24 ก.พ. 2023 เวลา 05:06 • ปรัชญา

"กวนอู" ยอดขุนศึกผู้ห้าวหาญและเกรียงไกร

กับจุดจบเพียงเพราะความหยิ่งทะนงตน
จนทำให้งานใหญ่ต้องล้มเหลว
(ถอดบทเรียนจากความผิดพลาดของกวนอู)
หากเราจะกล่าวกวนอูนั้น กวนอูในประวัติศาสตร์สร้างชื่อในการรบครั้งแรกๆ ด้วยการตะลุยเดี่ยวเข้าบั่นหัวแม่ทัพฝ่ายตรงข้ามอย่างไม่เกรงกลัว กวนอูในประวัติศาสตร์ รักและเคารพเล่าปี่เป็นพี่เป็นเชื้ออย่างไม่ต้องสงสัย กวนอูในประวัติศาสตร์เมื่อโดนธนูพิษยังคงให้หมอขูดพิษออกจากกระดูกแขนซ้าย เลือดนองเต็มถาด ขณะที่มือขวายังหยิบเนื้อย่างร่ำสุราในอาการปกติ
ในวรรณกรรมอิงประวัติศาสตร์เรื่องสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ได้บรรยายลักษณะนิสัยของกวนอูว่าเป็นผู้ที่มีนิสัยห้าวหาญ กิริยาท่าทางองอาจน่าเกรงขามแก่ผู้พบเห็น กตัญญูรู้คุณคนและซื่อสัตย์เป็นเลิศ นิสัยรักความยุติธรรม มีคุณธรรมไม่รังแกผู้อ่อนแอกว่าและผู้ไร้ทางสู้ ถือสัตย์ไม่ชอบการกดขี่ข่มเหง หยิ่งทรนงในศักดิ์ศรีและเชื่อมั่นในตนเอง
ฝีมือเชิงยุทธ์เก่งกาจเนื่องจากชำนาญตำราพิชัยสงครามและคัมภีร์ชุนชิวแต่เด็ก ความองอาจกล้าหาญไม่กลัวตายบวกกับฝีมือในเชิงยุทธ์ของกวนอู ความซื่อสัตย์จงรักภักดีสละแล้วซึ่งชีวิตต่อเล่าปี่รวมทั้งลักษณะที่สมเป็นชายชาติทหาร ทำให้โจโฉและซุนกวนต้องการตัวกวนอูเป็นอย่างมาก
และกวนอู คือนักรบเครางามผู้หยิ่งผยองในฝีมือของตน
ข้อเสียอันร้ายแรงของกวนอูคือความเย่อหยิ่งทรนงในศักดิ์ศรีและเชื่อมั่นในตนเองมากจนเกินไป ไม่เชื่อถือผู้ใดนอกจากตนเอง เมื่อคราวที่เล่าปี่ไปเชิญขงเบ้งจากเขาโงลังกั๋งถึงสามครั้งเพื่อให้เป็นที่ปรึกษาในการทำราชการแผ่นดิน กวนอูไม่ยอมรับฟังคำสั่งของขงเบ้งด้วยเห็นว่าอายุน้อยกว่าตนเอง เตียวหุยและเล่าปี่ รวมทั้งเมื่อเล่าปี่ให้ความเคารพนับถือขงเบ้งประดุจอาจารย์
กวนอูยิ่งเกิดความน้อยใจในตนเองเป็นอย่างยิ่งจึงกล่าวว่า "ขงเบ้งนั้นอายุยี่สิบเจ็ดปีอ่อนกว่าท่านอีก แล้วก็ยังมิได้ปรากฏปัญญาแลความคิดมาก่อน เหตุใดท่านจึงมาคำนับขงเบ้งดังอาจารย์ฉะนี้" และด้วยนิสัยที่ไม่ยอมอ่อนต่อผู้อื่น กวนอูจึงถูกขงเบ้งดัดนิสัยในคราวศึกทุ่งพกบ๋องด้วยการขอกระบี่และอาญาสิทธิ์ของเล่าปี่ไว้ในครอบครองเพื่อสั่งการแก่กวนอู
