนการใช้พลาสติก และยังสอดคล้องกับ BCG การรักษาสิ่งแวดล้อมที่ทั่วโลกกำลังให้ความสำคัญ
ถึงอย่างนั้นการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับไม้ไผ่ในจีนให้เข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของอุตสาหกรรมต่างๆ ยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นการยอมรับและรับรู้การใช้ประโยชน์จากไม้ไผ่ เพื่อทดแทนการใช้พลาสติกของผู้คนกำลังพัฒนาให้สูงขึ้น ตลาดยังคงมีช่องว่างทางการแข่งขันและพัฒนาสินค้าอีกมาก
ผ้าขนหนูจากเส้นใยไม้ไผ่
จีนเป็นหนึ่งในประเทศที่มีทรัพยากรไม้ไผ่ที่อุดมสมบูรณ์ที่สุดในโลก มีพืชไม้ไผ่ 857 ชนิด 44 สกุล จาก ผลการสำรวจทรัพยากรป่าไม้ครั้งที่ 9 พบว่า จีนมีพื้นป่าไผ่ 6.41 ล้านไร่ มีทั้งพันธุ์ไม้ไผ่ พื้นที่ และผลผลิตอันดับหนึ่งของโลก และจีนยังเป็นประเทศที่มีประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมเกี่ยวกับไม้ไผ่มาเป็นเวลายาวนาน มีการใช้ประโยชน์จากไม้ไผ่เชื่อมโยงเข้าอุตสาหกรรมต่างๆ ได้อย่างหลากหลาย ทั้งอุตสาหกรรมอาหาร อุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์ อุตสาหกรรมยา และอุตสาหกรรมการขนส่ง
อุตสาหกรรมไม้ไผ่ของจีนเติบโตอย่างต่อเนื่องมาเป็นเวลากว่า 20 ปี ผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ถูกพัฒนาให้มีรูปแบบและฟังก์ชันในการใช้งานที่หลากหลาย และจีนยังมีบทบาทสำคัญทางด้านการค้าผลิตภัณฑ์ไม้ไผ่ระหว่างประเทศ ในขณะเดียวกัน ก็ยังเป็นผู้นำเข้าผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่รายใหญ่เช่นกัน
ในปี 2564 การนำเข้า-ส่งออก ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตจากไม้ไผ่และเถาวัลย์ของจีนมีมูลค่ารวมอยู่ที่ 2,781 ล้านเหรียญสหรัฐ โดยมีมูลค่าการ ส่งออกคิดเป็น 2,755 ล้านเหรียญสหรัฐ มูลค่าการนำเข้าคิดเป็น 26 ล้านเหรียญสหรัฐ มูลค่านำเข้าส่งออกเฉพาะ ผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่อยู่ที่ 2,653 ล้านเหรียญสหรัฐ โดยมีมูลค่าการส่งออกอยู่ที่ 2,645 ล้านเหรียญสหรัฐ มูลค่าการนำเข้าที่ 8.12 ล้านเหรียญสหรัฐ ในขณะที่มูลค่านำเข้าส่งออกผลิตภัณฑ์จากหวายและเถาวัลย์อยู่ที่ 128 ล้านเหรียญสหรัฐ
ตั้งแต่ปี 2554-2564 มูลค่าการส่งออกของสินค้าถ้วยชามที่ทำจากไม้ไผ่มีการเติบโตอย่างเห็นได้ชัด จากมูลค่าการค้า 380 ล้านเหรียญสหรัฐ (ปี2554) เพิ่มเป็น 1,140 ล้านเหรียญสหรัฐในปี 2554 ผลิตภัณฑ์อาหารจากหน่อไม้ก็มีแนวโน้มเติบโตไปในทิศทางที่ดีเช่นกัน ในปี 2564 มูลค่าการส่งออกอยู่ที่ 240 ล้าน เหรียญสหรัฐ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 9 ของการส่งออกผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ทั้งหมด
ทั้งนี้มูลค่าการนำเข้าผลิตภัณฑ์ จากไม้ไผ่ของจีนโดยรวมตั้งแต่ปี 2554-2564 มีทิศทางที่ผันผวน ในปี 2554 การนำเข้าผลิตภัณฑ์ไม้ไผ่ของจีนมี มูลค่า 12.08 ล้านเหรียญสหรัฐ และปี 2564 มีมูลค่า 8.12 ล้านเหรียญสหรัฐ ซึ่งตั้งแต่ปี 2554 - 2560 การนำเข้าผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ของจีนมีแนวโน้มที่ลดลง แต่ในปี2560 กลับมามีอัตราการนำเข้าขยายตัวเพิ่มสูงขึ้นถึงร้อยละ 352.46
จากการวิเคราะห์ตัวเลข การส่งออกสินค้าไม้ไผ่ของจีนมีอัตราการขยายตัวที่ค่อนข้างต่ำ แต่เนื่องด้วยปัจจุบันความต้องการผลิตภัณฑ์สีเขียวทั้งในและต่างประเทศเพิ่มมากขึ้น จึงเป็นแรงกระตุ้นให้ธุรกิจ อุตสาหกรรมเกี่ยวข้องกับไม้ไผ่ในจีนเร่งการผลิต คิดค้นสินค้าใหม่ๆ เพื่อขยายตลาดการส่งออกให้เพิ่มมากขึ้น โดยผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ของจีนส่วนใหญ่เป็นผลิตภัณฑ์อาหาร และผลิตภัณฑ์สานจากไม้ไผ่ ซึ่งการค้าส่วนใหญ่จะกระจุกตัวอยู่แถบพื้นที่ชายฝั่งตะวันออกเฉียงใต้ของจีน
เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2565 หน่วยงานที่เกี่ยวข้องและองค์กรนานาชาติด้านไม้ไผ่และเถาวัลย์ของจีน ได้ร่วมมือกันริเริ่มโครงการ “ผลิตภัณฑ์ไม้ไผ่แทนพลาสติก” เพื่อเป็นการส่งเสริมและลดมลพิษพลาสติก โดยในจีนมีการใช้ผลิตภัณฑ์พลาสติกเป็นจำนวนมากทำให้สร้างแรงกดดันต่อการรักษาสิ่งแวดล้อม
ในปี 2562 เพียงปีเดียว ปริมาณการใช้หลอดพลาสติกของจีนเกือบ 30,000 ตันต่อปีหรือประมาณ 46,000 ล้านหลอด เฉลี่ยใช้หลอด มากกว่า 30 หลอดต่อคน ในปี 2563 จีนมีการบริโภคกล่องอาหารแบบใช้แล้วทิ้งสูงถึงประมาณ 44,500 ล้านชิ้น และในแต่ละปีมีขยะพลาสติกจากธุรกิจขนส่งด่วนสูงถึงประมาณ 1.8 ล้านตันต่อปี
ด้วยความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีหลายอุตสาหกรรมจึงมีการนำไม้ไผ่มาประยุกต์ใช้ในอุตสาหกรรม บางบริษัทมีการคิดค้นผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่เพื่อทดแทนการใช้พลาสติก อาทิ ผ้าขนหนูจากเส้นใยไม้ไผ่ แปรงสีฟันจาก ไม้ไผ่ กระดาษจากไม้ไผ่ แท่งไอศกรีม จานใส่อาหารจากไม้ไผ่ ผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่กำลังค่อยๆ เข้ามาเป็นผลิตภัณฑ์ส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวันของผู้คน
สถิติของศุลกากรจีน ระบุว่า จีนมีมูลค่าส่งออกสินค้าไม้ไผ่ที่ใช้ ทดแทน “พลาสติก” อยู่ที่ 1,663 ล้านเหรียญสหรัฐ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 60.36 ของมูลค่าของส่งออกสินค้าที่ทำจากไม้ไผ่ทั้งหมดในจำนวนนี้สินค้าไม้เสียบรวมไปถึงไม้จิ้มฟันที่ทำจากไม้ไผ่ มีมูลค่าการส่งออกมากสูงสุดที่ 369 ล้านเหรียญสหรัฐ รองลงมาคือ ตะเกียบและถ้วยชามจากไม้ไผ่ใช้แล้วทิ้ง มีมูลค่าส่งออกรวม 289 ล้านเหรียญสหรัฐ คิดเป็นร้อยละ 34.93 ของสินค้าทดแทนพลาสติก
ตามสถิติของศุลกากรจีน มูลค่าการนำเข้าสินค้าไม้ไผ่และเถาวัลย์ที่ใช้ทดแทน “พลาสติก” อยู่ที่ 5.43 ล้านเหรียญสหรัฐ คิดเป็นร้อยละ 20.87 ของการนำเข้าสินค้าจากไม้ไผ่ทั้งหมด ในจำนวนนี้สินค้าประเภทตะกร้า ไม้ไผ่และตะกร้าหวาย มีมูลค่าการนำเข้ามากที่สุดที่ 320 ล้านเหรียญสหรัฐ คิดเป็นร้อยละ 58.98 ของการนำเข้า สินค้าทดแทนพลาสติกที่ทำจากไม้ไผ่เถาวัลย์ทั้งหมด รองลงมาคือ ถ้วยชามจากไม้ไผ่ (มูลค่าการนำเข้า 920,000 เหรียญสหรัฐ) และตะเกียบจากไม้ไผ่ (มูลค่าการนำเข้า 600,000 เหรียญสหรัฐ)
ความเห็นสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองเซี่ยเหมิน
กระแส BCG กำลังเป็นที่กล่าวขาน ทั่วโลกกำลังให้ความสำคัญกับสินค้าที่สามารถทดแทนการใช้พลาสติก รวมไปถึงประเทศจีนที่ผู้คนเริ่มมีความคิดตระหนักถึง สิ่งแวดล้อมเพิ่มมากขึ้น พลเมืองในเมืองระดับ 1 ตระหนักและให้ความสนใจการใช้สินค้าที่สามารถทดแทนพลาสติก ส่วนพลเมืองในเมืองระดับ 2 เป็นช่วงเริ่มต้นที่ตระหนักถึงประโยชน์ และความมีส่วนร่วม
จึงมีความต้องการเพิ่มมากขึ้น แม้จะยังไม่กว้างขวางอย่างในประเทศกลุ่มยุโรปและสหรัฐอเมริกาก็ตาม แต่ด้วยคุณประโยชน์ของไม้ไผ่ที่หลากหลาย บวกกับต้นทุนที่ต่ำ จึงทำให้ผู้บริโภครวมไปถึงอุตสาหกรรมต่างๆ เริ่มหันมาสนใจ เลือกใช้ผลิตภัณฑ์จาก ไม้ไผ่และหวายแทน
Reference
สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองเซี่ยเหมิน
โฆษณา