กวนอูหยิ่งผยองในก๊ก จึงท้าขอคำเปรียบเทียบฝีมือกับแม่ทัพเก่งๆ ในก๊ก จนขงเบ้งต้องแก้เกมด้วยการเยินยอในฝีมือของ “ท่านแม่ทัพเครางาม”
กวนอูหยิ่งผยองนอกก๊ก ด่าว่าทูตที่ซุนกวนส่งมาสู่ขอลูกสาวกวนอูให้กับลูกชายของซุนกวน ในวรรณกรรมแต่งเติมคำพูดกวนอูตอนนี้ว่า “ชาติเสือ ไม่ขอร่วมกับชาติหมา” (แรงส์) แต่ในประวัติศาสตร์บอกแค่ว่า “ด่าว่า” เฉยๆ
กวนอูหยิ่งผยองในยุทธภูมิล้อมเมืองห้วนเสีย กวนอูจัดตั้งทัพในภูมิประเทศที่ได้เปรียบ เมื่อเกิดฝนตกห่าใหญ่ แม่น้ำล้นตลิ่ง เขื่อนพัง กองทัพอิกิ๋มถูกน้ำท่วมตายเป็นจำนวนมากจนต้องยอมจำนวน กวนอูชนะศึกอย่างงดงาม ยุทธภูมิครั้งนั้นสะเทือนสถานการณ์สามก๊กจนโจโฉคิดจะย้ายเมืองหลวงหนี
แต่ศึกครั้งนั้นไม่มีการระวังหลัง เมืองเกงจิ๋วที่กวนอูครองอยู่ ไม่มีแม่ทัพที่ไว้ใจได้อยู่รักษา โจโฉจึงทำความตกลงกับซุนกวน ให้ซุนกวนตีตลบหลังกวนอู เมื่อเจอศึกสองด้าน กวนอูจึงพ่ายแพ้ ถูกจับและถูกประหาร จบชีวิตแม่ทัพที่ยิ่งใหญ่คนหนึ่งในยุคสามก๊กลงในที่สุด
ศึกนี้นับเป็นศึกสำคัญ เป็นศึกจำนวนไม่มากที่ทั้งสามก๊กเข้าร่วมพัวพัน วิเคราะห์กันว่าหากเล่าปี่ส่งแม่ทัพที่ไว้ใจได้มารักษาเมืองเกงจิ๋ว ระวังหลังให้กวนอู ประวัติศาสตร์สามก๊กคงเปลี่ยนรูปไปไม่น้อย
กวนอูเก่งกล้าสามารถนั้นจริงอยู่ เพราะกวนอูจัดเป็นแม่ทัพที่ครบเครื่องทั้งกล้าหาญและมีสติปัญญาวางแผนจัดทัพ แต่คนเก่งครบเครื่องคนเดียวกลับไม่เพียงพอ ความทะนงตัวจึงนำมาสู่ความผิดพลาดจนชีวิตต้องหาไม่
ความทะนงตัวแบบกวนอู จัดเป็นวิธีคิดแบบเชิงรุกมากกว่าวิธีคิดแบบแม่ทัพที่ชำนาญการ
เรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ถ้าแม่ทัพกวนอูได้ทบทวนบทเรียนที่ทำให้เพลี่ยงพล้ำจนต้องจบชีวิตสักนิด ลดความเย่อหยิ่งลงสักหน่อยใจเย็นลงบ้าง และรอบคอบกว่านี้คงจะไม่พบจุดจบแบบนีัเป็นแน่ เพราะแม่ทัพเก่งๆ คนเดียว ใช่จะทำได้ทุกอย่างได้เสมอไป..
เรียบเรียงนำเสนอบทความ :
"สาระหลากด้าน"
ขอบคุณข้อมูล, เครดิต : คุณนิธิพันธ์ วิปวิทย์ 🙏
โฆษณา